Jerzy Urban na filmie opublikowanym na YouTube pali biało-czerwony szalik.
Jerzy Urban na filmie opublikowanym na YouTube pali biało-czerwony szalik. YouTube.com / Tygodnik NIE

Spalenie biało-czerwonego szalika przez Jerzego Urbana poruszyło wiele osób. Nie brakowało dywagacji na temat tego, czego tak naprawdę dopuścił się redaktor naczelny "NIE". Czy wrzucając do ogniska szalik z wyszytym orłem w koronie znieważył symbol narodowy? Co w ogóle jest symbolem narodowym? Sprawdziliśmy. Ministerstwo Administracji zapewnia nas, że godło nie może być umieszczone na przedmiotach przeznaczonych do handlu.

REKLAMA
Filmik wrzucony do Internetu przez Jerzego Urbana wywołał gorącą dyskusję. Internauci zastanawiają się czy redaktor naczelny tygodnika "NIE" znieważył swoim zachowaniem godło - jeden z symboli narodowych. Takich wątpliwości nie ma Tomasz Terlikowski, który w komentarzu zamieszczonym na portalu "Fronda.pl" domaga się surowego ukarania Urbana i…odebrania mu polskiego obywatelstwa. Jednak nie wszyscy są tak stanowczy. Pod naszym tekstem pojawiły się między innymi takie komentarze:

Komentarze naszych czytelników:

- Kibolski szalik jest po prostu zwykłą szmatą. Nie powinno znaleźć sie na nim godło. To kibole stale depczą po tym godle a Urban im słusznie wytyka.

- Prokurator powinien raczej zainteresować się profanowaniem godła przez umieszczenie go na szaliku.


Czy zatem spalenie szalika, na którym znajduje się orzeł biały to znieważenie symbolu narodowego? Sprawdza to prokuratura. W sobotę rzecznik prasowy Prokuratury Okręgowej w Warszawie mówił naTemat, że prokuratorzy zajmą się sprawą. Pisał o tym także na swoim profilu na twitterze:
logo
Prokurator Dariusz Ślepokura zapewniał, że prokuratura zajmie się znieważeniem przez Jerzego Urbana polskiego godła. Fot. twitter

Czy na pewno?
Teraz prokurator Ślepokura tłumaczy nam, że prokuratorzy muszą przede wszystkim wyjaśnić czy "zarejestrowane na filmiku zachowanie Jerzego Urbana wyczerpuje znamiona przestępstwa opisanego w artykule 137, kodeksu karnego". Gdy to zrobią podejmą decyzję czy wszczynać w tej sprawie dochodzenie – mają na to 30 dni.
Art. 137 kk

Kto publicznie znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny znak państwowy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.


Orzeł orłowi nierówny?
Jednak pytanie, czy orzeł umieszczony na szalikach, które można kupić na straganach przed każdym meczem polskiej reprezentacji, ciągle jest polskim godłem? Czy symbolem narodowym może być zatem sam szalik? Ustawa o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej stawia sprawę jasno. Symbolami narodowymi są: orzeł biały, biało-czerwone barwy i "Mazurek Dąbrowskiego". To one znajdują się pod szczególną ochroną prawną i to im należy się cześć i szacunek. Czy jednak orzeł opisany w ustawie i orzeł wyszyty na kibicowskim szaliku to ten sam symbol? Wszystko wskazuje na to, że nie.
Ustawa o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych
Art. 1

1. Orzeł biały, biało-czerwone barwy i „Mazurek Dąbrowskiego” są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Otaczanie tych symboli czcią i szacunkiem jest prawem i obowiązkiem każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej oraz wszystkich organów państwowych, instytucji i organizacji.

3. Symbole Rzeczypospolitej Polskiej pozostają pod szczególną ochroną prawa, przewidzianą w odrębnych przepisach.


Godłem handlować nie można
W myśl wspomnianej ustawy godła nie można bowiem umieszczać na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego. To, co się na nich znajduje to godło i barwy „w formie stylizowanej i przetworzonej”. O regulacjach tych było głośno przy okazji Euro 2012. To dzięki nim kibice mogli kupić w sklepach biało-czerwone konserwy kibica, biało-czerwone lody kibica, biało-czerwone klapki kibica, biało-czerwone cokolwiek kibica.
Przy okazji Euro2012 podobnej sprawie przyglądała się zresztą poznańska prokuratura. Ktoś zobaczył na sklepowej wystawie buty uszyte z biało-czerwonego materiału z nadrukiem w formie godła państwowego i zawiadomił prokuraturę o publicznym znieważeniu znaku państwowego i Narodu Polskiego. Prokuratorzy przyjrzeli się przepisom i uznali, że w tym przypadku nie zostały one złamane.
logo
Czy kibicowskie gadżety są symbolami narodowymi? Fot. Paweł Małecki/Agencja Gazeta

Jednak sprawa nie jest chyba aż tak oczywista. Pokazuje to droga jaką pokonaliśmy żeby poznać oficjalne stanowisko w tej sprawie.
"Czy godło umieszczone na "kibicowskim" szaliku nadal jest symbolem narodowym?"
Najpierw zapytaliśmy o to w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Po dwóch godzinach szukania odpowiedzi udało się ustalić, że… „leżą one w kompetencjach Komisji Heraldycznej” czyli ciała doradczego przy MSW. Po jakimś czasie okazało się jednak, że i tym razem pudło. Na sprawie symboli narodowych najlepiej znają się bowiem w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji.
Odpowiedź przesłana w końcu do naszej redakcji potwierdziła nasze ustalenia. Eksperci ministerstwa powołali się bowiem na cytowany już fragment ustawy mówiący o tym, że godło nie może być umieszczane na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego. Czy zatem każdy może traktować biało-czerwony szalik tak jak chce? Wiele w tej kwestii wyjaśni decyzja prokuratury w sprawie tego co zrobił Jerzy Urban.