Poprosiliśmy ekspertów o ocenę apteczek czterech osób. Okazuje się, że leki przechowywane są niewłaściwie, w niebezpiecznych miejscach, farmaceutyki są pomieszane, nieposegregowane i otwarte miesiącami. Nic dziwnego, że nie brakuje wśród nich przeterminowanych. Niestety podobnie wyglądają apteczki większości Polaków.
Coraz częściej słyszy się o zatruciach lekami, masowym, nieprzemyślanym łykaniu medykamentów przez Polaków i groźnym zwyczaju leczenia się na własną rękę środkami, które przechowujemy w domu. Postanowiliśmy sprawdzić na przykładzie kilku osób, jak wyglądają nasze apteczki. O komentarz poprosiliśmy mgr farm. Ilonę Ślugaj i dr. n. med. Krzysztofa Piwowarczyka, autorów serwisu o lekach bez recepty www.lekiotc24.pl.
Wystawiona opinia nie jest najlepsza: – Nie są to apteczki tylko zmagazynowane, głównie niepotrzebne już leki, kupione przypadkiem przy okazji różnych dolegliwości. Prawdopodobnie tak wygląda większość apteczek w naszych domach, szczególnie u ludzi nie chorujących przewlekle – ocenili nasi eksperci.
Apteczka 1
Leki trzymane w szafce - niektóre bez opakowań i poniszczone, więc nie na wszystkich można sprawdzić termin ważności. W niektórych listkach są też inne tabletki niż oryginalne, bo środki się pomieszały.
Komentarz:
W szafce panuje prawdziwy lekowy bałagan. Leki z niewidocznymi datami ważności, nawet nie użyte też powinny zostać wyrzucone. Pozostałe powinny zostać posegregowane najlepiej na te, które są używane w nagłej dolegliwości: ból, zranienie itd. i te, które są zalecone przez lekarza - jeżeli czas po otwarciu środka nie kwalifikuje go już do wyrzucenia.
Sposób przechowywania leków jest jeden - w oryginalnym opakowaniu (nie można przelewać syropów lub przesypywać tabletek do opakowań "zastępczych"), z dostępną cały czas ulotką, według sposobu przechowywania opisanego w ulotce lub na opakowaniu zewnętrznym leku. Ulotka jest "dowodem osobistym" leku, bez którego lek nie może być ani udostępniany ani przechowywany. Do ulotki trzeba mieć dostęp w każdej chwili gdy sięgamy po dany lek. Poza informacjami medycznymi - jak lek działa, jakie są wskazania, przeciwwskazania, dawkowanie, ostrzeżenia, są tam zawarte również informacje o sposobie przechowywania leku.
Apteczka 2
Część leków znajduje się w szufladzie w pokoju, pozostałe w lodówce. W lodówce są farmaceutyki, które ''na oko'' oceniono jako te, które powinny być w chłodniejszym miejscu, m.in. maści, krople do oczu przypisane przez lekarza. Niektóre leki używane już kilka razy. W szufladzie niektóre medykamenty bez opakowań, wśród nich kilka przeterminowanych.
Komentarz:
Wszystkie niepotrzebne leki (np. resztki antybiotyku, otwarte kilka miesięcy wcześniej krople), szczególnie przeterminowane leki powinny zostać wyrzucone. Przeterminowane leki mogą zadziałać w sposób niekontrolowany. Wyrzucić niepotrzebne leki można oddając je do apteki, gdzie znajdują się specjalne pojemniki przeznaczone do tego celu.
Poza tym leki powinny być w oryginalnych opakowaniach, żeby do lodówki trafiały rzeczywiście te środki, które powinny tam być.
Apteczka 3
Leki ułożone w szufladzie w kuchni tuż obok lodówki. Wszystkie środki (tabletki, maści, syropy, opatrunki, krople) są trzymane razem, pomieszane, 90 proc. bez opakowań i opisów, więc właściciele nie potrafili do końca stwierdzić na jaką dolegliwość jest który medykament. Na większości leków nie da się też sprawdzić terminów ważności.
Komentarz:
W szafce panuje totalny chaos i bałagan. Jest kilka różnych środków na te same dolegliwości np. tabletki do ssania na gardło, tabletki przeciwbólowe. Nie wiadomo, które z nich są jeszcze ważne, ciężko bez oryginalnego opakowania ustalić, czy któreś z nich powinny być w lodówce. Właściciele nie znają też zastosowania wszystkich środków.
Poza tym szuflada jest nisko, w miejscu łatwo dostępnym dla dzieci, a to ogromny błąd. Wszystkie leki powinny być przechowywane w oddzielnych szafkach, odpowiednio zabezpieczonych przed dziećmi - albo odpowiednio zamkniętych albo dodatkowo umieszczonych na odpowiedniej wysokości. Należy na to bardzo zwracać uwagę, ponieważ szpitalne oddziały ratunkowe, stale mają do czynienia z zatruciami lekami u dzieci. Dzieci traktują leki jak cukierki, dodatkowo naśladując dorosłych w ich przyjmowaniu.
Apteczka 4
Apteczka w szafce w łazience. Jest tam dosyć ciepło, bo jest podgrzewana podłoga. Leki przechowywane w większości bez oryginalnych opakowań, żeby zajmowały mniej miejsca, w związku z tym nie na wszystkich da się odczytać termin ważności. Podział: w jedynym pudełku - opatrunki, w drugim razem: tabletki, krople, maści, syropy, aerozole.
Komentarz:
Dobrze, że leki trzymane są w specjalnym pudełku, ale łazienka z podgrzewaną podłogą nie jest dobrym miejscem, bo temperatura dla niektórych medykamentów może być za wysoka. Bez oryginalnych opakowań ciężko ustalić, które leki powinny być trzymane w jakich warunkach. Stare syropy i maści powinny zostać wyrzucone w aptece.
Nie ma potrzeby kupowania leków na zapas, bo tylko się starzeją. Należy odróżnić apteczkę od miejsca przechowywania leków. Apteczka powinna być uporządkowanym zestawem podręcznych ilości leków i materiałów medycznych np. środków opatrunkowych, potrzebnych w przypadku wystąpienia powszechnych lub spodziewanych dolegliwości, np. ból, gorączka lub skaleczenie.