Informację w tej sprawie przekazał we wtorek prezydent Słowacji Peter Pellegrini po zakończeniu nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej. Polityk pojawił się tam w zastępstwie Roberta Fico, który nadal przechodzi rekonwalescencję po zamachu na jego życie.
Pellegrini podczas rozmowy z mediami zwrócił uwagę, że na stanowisko Sekretarza Generalnego NATO zgłosiło się dotychczas dwóch kandydatów – oprócz Rutte także prezydent Rumunii Klaus Iohannis.
W ocenie Pellegriniego zrozumiałe jest, że Słowacja wyobraża sobie na tym stanowisku reprezentanta Europy Środkowo-Wschodniej, ale niekoniecznie musi tak się stać. – Po konsultacjach z obydwoma kandydatami, z premierem Robertem Fico i rządem Słowacji Republika Słowacka wyobraża sobie poparcie premiera Holandii Marka Rutte jako szefa Sojuszu – stwierdził Pellegrini.
Polityk jednocześnie poinformował, że temu wsparciu towarzyszy apel i prośba ze strony Słowacji, aby Rutte jako kolejny szef NATO zapewnił ochronę słowackiej przestrzeni powietrznej, która po przekazaniu dotychczasowych systemów obrony przeciwpowietrznej Ukrainie pozostaje niechroniona.
Trzeba tutaj wspomnieć, że sojusznicy z NATO – Holendrzy i Włosi – wycofali również ze Słowacji tymczasowo swoje systemy obrony. – Słowacja nie ma dziś żadnego systemu obrony przeciwpowietrznej i dlatego Rutte i ja omawialiśmy sytuację, w której, jeśli zostanie wybrany na szefa Sojuszu, powinien podjąć wysiłki na rzecz przeforsowania ochrony i obrony słowackiej przestrzeni powietrznej – przekazał Pellegrini.
Taka sytuacja ma utrzymywać się do czasu, aż Słowacja będzie w stanie chronić tę przestrzeń powietrzną własnymi siłami.
Kim jest jednak Mark Rutte? Polityk w latach 2006–2023 był liderem Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji, a od 2010 roku pełni stanowisko premiera Holandii z jej nadania. To jeden z najdłużej urzędujących szefów rządu w Europie z ugrupowania stricte liberalnego. VVD podczas swoich czterech tur rządów wchodziła w koalicje w wieloma partami – zarówno z tymi z bardziej prawej, jak i lewej strony politycznej w Holandii.
Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji (VVD) w swoim programie popiera oczywiście gospodarkę rynkową, obniżanie podatków oraz zrównoważony budżet. W sprawach obyczajowych i społecznych jest za integracją europejską, dostępem do aborcji i pełnią praw społeczności LGBT+.
W sprawie wojny Ukraina-Rosja Rutte nie szczędził do tej pory mocnych słów. Ostatnią propozycję Rosji dotyczącą zakończenia wojny nazwał "głupią propozycją pokojową". Jego zdaniem wyraźnie pokazała ona, że Władimir Putin "wpadł w panikę".
O co chodziło w tej propozycji? Ukraina musiałaby zrzec się m.in. dążenia do członkostwa w NATO i wycofać się z części terytoriów okupowanych przez Rosję. Rutte zaangażował się też wcześniej w zbieranie funduszy w tzw. czeską inicjatywę zbrojenia Ukrainy pociskami, których w ostatnich miesiącach zaczęło dramatycznie brakować.
Wczesną wiosną tego roku udał się z kolei do Charkowa, aby zwiedzić z Wołodymyrem Zełenskim stację metra, która została zmieniona na szkołę podstawową. Tam podpisano holendersko-ukraińską dwustronną umowę o bezpieczeństwie.