Długość życia Polek jak Europejek... 30 lat temu. Dlaczego?

Porównując do najdłużej żyjących Francuzek to tak. Polki urodzone przed 1945 rokiem mogą oczekiwać jeszcze około 19 lat życia, podczas gdy życie Francuzek w tym samym wieku będzie trwało jeszcze 23 lata. Aktualnie (dane z roku 2012) przeciętna długość życia Polek wynosi 80,9 lat, a Francuzek 85,4. Jeżeli jednak porównamy się z Bułgarią – to porównanie wypada na naszą korzyść. Przeciętna długość życia Bułgarek wynosi 77,5 roku. Dla porównań ważnym wskaźnikiem jest także przeciętna długość życia w zdrowiu ( HLY- healthy life years). Wartość ta dla kobiet w Polsce wynosi 62,2 lat. W najlepszej pod tym względem Szwecji – jest to 71 lat.

Jeżeli przyjrzymy się zdrowiu z perspektywy makrospołecznej (kraju, społeczeństwa), widać wyraźną zależność miedzy zamożnością (np. wartość PKB) i poziomem rozwoju cywilizacyjnego (HDI), a stanem zdrowia obywateli. Zamożność państwa jest na pewno dobrym predyktorem zarówno poziomu życia obywateli, jak i funkcjonowania opieki zdrowotnej. Polityka zdrowotna jest więc tego pewnym odzwierciedleniem. Liczy się oczywiście także sposób widzenia, hierarchizowania potrzeb. U nas problemem jest koncentracja na leczeniu przy braku efektywnej profilaktyki – różne stany chorobowe są odkrywane za późno, aby je skutecznie i stosunkowo taniej leczyć.

Na poziomie indywidualnym głównymi czynnikiem odpowiedzialnym za zdrowie są warunki życiowe i przestrzeganie zasad prozdrowotnego stylu życia. W Polsce kobiety w większym stopniu niż mężczyźni przestrzegają tych zasad – ale ta dbałość o zdrowie nie jest równomiernie rozłożona w społeczeństwie. Bardziej dbają o zdrowie (w sensie zachowań zdrowotnych, profilaktyki) kobiety relatywnie wyżej wykształcone i zamieszkałe w większych miastach, a także zamożniejsze. Najwięcej problemów zdrowotnych lokuje się więc wśród kobiet z niższych klas społecznych. Ich gorsze materialne warunki życia także nie sprzyjają zdrowiu. Trudno powiedzieć, czy lekceważą one swoje zdrowie, czy raczej jest to skutkiem różnych obciążeń życiowych, a także brakiem odpowiedniej wiedzy i edukacji zdrowotnej.

Właściwie są takie same, różnią się tylko częstości. Jeżeli znów odwołać się do statystyk umieralności, to mamy przede wszystkim ''nadwyżkę'' zgonów z powodu chorób układu krążenia, a na drugim miejscu nowotworów. W młodszych grupach wieku widać nadumieralność kobiet ''z przyczyn zewnętrznych'', czyli wypadków i urazów.

Grupą wieku zasługująca na szczególną uwagę są kobiety w wieku 50-59 lat. Wśród nich w sposób wyraźny pogarsza się wiele wskaźników zdrowia. Także subiektywne oceny stanu zdrowia przedstawia się gorzej (np. deklarowane stałe odczuwanie bólu), a towarzyszy im obniżone samopoczucie i stałe poczucie zmęczenia.

Problem leży w tym, że mężczyźni i kobiety chorują inaczej. Mówiąc w dużym uproszczeniu mężczyźni żyją krócej, ale chorują mniej. Natomiast kobiety w swoim dłuższym życiu doświadczają więcej problemów zdrowotnych, niepełnosprawności. Jeżeli porównać cytowany już wskaźnik HLY to mężczyźni proporcjonalnie więcej lat spędzają w dobrym zdrowiu.

Taka sytuacja istnieje we wszystkich krajach rozwiniętych. W języku angielskim istnieje nawet powiedzenie ''women are sicker, but men die quicker'' – czyli kobiety są bardziej chorowite, ale mężczyźni szybciej umierają. Wynika to po części z czynników biologicznych i odmiennego obrazu chorób. Warto także pamiętać o tym, że kobiety bardziej rygorystycznie przestrzegają zasad zdrowego stylu życia, a także w większym stopniu dbają o zdrowie mężczyzn niż odwrotnie.