Eksperci o przemocy we wrocławskim żłobku: "Takie miejsca mogą działać poza jakąkolwiek kontrolą. Zgodnie z prawem"

W poniedziałek we Wrocławiu prokuratura postawiła dwóm opiekunkom punktu przedszkolno–żłobkowego zarzut znęcania się nad dziećmi. Jak donosi Polskie Radio: “Z informacji, które przekazują rodzice wynika, że funkcjonariusze dysponują zdjęciami i filmami, na których widać skrępowane dzieci, przywiązane do łóżek, krzesełek, niektóre miały zaklejone buzie.” Jak to możliwe, że tego typu placówki mogą funkcjonować? Czy może być ich więcej?

Niby-żłobki i niby-przedszkola
Janina Jakubowska z wrocławskiego Kuratorium Oświaty tłumaczy, że “przedszkole” i “żłobek” z ulicy Lipowej, w których wykryto nadużycia, nie były zgłoszone do ewidencji i prowadzono je w formie zwykłej działalności gospodarczej. – Dlatego też nie powinny w ogóle być nazywane przedszkolem, ani żłobkiem – tłumaczy rzeczniczka kuratorium. Dodaje też, że kuratorium nie ma podstaw do kontroli tego typu placówek, ponieważ nie są one ujęte w ewidencji. O jaką ewidencję chodzi?

Czytaj: MEN zadba o przedszkola: łatwiejszy dostęp, więcej pieniędzy, przyjmowanie dwulatków

Niestety, jak pisała w zeszłym roku “Rzeczpospolita”, gminy niezbyt skrupulatnie realizowały swoją funkcję nadzorczą. Z informacji dziennika wynika, że kontrole przeprowadzano najczęściej raz do roku. – Rzecznik Praw Dziecka już od jakiegoś czasu sugeruje, że ustawę należałoby zmienić. – Gminy powinny zostać zobligowane do bardziej rzetelnego nadzoru. My nie jesteśmy w stanie sami kontrolować wszystkich żłobków – twierdzi Tadeusz Belerski. Joanna Dolińska-Dobek z Biura Pomocy i Projektów Społecznych z Urzędu m. st. Warszawy mówi mi jednak, że w stolicy kontrole wszystkich żłobków dokonywane są dwa razy w roku. – Do tego trzeba jeszcze doliczyć kontrole, które przeprowadza Inspektorat Sanitarny czy straż pożarna – mówi.

Warto jednak dodać, że sprawdzane są tylko placówki powstałe po wejściu w życie tzw. ustawy żłobkowej. Pozostałe żłobki mają czas na dostosowanie się do jej wymogów do 2014 roku. – Niestety, do tego czasu takie placówki, jak “żłobek” z Wrocławia, jeśli zostały zarejestrowane przed majem 2011 roku, będą funkcjonować w zgodzie z prawem – tłumaczy Joanna Dolińska-Dobek. Robi się o nich głośno dopiero, kiedy ktoś dowie się o jakichś nieprawidłowościach.

Zobacz: Bezdzietny: zapatrzony w siebie hedonista czy ofiara systemu? "Na dziecko dziś stać niewielu"

Wiele placówek poza kontrolą
Wrocławskie kuratorium nie jest w stanie podać jakichkolwiek szacunków na temat skali zjawiska niezarejestrowanych żłobków i przedszkoli. – Są to zwykłe formy działalności gospodarczej, które może założyć prawie każdy. Kuratorium nie ma żadnego wglądu w ten proceder – mówi Janina Jakubowska. – Co jakiś czas docierają do nas sygnały o takich “nieformalnych” przedszkolach i żłobkach – mówi z kolei przedstawiciel Rzecznika Praw Dziecka. Twierdzi, że dokonuje się wtedy kontroli i często wychodzi na jaw, że dana firma była zarejestrowana np. jako przedsiębiorstwo handlujące warzywami.

– Jedynym skutecznym rozwiązaniem jest zdrowy rozsądek rodziców – mówi natomiast Dominik Kmita z Fundacji Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego. – Żadna ustawa nie jest w stanie go zastąpić. Nie można oddawać dziecka w ręce osób, o których nic nie wiemy, dlatego trzeba koniecznie pytać znajomych i kierować się ich opinią o danej placówce – dodaje. Sugeruje też, że przyczyną popularności pseudo-żłobków i przedszkoli jest m.in. wciąż niewielka ilość placówek publicznych i niepublicznych, funkcjonujących w zgodzie z prawem.

– Ustawa żłobkowa to krok w dobrą stronę, ponieważ znacznie ułatwiono zakładanie tego typu instytucji, ale wciąż jest wiele do zrobienia. Jako fundacja często spotykamy się z osobami, które pytają o poradę prawną, ponieważ czują się zagubione w gąszczu przepisów. Znają się na opiece nad dziećmi, ale nie na księgowości, Sanepidzie i przepisach przeciwpożarowych – tłumaczy Kmita. Sugeruje, że przydałby się ktoś, kto pomagałby takim osobom w procesie rejestracji żłobków. – Inaczej szara strefa w opiece nad dziećmi będzie się powiększać – podsumowuje.