Michał Koprowski
W środę Komisja Europejska opublikowała sprawozdanie dotyczące praworządności. W dokumencie zalecono Polsce "oddzielenie funkcji Ministra Sprawiedliwości od funkcji Prokuratora Generalnego i zapewnienie funkcjonalnej niezależności prokuratury od rządu".
Komisja Europejska publikuje swoją ocenę praworządności w krajach Unii Europejskiej po raz trzeci. To jednak pierwszy raz, gdy wydano rekomendacje dla państw członkowskich.
"Oddzielić funkcję ministra sprawiedliwości od funkcji prokuratora generalnego i zapewnić funkcjonalną niezależność prokuratury od rządu" – brzmi jedno z zaleceń dla Polski. Obecnie funkcję ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego pełni Zbigniew Ziobro.
– Raport o praworządności jest przede wszystkim narzędziem dialogu, ale mamy też do dyspozycji instrumenty o charakterze bardziej przymusowym, z których korzystamy, angażując Trybunał Sprawiedliwości UE – poinformował unijny komisarz ds. sprawiedliwości Didier Reynders podczas prezentacji dokumentu.
Wiceszefowa Komisji Europejskiej Vera Jourova podkreśliła z kolei, że praworządność w krajach należących do Unii Europejskiej jest kluczowa, aby zagwarantować właściwe wydawanie unijnych pieniędzy. – Logiczne jest, że im więcej przekazujemy pieniędzy, tym bardziej musimy być uważni, chroniąc środki europejskie – stwierdziła.
W rozdziale dotyczącym Polski, Komisja Europejska podkreśliła, że istnieją "poważne obawy związane z niezależnością polskiego sądownictwa". KE przypomniała również, że polski Trybunał Konstytucyjny "wydał kolejne orzeczenia bezpośrednio kwestionujące prymat prawa unijnego, przepisy traktatów UE i europejskiej konwencji praw człowieka".
Z uwagi na kolejny przypadek kwestionowania unijnego prawa KE przypomniała o "potrzebie zajęcia się poważnymi obawami dotyczącymi niezawisłości sędziowskiej" oraz "obowiązku przestrzegania orzeczeń TSUE i zobowiązań podjętych w Krajowym Planie Odbudowy dotyczących niektórych aspektów systemu wymiaru sprawiedliwości".
Ponadto KE rekomenduje także wzmocnienie zasad dotyczących rejestrowania lobbystów oraz internetowych deklaracji majątkowych dla funkcjonariuszy publicznych i członków Parlamentu, a także zapewnienie niezależnych, efektywnych śledztw i zaprzestanie wprowadzania klauzul bezkarności.
– Tegoroczne sprawozdanie pokazuje, że debata na temat praworządności w Europie przynosi postępy, ponieważ państwa członkowskie wprowadzają ulepszenia i zajmują się kwestiami praworządności – oznajmiła Vera Jourova.
– Niestety w niektórych państwach członkowskich utrzymują się pewne kwestie budzące zastrzeżenia, zwłaszcza jeśli chodzi o niezależność sądownictwa – podkreśliła wiceszefowa Komisji Europejskiej.