Niezwykłe zjawisko nad Polską. Ludzie patrzyli w niebo i nie wierzyli, a to może się powtórzyć

Obłoki srebrzyste (ang. Noctilucent Clouds, NLC) to jedne z najrzadszych i najbardziej niezwykłych zjawisk, jakie możemy dostrzec na naszym niebie (nie mylmy ich z obłokami perłowymi). Są wyjątkowe praktycznie pod każdym względem.

Pojawiają się bardzo wysoko, bo aż 75–85 km nad Ziemią, w warstwie atmosfery zwanej mezosferą, i świecą delikatnym, srebrzystym światłem. Są zatem najwyżej położonymi chmurami widocznymi z Ziemi.

"Obłoki srebrzyste zbudowane są z kryształków lodu o wymiarach do 100 nm, które formują się w temperaturze powietrza rzędu –120 st. Celsjusza" – czytamy na stronie IMGW.

Powstają na drobinach pyłu kosmicznego (np. z mikrometeorytów) lub gazów wylotowych z rakiet. Występują głównie w okolicach 50–70 stopnia szerokości geograficznej. W nocy z poniedziałku na wtorek (23/24 czerwca) można je było podziwiać m.in. na północy Polski (zdjęcie główne artykułu jest z Gdańska), ale nie tylko.

Zjawisko po raz pierwszy opisał 13 czerwca 1885 roku Witold Cesarski – rosyjski astronom polskiego pochodzenia. Początkowo uważano, że chmury te są efektem erupcji wulkanu Krakatau, jednak późniejsze obserwacje wykluczyły ten związek.

Kluczową rolę w badaniach odegrały także misje kosmiczne i satelita AIM, który od 2007 roku monitorował je przez pięć lat. Naukowcy wciąż badają, dlaczego obłoki srebrzyste pojawiają się obecnie częściej i w tak spektakularnej formie Pojawiły się hipotezy, że to efekt zmian klimatycznych lub rosnącej liczby startów rakiet kosmicznych.

Sezon na obłoki srebrzyste w Polsce trwa od połowy maja do końca sierpnia. Najlepszy moment na obserwację to około 90–120 minut po zachodzie słońca lub przed jego wschodem, gdy Słońce znajduje się kilka stopni poniżej horyzontu. Wtedy jego promienie oświetlają wysokie partie atmosfery, podkreślając delikatne struktury tych lodowych chmur.

Najlepiej to robić z dala od świateł miejskich (choć fotografia główna tego artykułu udowadnia, że dobrze widać je nawet nad blokowiskiem) i patrzeć w kierunku północnym. Im później w nocy, tym niżej nad horyzontem mogą się pojawić. Dlatego warto znaleźć płaski teren z dobrym widokiem (np. plażę nad Bałtykiem).

Na pierwszy rzut oka przypominają po prostu jasne chmury, ale jest w nich coś "nieziemskiego". Ich niezwykłe wzory można uwiecznić nawet prostym aparatem lub smartfonem. Jeszcze nieraz powinny się pojawić nad Polską, dlatego warto śledzić strony i bloki pasjonatów astronomii lub po prostu patrzeć w niebo i spróbować odszukać ich "na oko".