Krzysztof Warlikowski zachwycił Francję. "Olśniewający, kultowy, prowokujący", więc czemu w Polsce ma problemy?

- Spektakl Warlikowskiego jest entuzjastycznie przyjmowany przez festiwalową publiczność. Poniedziałkowe przedstawienie, na którym byłam, zakończyło się owacją, a recenzje w francuskiej prasie są w znakomitej większości bardzo pozytywne – mówi nam Agata Zbieg, dziennikarka PAP, która znajduje się na festiwalu teatralnym w Awinionie. To jedno z najważniejszych i najbardziej prestiżowych wydarzeń teatralnych na świecie.

Tym samym Krzysztof Warlikowski jest jedną z niewielu osób polskiego świata kultury, które tak skutecznie promują nas za granicą. Polskim filmom daleko jest do takiego poziomu, muzyce tak samo. Od dawna też nie było pisarza, który zachwycałby czytelników w tym samym stopniu, co Warlikowski krytykę i widzów teatru. Choć szef działu kultury "Polityki" i krytyk teatralny Zdzisław Pietrasik przypomina, że rodzaj sztuki uprawiany przez Warlikowskiego nie każdemu musi się podobać. - On czasem przekracza bariery i nie wszystkim przypada do gustu. Robi rzeczy dla bardziej ambitnego odbiorcy – ocenia Pietrasik.

Mimo to, nie da się ukryć, że Krzysztof Warlikowski i jego teatr cieszą się sporym szacunkiem za granicą. - Już sam fakt, że on wystawia spektakl na tym festiwalu, oznacza, że jest bardzo ceniony i podziwiany – dodaje szef działu kulturalnego "Polityki".

Czyżby więc na polskie warunki Warlikowski był zbyt kontrowersyjny, zbyt ambitny i nie ma na niego odbiorców? Bynajmniej. Aneta Kyzioł mówi nam, że na premierze spektaklu w Warszawie widownia była pełna. - Absolutnie jest odbiorca dla takiej sztuki. Na premierę przyszło mnóstwo młodych ludzi. Na Warlikowskiego często też przychodzą obcokrajowcy, dlatego jego sztuki są tłumaczone na angielski, czasem na angielski i francuski. Jestem przekonana, że na jego kolejnych spektaklach też będzie pełno – podkreśla Kyzioł.

Niestety, warszawskie władze, jak wyjaśnia Aneta Kyzioł, forsują pewien "typ" spektakli. - Edukacyjne, konwencjonalne, spokojne, mają nie budzić kontrowersji. Dla typowego, mieszczańskiego widza, który chce miło spędzić popołudnie w weekend – mówi dziennikarka. Na eksperymenty czy kontrowersje raczej nie ma w stołecznych teatrach miejsca. Ewentualnie eksperymentatorzy, tak jak Warlikowski, muszą sobie je znaleźć sami.

Innym problemem polityki kulturalnej stolicy jest chaos. - Ratusz nie widzi hierarchii teatrów – ocenia Kyzioł. Jak wyjaśnia, ratusz nie zauważa, że teatry Krzysztofa Warlikowskiego i Grzegorza Jarzyny działają nie tylko lokalnie, ale globalnie – i promują nie tylko miasto, ale całą Polskę. Są w pewnym sensie kulturową wizytówką naszego kraju. - Ratusz tego nie docenia – podkreśla dziennikarka.

Fakt, że Warlikowski radzi sobie finansowo dzięki pomocy z zagranicy powinien cieszyć, ale trzeba też pamiętać, że w efekcie coraz rzadziej wystawia sztuki w Warszawie – a coraz częściej na deskach teatrów w innych krajach. Jeśli ratusz nic w swojej polityce nie zmieni, okaże się niedługo, że mamy znanych na całych świat reżyserów teatralnych, którzy nic nie wystawiają w Polsce.