Żyj i daj żyć innym, czy to takie trudne do zrozumienia? Niestety coraz częstsze pojawianie się w przestrzeni publicznej zaimków neutralnych płciowo niepotrzebnie rodzi złość, strach oraz poczucie zagrożenia, które zdaje się bezsensownie trapić przeważnie cis-heteroseksualnych mężczyzn. W grze "Battlefield 2042" jako postać pojawiła się osoba niebinarna, wobec której użyte zostały tzw. dukaizmy. Część graczy twierdzi, że to ruch mający na celu przypodobanie się "lewicowej bańce" pijącej "sojowe latte".
Czym są dukaizmy? Użyto ich w opisie niebinarnej postaci z gry "Battlefield 2042". Fot. materiał prasowy / "Battlefield 2042"
Czym są zaimki neutralne płciowo? Coraz popularniejsze wśród osób niebinarnych jest używanie tzw. dukaizmów.
Dukaizmów użyto ostatnio w grze "Battlefield 2042", co wywołało dyskusję w internecie.
Czym są dukaizmy?
W języku polskim sprawa zaimków neutralnych płciowo jest kwestią sporną, gdyż nasza mowa jest mocno zdeterminowana płciowo. W angielskim zaimki wydają się zdecydowanie przyjaźniejsze dla osób niebinarnych, zwłaszcza ze względów na obecność w nim "they", "them" i "their".
Oczywiście warto zauważyć, iż niebinarne osoby mogą używać zaimków, jakie tylko im pasują, stąd w internecie w opisach na Instagramie lub Twitterze znajdziemy wskazówki dotyczące tego, jak powinniśmy się do konkretnych ludzi zwracać (zaimki "she" i "he" również wchodzą w grę).
Oprócz tego wśród popularnych zaimków neutralnych płciowo stosowanych przez społeczność LGBTQ+ wyróżnimy również "zie" lub "ve". W języku angielskim ułatwiający jest także fakt, że używanie tych zaimków nie wiąże się z koniecznością skomplikowanej odmiany czasowników tak jak w języku polskim.
W naszym rodzimym języku osoby niebinarne stosują, zależnie od ich tożsamościowej potrzeby, zaimki "ona", "on" i rzadziej "oni". Choć niektórzy preferują też formę "ono" (rodzaj nijaki), to w wielu przypadkach ów zaimek uchodzi za dość pejoratywny.
Za to coraz częściej możemy spotkać się z używaniem tzw. dukaizmów, czyli zaimków wymyślonych przez Jacka Dukaja w powieści "Perfekcyjna niedoskonałość", których autor co prawda nie stworzył z myślą o osobach niebinarnych. Orzeczenia dukaizmów przyjmują końcówkę "-um", "-uś", "-u", co w zdaniu może wyglądać następująco: "Zrobiłum śniadanie".
Odmiana dukaizmów przez przypadki
za stroną zaimki.pl
Mianownik: onu
Dopełniacz: jenu / nienu
Celownik: wu
Biernik: nu
Narzędnik: num
Miejscownik: num
Ponadto do czynienia mamy też z dukatywami, czyli postpłciowymi rzeczownikami określającymi m.in. czyjś zawód (np. artystu / artysty).
Dukaizmy - odmiana przez osoby
za stroną zaimki.pl
1. osoba: -um
2. osoba: -uś
3. osoba: -u
Dukaizmy nie są usankcjonowane, ale jako forma istnieją w obiegu. Stąd w internecie pełno głosów, że zaimki neutralne płciowo pokroju dukaizmów to wymysł, którego w języku polskim być nie powinno. Cóż, puryści zawsze będą bronić "czystości" języka, nawet w tych obszarach, w których ów język powinien ewoluować (nie mając oczywiście na myśli błędów ortograficznych).
Przestańcie czepiać się zaimków
Zwolennicy wszelakiej konformistycznej myśli zapominają bowiem, że taka jest naturalna kolej rzeczy i że nie bez powodu współczesny angielski nie brzmi już jak język anglosaski z czasów wczesnego średniowiecza.
Wprowadzenie nowych wzorców słowotwórczych służy zmianom zachodzącym w społeczeństwie. Tym samym stosowane w praktyce dukaizmy świadczą o obecności osób niebinarnych wśród reszty ludzi, a także dają społeczności niebinarnej akceptację, która jej się należy.
W tłumaczeniach różnych tekstów kultury coraz chętniej używa się dukaizmów, choć nieraz zdarzały się przypadki tzw. ciswashingu, czyli pozbywania się neutralnych płciowo zaimków na rzecz zaimków żeńskich i męskich. Tak było z animowanym serialem "She-Ra i księżniczki mocy", gdzie niebinarną postać Double Trouble przechrzczono na "Kłopotowskiego". Zmiany idą jednak ku lepszemu. Przykładem są gry.
Mimo krytyki, która stale towarzyszy Electronic Arts, wydawcy gier udało się już wcześniej wprowadzać bohaterów LGBTQ+ bez większych kłopotów, natomiast po drodze nie obyło się bez kilku wpadek wizerunkowych. Fakt faktem, Jack z serii "Mass Effect" od Bioware miała początkowo być postacią panseksualna, ale koniec końców dano jej orientację heteroseksualną.
Wracając jednak do kwestii osób niebinarnych, przy tworzeniu "Star Wars: Squadrons" EA Games wydało opowiadanie "Światło, które niesiesz" autorstwa Joanny Berry przedstawiające losy niebinarnej postaci o imieniu Keo Venzee. Przy tłumaczeniu tekstu posiłkowano się dukaizmami. "Keo wyćwiczonym ruchem przykmnęłu przepustnicę A-winga. Pochodziłu z Mirial, miału żółto-zieloną skórę, najwyżej dwadzieścia kilka lat i nie wyglądału na doświadczonego pilota" – czytamy.
Teraz z okazji zbliżającej się premiery "Battlefield 2042" producent EA DICE poinformował, że w grze zobaczymy specjalistu o pseudonimie Sundance (w angielskiej wersji językowej użyto zaimków "they / them").
Wraz z zapowiedzią Sundance w internecie rozgorzała dyskusja, w której padły argumenty, że użyte zaimki neutralne płciowo brzmią "pokracznie". "Propaganda degeneracji w kulturze kierowanej głównie do młodych zatacza coraz szersze kręgi. Nawet jeśli nie wprost, to działa to na podświadomość" – napisał jeden z użytkowników Twittera.
"Aberracje językowe, by zadowolić lewicowych aktywistów"; "Po co coś takiego w ogóle robić? W głowie się nie mieści"; "Co to za g*wnu?" – brzmi reszta komentarzy.
To nie pierwszy raz, kiedy część graczy otwarcie krytykuje postępujące zmiany w grach. Wcześniej ta "garstka" miała za złe, że Abby z "The Last of Us: Part II" wygląda jak "babochłop", Aloy z "Horizon Forbidden West" ma zbyt okrągłą i pyzowatą twarz, a w "Battlefieldzie 5" po polu bitwy biega kobieta z mechaniczną protezą ręki. Cytując klasyka: "gracze są ***** najgorsi" (zaznaczę, że nie chodzi o całą społeczność).
Posłuchaj "naTemat codziennie". Skrót dnia w mniej niż 5 minut
Sundance zdecydowanie lubi żyć na krawędzi. To uzdolnionu i nieustraszonu przeciwniku, któru wiodłu dwa bardzo różne życia. Pierwsze jako modelowu żołnierzu w Armée de Terre. Drugie – wcześniejsze i znacznie mroczniejsze – jako zaufanu wspólniku jednego z najbardziej wpływowych paryskich syndykatów przestępczych. To ostatnie, niestety, wróciło i doprowadziło do przedwczesnego zakończenia kariery wojskowej Sundance
Opis postaci Sundance