On kłamie cały czas, jest gorszy niż politycy - nasz wywiad o najlepszym trenerze świata

- On jest najwybitniejszym przedstawicielem nowej generacji trenerów, ludzi którzy zaczęli wykonywać ten zawód w bardzo młodym wieku. Poza tym to człowiek, który w niezwykłym stopniu identyfikuje się ze swoimi graczami. On nie jest żadnym panem i władcą, a dwunastym piłkarzem swojej drużyny.

Raczej buduje taką bliskość w kontaktach z graczami, która wiele daje w dzisiejszym czasach. Chyba pamiętacie mecz rewanżowy Chelsea z Barceloną w Lidze Mistrzów. Zaraz po końcowym gwizdku Mourinho wkroczył na boisko i, ciesząc się, wskoczył na plecy swojego obrońcy Johna Terry'ego. Wyobrażacie sobie innych trenerów, którzy robią taką rzecz? Arsene'a Wengera albo Alexa Fergusona? Ja nie, poza tym myślę, że gdyby tak zareagował ktoś inny, mógłby swojemu piłkarzowi połamać kręgosłup (śmiech)

- Stanowczo tak.

- To jest bardzo ciężko ocenić bo rola trenera, podobnie jak sama piłka nożna, bardzo się zmieniała na przestrzeni lat. I wybaczcie, ale nie jestem w stanie porównać umiejętności Mourinho do takiego chociażby Briana Clougha (wybitny angielski trener z lat 70. i 80. - red.)

- Tak, ale spójrzmy na okoliczności. W Barcelonie jest od wielu lat, wcześniej był jej piłkarzem. Zna cały system i specyfikę z klubu. Podczas gdy Mourinho rzucany jest z miejsca na miejsce i wszędzie odnosi sukces. Proszę, nie potraktujcie tego jako krytykę Guardioli. Uwielbiam gościa, uwielbiam patrzeć jak gra jego zespół. Ale widzę między nimi subtelną różnicę.

- Świetne pytanie. Tak, zgadzam się z tym co pan powiedział. Tyle tylko, że w piłce nożnej dzisiaj kluczowa jest psychologia. Dobry trener musi przede wszystkim być dobrym psychologiem. Gdy zaczynałem pisać pierwszą wersję książki, w wolnym czasie chodziłem na siłownię. Miałem tam kolegę, zapytał co robię. - Piszę książkę o Jose Mourinho, właśnie zbieram do niej materiał - odpowiedział. On od razu skierował mnie do znajomego psychologa. - Ma fioła na punkcie futbolu, na pewno mógłby ci zafundować jakąś pogłębioną analizę osobowości Mourinho - usłyszałem od niego.

- Tak, zresztą jego wypowiedzi wiele wniosły do mojej książki. Wiecie, co sobie uświadomiłem? Zawsze myślałem, że jak chcesz jakąś osobę dokładnie przeanalizować, musisz znać o niej prawdę. Musi poznać jej prawdziwe oblicze. Tymczasem trener to taki zawód, gdzie, jeśli chcesz być dobry, musisz cały czas kłamać.

- Trener jest gorszy od polityka! Dla niego kłamanie to istota pracy, jeden z najważniejszych jej elementów. Podam wam przykład. Załóżmy, że jeden z was jest trenerem Porto. I następnego dnia gracie w pucharze kraju z czwartoligowcem. Są beznadziejni, tragiczni. Wysyłasz na ich mecz swojego asystenta i on wraca do klubu, śmieje się i mówi. - Są dramatyczni. Możemy wystawić drużynę naszych czternastolatków a i tak pojedziemy ich 5:0. Wychodzisz z gabinetu, przed drzwiami dziennikarz, zagaduje do ciebie. - Co pan sądzi o przeciwniku? A ty odpowiadasz: - W piłce nożnej nikogo lekceważyć nie można. I do tego rywala też podchodzimy bardzo poważnie. Gdybyś był Pinokiem, miałbyś już długi nos. Ale trener piłkarski musi tak działać. My w Anglii mówimy, że piłka nożna to takie "white lie" (białe kłamstwo - red.)

- Mourinho mi kiedyś opowiedział ciekawą historię. Był mecz Porto z Manchesterem United, w Lidze Mistrzów w 2004 roku. Jest przerwa, drużyny schodzą do szatni. Mourinho zamyślony, zastanawia się co może przekazać piłkarzom. Z kolei Ferguson od razu kieruje się do sędziego, o coś ma pretensje, coś mu mówi do ucha. Nawet niekoniecznie mówił to, co naprawdę myślał. On po prostu w ten sposób przygotowywał swoją drużynę na drugą połowę. Prowadził misterną grę. Mourinho twierdzi, że tamtego wieczora, obserwując tę sytuację, dużo się nauczył.

- Tak bo piłkarze są młodzi i nudni. Wybaczcie te słowa (śmiech). Szczególnie mało ciekawi są ci piłkarze w dzisiejszych czasach. Weźmy Alexa Fergusona, to świetny przykład. Gdy zdecydował się przerwać naukę, zaczął pracować w fabryce i działać w związkach zawodowych. Potem został półprofesjonalnym piłkarzem. O czwartej po południu kończył swoją pracę, jechał trzy godziny pociągiem na trening, wracał do domu o pierwszej w nocy, musiał się wyspać, zregenerować. I potem znowu to samo, o świcie pobudka i let's go do fabryki. Tacy byli zawodnicy za moich młodzieńczych lat. A dziś? Mogę się założyć, że czasem robicie wywiady z jakimś piłkarzem Legii Warszawa, prawda?

- Domyślam się też jak wygląda taka rozmowa. Pytacie: - Co pan robił by zostać piłkarzem? On na to: - Trenowałem w Akademii Legii Warszawa, ciężko pracowałem, starałem się być coraz lepszy i lepszy. Wy dopytujecie, chcecie wiedzieć co działo się potem. A on mówi: - Potem trafiłem do drużyny seniorów. Stałem się bardziej znany, ale też więcej trenowałem. Ewentualnie, jeśli to prawda, doda na koniec, że ma dwójkę dzieci. Niestety, tak to teraz wygląda.

- To się stało gdy ukończyłem pierwszą wersję książki. Wtedy po raz pierwszy w życiu rozmawiałem z Mourinho. On był mocno zaskoczony gdy zobaczył, że napisałem o nim książkę. Ale był też sympatyczny i bardzo wdzięczny. Gdy dostał ją ode mnie, oczy świeciły mu się jak małemu dziecku w czasie Świąt Bożego Narodzenia, gdy czeka na rozdanie prezentów.

- Konkretnej opinii nie wyraził ale opowiem wam jedną historię. Gdy skończyłem wersję drugą, tę, którą macie teraz w waszym języku (Barclay pokazuje leżącą przed nami wersję polską - red.) widziałem Mourinho i chciałem zrobić to samo. Podchodzę, wręczam mu ją a on się tylko uśmiecha i mówi mi sympatycznym tonem, że już ją posiada. Na podstawie tego można chyba stwierdzić, że raczej mu się spodobała. Gdyby było przeciwnie, pewnie bym usłyszał: - Tak, Patrick już ją przeczytałem. Do zobaczenia w sądzie.

ROZMAWIALI: JAKUB RADOMSKI I DOMINIK SENKOWSKI

Patrick Barclay jest jednym z najlepszych angielskich dziennikarzy. Pisał dla "The Guardian", "The Independent", "The Observer" i "The Sunday Telegraph". Niedawno w "The Times". Oprócz Mourinho napisał też biografię Alexa Fergusona pt: "Football - Bloody Hell!" Jest stałym komentatorem Sky Sports. Pochodzi ze Szkocji, kibicuje Dundee FC. W czasie Euro, będzie w Warszawie, telewizyjne studio ma się znajdować w okolicach Starówki.