Decyzja Joe Bidena wywołała taką medialną euforię wokół niej, jakby Kamala Harris już została kandydatką demokratów na fotel prezydenta USA. A nawet jakby już w nim zasiadła, choć przecież nic nie jest jeszcze przesądzone.

Wiceprezydentka USA – pierwsza kobieta na tym stanowisku, a także pierwsza czarnoskóra Amerykanka i pierwsza Amerykanka południowoazjatyckiego pochodzenia – kradnie dziś uwagę świata tak, jak w styczniu 2021 roku, gdy po inauguracji dosłownie porwała tłumy.

– Jestem pierwszą kobietą wiceprezydentem, ale nie ostatnią. Każda dziewczynka obserwująca to wydarzenie, widzi, że nasz kraj jest krajem wielkich możliwości – mówiła.

Teraz Kamala Harris stoi przed kolejną wielką możliwością. Podsumujmy więc, co wiadomo o niej, o jej poglądach i jej rodzinie. Zaczynając jednak od tego, jak przez ostatnie cztery lata była oceniania i co Kamala Harris zrobiła dla USA.

1. Styl zarządzania wiceprezydentki

– Jako wiceprezydentka nie spisywała się najlepiej – ocenił właśnie w Polsat News korespondent tygodnika "Polityka" w Waszyngtonie Tomasz Zalewski. Stwierdził, że Kamala Harris jest znana ze skłonności do skłócania się z innymi i skłóciła się z własnym personelem w biurze. A poza tym "jej relacje z mediami są równie kiepskie jak były relacje Hilary Clinton".

Nawet "Pudelek" punktuje dziś, że była oskarżana o mobbing, a jej byli współpracownicy gorzko wspominali jej styl zarządzania. Sprawa została opisana w 2021 roku, pisano o rotacji osób w jej kręgu. Jej były doradca przyznał wtedy, że Kamala Harris jest trudną szefową, ale stanął w jej obronie i uznał, że nie była osobą przemocową.

2. Negatywny elektorat

W sondażach nie ma szału. Ostatnie oceniają ją podobnie jak Joe Bidena. Amerykanista prof. Zbigniew Lewicki stwierdził w jednym z wywiadów, że Harris "ma ogromny elektorat negatywny, poza tym jest złym mówcą".

Jeśli w niektórych badaniach przebija Donalda Trumpa, to nie jest to drastyczna przewaga. I tak jest nie od dziś. Na przykład sondaż "Times" z 2022 roku pokazywał, że już wtedy negatywną opinię o niej miało aż 52 proc. zarejestrowanych wyborców.

3. "Laffin Kamala"

Tak nazwał ją Donald Trump. Prześmiewczo, że niby tak często się śmieje. – Nazywam ją Śmiejącą się Kamalą. Czy widzieliście jej śmiech? Ona jest szalona – tak szydził z niej niedawno. Ale głównym polem do ataku na nią stają się imigranci.

4. Kamala i imigranci

Gdy w 2016 roku dostała się do Senatu, obiecywała chronić imigrantów przed polityką prezydenta Donalda Trumpa. A gdy została wiceprezydentką, całą medialną odpowiedzialność za kwestię imigrantów oraz powstrzymanie ich napływu zrzucono na nią. I polała się krytyka.

Zresztą, wszyscy pamiętają jej głośne słowa, gdy zwróciła się do tych, którzy "myślą o niebezpiecznej wyprawie na granicę USA z Meksykiem": – Nie przyjeżdżajcie. Nie przyjeżdżajcie.

– Powierzano jej np. kwestie rozwiązania problemu nielegalnych imigrantów i kryzysu na granicy, a nic w tej sprawie dobrego nie zrobiła – ocenił korespondent "Polityki".

5. Kamala i kobiety

W 2022 roku potępiła decyzję Sądu Najwyższego, który obalił wyrok w sprawie Roe v. Wade i zaostrzył prawa aborcyjne w USA. Jest zwolenniczką ruchu pro-choice, wielką orędowniczką praw kobiet i tu na pewno ma większe szanse niż Joe Biden.

– Jeśli stworzymy świat, który działa na rzecz kobiet, nasze narody będą bezpieczniejsze, silniejsze i bardziej zamożne – tak przemawiała w 2021 roku podczas wirtualnej debaty w Parlamencie Europejskim.

6. Kara śmierci i inne poglądy

Zdecydowanie walczy z dyskryminacją rasową. Wspiera małżeństwa tej samej płci. Nie popiera kary śmierci – za co z kolei spada na nią krytyka lewicowych wyborców. Ostatnio odważnie mówiła o głodujących w Strefie Gazy i wzywała Izrael do wstrzymania ognia.

7. Skąd pochodzi jej rodzina

Kamala Harris urodziła się 20 października 1964 roku w Oakland. Była najstarszym dzieckiem. Jej matka Shyamala Gopalan Harris pochodzi z Indii i jest onkologiem. Ojciec, Donald Harris, urodził się na Jamajce, jest profesorem ekonomii na uniwersytecie Stanforda. Oboje przyjechali do USA na studia.

8. Zabierali ją na protesty jeszcze w wózku

Jej rodzice poznali się na uniwersytecie w Berkeley w Kalifornii. Byli mocno zaangażowani w ruch praw obywatelskich i małe dziecko zabierali ze sobą na protesty. Pobrali się w 1963 roku. I rozwiedli, gdy Kamala miała 7 lat.

9. Religia i korzenie

Jako dziecko chodziła do kościoła czarnych baptystów oraz do świątyni hinduistycznej. Odwiedziła Indie, była pod dużym wrażeniem dziadka, który walczył o niepodległość tego kraju. I babci, która podróżowała po wsiach, by uświadamiać kobiety o kontroli urodzeń.

W swojej książce pisała, że dziadkowie oczekiwali, że jej mama wróci ze studiów w USA do Indii.

Shyamala zmarła w 2009 roku w Oakland. Kamala przewiozła jej prochy do Indii i rozsypała nad oceanem.

10. Kim jest siostra Kamali

Maya Harris, o trzy lata młodsza, ma 57 lat, jest adwokatką. Dziewczynki odwiedzały ojca w weekendy i latem, ale to Shyamala Gopalan wychowywała je sama.

"Mojej mamie bardzo zależało na wychowaniu mojej siostry i mnie na silne, czarnoskóre kobiety" – pisała po latach Kamala. Z jej autobiografii: "Bardzo dobrze rozumiała, że ​​wychowuje dwie czarne córki. Była zdeterminowana dopilnować, abyśmy wyrosły na pewne siebie, dumne czarne kobiety".

11. Przyjaciółka Wanda z Montrealu

Gdy Kamala była nastolatką, przeprowadziły się do Montrealu, gdzie ich matka zajmowała się pracą badawczą w Żydowskim Szpitalu Ogólnym.

Tam w latach 1978-1981 chodziła do Westmount High School, o czym dziś piszą kanadyjskie media, cytując dawnych kolegów z klasy, którzy rozpływają się nad tym, że obie dziewczynki były bardzo dobrymi uczennicami i miały przed sobą obiecującą przyszłość.

"Były niezwykle bystre i inteligentne, po prostu mądre" – wspominał jeden z nich.

Tam Kamala miała przyjaciółkę, z którą założyła zespół taneczny. Wanda Kagan również miała podwójne pochodzenie – ojciec był czarnoskóry, a mama miała żydowskie pochodzenie.

– Wciąż dostaję gęsiej skórki – mówiła mediom, gdy Kamala została wiceprezydentką USA.

12. Pierwszy protest Kamali

Odbył się właśnie w Montrealu. Miała 13 lat i razem z siostrą zorganizowały przed swoim blokiem protest – przeciwko zakazowi zabaw dzieci na trawniku. Podobno skończył się sukcesem.

13. Jakie studia Kamala ukończyła

Politologia i ekonomia na Uniwersytecie Howarda, oraz prawo na Uniwersytecie Kalifornijskim. W tym czasie brała udział w protestach przeciwko segregacji rasowej. W 1990 roku została asystentką prokuratora okręgowego w Oakland, z czego rodzina początkowo nie była bardzo zadowolona.

Zajmowała się molestowaniem seksualnym. A potem w San Francisco – prostytucją wśród nastolatek.

14. Wanda miała na nią wpływ?

Podobno do tego, że postawiła na prokuraturę, miała przyczynić się Wanda Kagan – gdy w szkole średniej Kamala odkryła, że dziewczynka była molestowana przez ojczyma. Rodzina Harris zaprosiła wtedy Wandę do siebie. Mieszkała u nich przez kilka miesięcy, w jednym pokoju z Kamalą. Po latach mówiła, że wciąż jest im wdzięczna.

– W dużej mierze powodem, dla którego chciałam zostać prokuratorem, była ochrona osób takich jak ona – zdradziła z kolei przyszła wiceprezydent.

15. Ważne słowa matki

"Moja mama była pierwszą osobą, która powiedziała mi, że moje myśli i doświadczenia mają znaczenie. Moja mama często mówiła do mnie: "Kamala, możesz być pierwszą osobą, która robi wiele rzeczy. Upewnij się, że nie jesteś ostatnia".

16. Ile razy była pierwsza?

Jako pierwsza w historii czarnoskóra kobieta w 2003 roku została prokuratorem okręgowym w San Francisco, a potem stanowym prokuratorem generalnym w Kalifornii. Jej przeciwnik, biały republikanin, Steve Cooley, był tak pewny siebie, że nawet zdążył wygłosić zwycięską mowę.

Z kolei w 2016 roku została pierwszą senatorką USA pochodzenia indyjskiego. A 18 stycznia 2021 roku pierwszą kobietą na stanowisku wiceprezydenta USA.

17. Już raz ogłosiła start w wyborach prezydenckich

Było to w 2019 roku. Szefową kampanii została jej siostra Maya Harris. Ale z powodu wyczerpania funduszy – choć poparcie dla niej też nie było wysokie – wycofała swoją kandydaturę i poparła Joe Bidena.

18. Kamala i Barack Obama

Politico pisze, że jej przyjaźń z Barackiem Obamą sięga czasów jego kandydowania do Senatu w 2004 roku. I że Kamala była pierwszą znaczącym urzędnikiem w Kalifornii, która poparła jego kandydaturę podczas wyborów prezydenckich w 2008 roku.

To on w 2013 roku nazwał ją "najlepiej wyglądającą prokurator generalną w kraju". A potem przeprosił, gdy komentarz uznano za seksistowski.

Po rezygnacji Bidena z ubiegania się o fotel prezydencki, Barack Obama nie poparł jednak otwarcie Kamali Harris.

19. Spotykała się z byłym burmistrzem San Francisco

Miała 29 lat, a on 60. Ich związek nie był tajemnicą. Zaczęli spotykać się w 1994 roku, rok później Willie Brown został burmistrzem San Francisco – jako pierwszy Afroamerykanin na tym stanowisku. Niedługo potem Kamala z nim zerwała.

Co ciekawe, w 2004 roku zastąpił go na stanowisku Gavin Newsom, dziś gubernator Kalifornii, przyjaciel Kamali, którego również wskazywano na kandydata demokratów w wyborach prezydenckich 2024.

20. Mąż i Momala

W 2014 roku wyszła za mąż za Douga Emhoffa i została macochą jego dzieci: Cole'a i Elli. Po latach zdradziła, że nazywają ją Momalą. "Są genialnymi, utalentowanymi, zabawnymi dziećmi, które wyrosły na niezwykłych dorosłych" – napisała o nich w "Elle".

Z mężem poznali się na randce w ciemno, za sprawą znajomych. Co ciekawe, ceremonię ślubną prowadziła jej siostra Maya.

21. Dawne kontrowersje wokół Kamali

W 2004 roku odmówiła skazania na karę śmierci mężczyzny, który zamordował policjanta z San Francisco, Isaaca Espinozę. Krytyka pod jej adresem na pogrzebie policjanta wywołała wręcz owacje na stojąco. Na lata zraziła do siebie policjantów.

Odmówiła też poparcia dwóch inicjatyw, które miały zakazać kary śmierci. A także śledztwa ws. zastrzelenia przez policjantów dwóch czarnoskórych mężczyzn w 2014 i 2015 roku.

Krytykowano ją również za to, że nie zrobiła wszystkiego, by zmniejszyć brutalność policji.

Ale poparła np. kontrowersyjną ustawę w San Francisco, która uznawała wagarowanie za wykroczenie. I karała rodziców za nieposyłanie dzieci do szkoły.

22. Ale w San Francisco wciąż pamiętają...

Że ścigała tu przestępców seksualnych. Że za jej czasów wzrosła wykrywalność przestępstw. Że powstała platforma internetowa Open Justice, czyli publiczna baza danych dotycząca nt. spraw karnych.

23. A w Senacie....

Z ciętego języka, charyzmy, błyskotliwości i ostrego przesłuchiwania ludzi Trumpa w czasie senackiej komisji.

24. Jest bohaterką książki dla dzieci

Napisała ją jej siostrzenica, Meena Harris, rocznik 1984, również prawniczka. Fabuła opiera się na dzieciństwie Kamali i Mayi Harris, czyli ciotki i mamy autorki.

25. I jeszcze takie wspomnienie z dzieciństwa, o ojcu

Tata zachęcał ją do biegania i zabaw na świeżym powietrzu.

"Zwracał się do mojej mamy i mówił: 'Pozwól jej biegać, Shyamala' A potem odwracał się do mnie i mówił: 'Biegnij, Kamala. Tak szybko jak potrafisz. Biegnij!'" – wspominała w swojej książce. Donald Harris ma dziś 85 lat.