Bezstresowe wychowanie nie istnieje. Wrzeszczące dzieci są po prostu rozwydrzone

Dzisiaj Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Przemocy Wobec Dzieci. Czy jednak wychowanie bez przemocy to to samo, co wychowanie bezstresowe? Co w ogóle kryje się za tym wyświechtanym terminem?

Jarosław Żyliński zaś dodaje: – Bezstresowe wychowanie to określenie potoczne. W nauce coś takiego po prostu nie istnieje. Są pewne stare publikacje, z połowy XX wieku, które o tym mówią, między innymi Benjamina Spocka. Ale cała historia bezstresowego wychowania obrosła legendami i nie wiadomo już, co w jego przypadku było prawdą, a co nie. 

rozwydrzenia. – Dziecko nie może piszczeć i wrzeszczeć kiedy chce. To jest mały człowiek, więc możemy też od niego wymagać – przekonuje znana psycholog.

Niestety, dla wielu osób "wymagać" to znaczy wprowadzać brutalną kindersztubę. – W polskim nurcie takiego PRL-owskiego wychowania pokutuje przekonanie, że nie można dzieciom popuszczać, pozwalać im na zbyt wiele, bo wejdą nam na głowę – przypomina Jarosław Żyliński. Psycholog przyznaje też: – Niewątpliwie dziecko potrzebuje zasad i granic – musi wiedzieć, kiedy rodzic zareaguje, a kiedy obroni. Kiedy tych zasad nie ma, dziecko ich szuka, kiedy już są – sprawdza je, czy są na poważnie – wyjaśnia nasz bloger.

– Potem jest już spokojniej. Jeśli dziecko ma określone zasady to bez przemocy można się z nim bez problemu dogadać. Dobrze też, żeby zasady były rozsądnie trwałe: "tak" zawsze znaczyło tak, a "nie" zawsze znaczyło nie – podkreśla Żyliński.

– Wychowanie bez przemocy może być trudne, bo często powielamy nawyki własnych rodziców. Rodzice też mogą być zmęczeni, bezsilni. Mam zrozumienie dla kogoś, kto nie wytrzyma, zarówno dla dziecka jak i dla dorosłego, choć jestem zdecydowanie przeciwny jakiejkolwiek przemocy – podkreśla nasz bloger. I zaznacza, że przemoc w tym przypadku oznacza "wykorzystanie swojej przewagi nad drugą osobą". – To też intencja, nie tylko forma. Możemy bowiem chcieć dziecku coś przekazać i wtedy coś, co z pozoru wygląda na przemoc, nią nie jest – dodaje nasz rozmówca.

niezbyt skuteczne. – Dziecko boi się kary, a nie zachowania. Dlatego nakładanie kar nie ma większego sensu, bo kiedy znika kara, znika strach przed samym zachowaniem. Dodatkowo, kary to negatywne skojarzenia z rodzicami – dowodzi Żyliński.

Zarówno Żyliński jak i Zawadzka podkreślają, że może się zdarzyć klaps czy krzyk, bo nerwy puszczają każdemu z nas. Ale kiedy już się to zdarzy, z dziećmi trzeba rozmawiać. – Nie jestem zwolenniczką podniesionego głosu, ale bywa, że krzyknę, bo jestem bardzo emocjonalna. Ale dzieciom można wyjaśnić, że to nie jest krzyczenie na nie – że coś zrobiły źle – tylko że jest to wyraz emocji. Każdy ma przecież prawo do złości, i dziecko, i rodzic. Przy czym nie wysyłajmy sprzecznych komunikatów. Kiedy kobieta płacze, to niech nie mówi, że "nic się nie stało" i jest bardzo szczęśliwa, bo wtedy dziecko pomyśli, że mamę trzeba doprowadzić do płaczu, żeby była zadowolona – wyjaśnia Zawadzka. – Trzeba też rozróżnić przemoc od przymusu. Czasem po prostu trzeba przytrzymać dziecko, ale wtedy nie jest to używanie własnej siły, a jedynie oporowanie i rodzic powinien to rozumieć.

Dorota Zawadzka zaznacza, że często rozwydrzenie i znudzenie dzieci to po prostu zły pomysł rodziców na to, jak ich pociechy mają spędzać czas. – Dzieci przecież nie muszą być w wielu miejscach: kościele czy centrum handlowym – przypomina Zawadzka.

potrzebuje uwagi. Jeśli nie jest w stanie jej zdobyć inaczej, niż darciem się, to tak będzie robić, żeby zwrócić na siebie uwagę – przypomina psycholog. To proste rzeczy, o których rodzice zapominają, a o których warto pamiętać – unikając tych prostych błędów i próbując znaleźć kompromis wyjdziemy na tym lepiej, niż dając klapsy.

Nasz bloger podkreśla, że każde zachowanie wynika z jakiejś potrzeby: poznania, zabawy, zabicia nudy. – Jeśli to zachowanie nam nie odpowiada i je zabieramy, musimy dać coś w zamian, inną aktywność. Można też zaproponować dziecku, by zrobić coś, czego nie chcemy, by dziecko robiło samo, wspólnie – proponuje Żyliński. – Powinniśmy też dziecku pozwalać doświadczać. Jeśli biega ono wśród korzeni, to zamiast za nim biegać i mówić, że to niebezpieczne i "nie wolno", pozwólmy mu się nawet wywrócić. Wtedy dziecko już dowie się, że to jest groźne. Może będzie musiało to doświadczenie powtórzyć, ale je zdobędzie – przekonuje nasz bloger.

To wszystko sprowadza się do prostej zasady: pamiętania, że dziecko to też człowiek i partner, a nie nasz podwładny. Niestety, aż 1/3 Polaków nadal uważa klapsy za słuszną metodę wychowania. Warto jednak pamiętać, że nawet jeśli nam klaps nic nie zrobił, to wcale nie oznacza, że powinniśmy go stosować. I wcale nie oznacza to, że automatycznie pozwolimy dziecku na wszystko.