Hormonalny rollercoaster potrafi ostro zakręcić kobiecym życiem. Wiele zależy od estradiolu

Monika Przybysz
Czy tego chcemy, czy nie, na kobiece samopoczucie, nastroje, stan skóry, emocje i libido duży wpływ ma gospodarka hormonalna, a szczególnie jeden z hormonów - estradiol. To jego niski poziom może powodować tendencje do tycia, a wysoki poziom tego hormonu pomaga np. lepiej kobietom radzić sobie ze stresem.
Estradiol to hormon, który m.in. "dba" o szczupłą sylwetkę. Fot. Franciszek Mazur / Agencja Gazeta
– Rozmawiałem z napotkanym w windzie sześcioletnim synem sąsiadów o ostatniej części "Gwiezdnych Wojen” – opowiada dr hab. n. med. Bogdan Michalski z Zakładu Profilaktyki Chorób Kobiecych Katedry Zdrowia Kobiety Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

– Często chodzisz do kina? – spytał lekarz. – Pewnie! Raz w miesiącu, w czwartki! – Dlaczego w czwartek? – dopytał. Bo mama ma miesiączkę – wypalił mój mały rozmówca. – Trzeba przyznać, że nieco mnie "zastrzelił” choć przecież tego typu problemami u kobiet zajmuję się od lat – dodaje docent.


Tańczymy jak on zagra...
Estradiol wraz z estriolem i estronem tworzy grupę estrogenów - hormonów regulujących niemal wszystkie procesy metaboliczne w organizmie kobiety. Estrogeny produkowane są nie tylko w jajniku, ale także przez nadnercza i adipocyty tkanki tłuszczowej, co potwierdza, że dążenie do sylwetki a'la Barbie za wszelką cenę jest fatalnym pomysłem.

Estradiol to najważniejszy hormon tej grupy mający wpływ na całe życie kobiety od embriogenezy do menopauzy. Poza wpływem na układ rozrodczy i piersi wpływa na układ nerwowy, reguluje gospodarkę węglowodanowo-lipidową, zwiększa produkcję białek w wątrobie, wpływa na układ sercowo-naczyniowy, skórę i tkankę podskórną.

Z wysokim estradiolem na... Mount Everest
Najwyższą aktywność intelektualną kobiety odczuwają w okresie najwyższego poziomu estradiolu w organizmie.

Wszelkie duże wyzwania warto zaplanować najlepiej w drugiej połowie cyklu, a prowadząc bardzo aktywne życie zawodowe - przypadające na okres menopauzy - poważnie rozpatrzyć konieczność rozpoczęcia terapii hormonalnej.

– Współczesna terapia hormonalna nie zwiększa ryzyka zachorowania na nowotwory narządów płciowych i piersi – tłumaczy dr hab. Bogdan Michalski.

Ginekolog: Poziom estradiolu mówi nam wiele
Stężenie estradiolu zmienia się w trakcie cyklu. To przekłada się na psychikę i emocje oraz wpływa na libido.

Prawidłowe stężenie estradiolu wpływa pozytywnie na przemianę tłuszczową. W okresie menopauzalnym pojawiają się cykle bezowulacyjne, które mogą być regularne, a zmienia się tylko czas trwania cyklu. Jednocześnie spada poziom estradiolu i kobieta zaczyna zmieniać wagę.

Na poziom estradiolu wpływa nie tylko faza cyklu i uwarunkowania rodzinne, ale także styl życia: dieta, wysiłek fizyczny, stres. Kobiety z prawidłowym poziomem estradiolu lepiej radzą sobie ze stresem niż kobiety z niskim poziomem tego hormonu.
Do walki ze stresem
Estradiol może też mieć bardzo pozytywny wpływ na organizm kobiety. Naukowcy z University at Buffalo (USA) stwierdzili, iż to właśnie enzym produkujący estradiol (podstawowy, naturalny estrogen) w mózgu - aromataza - zapewnia skuteczniejszą ochronę przed negatywnymi skutkami długotrwałego stanu napięcia psychicznego.

Zatem mechanizm molekularny odporności na stres zależy od hormonu produkowanego w mózgu, a ochronna funkcja estrogenu utrzymywała się u samic szczurów nawet po usunięciu jajników.

Sposób na młodość?
Jeśli kobieta stosuje antykoncepcję hormonalną to do 42. roku życia, a od 43. roku terapię hormonalną. Antykoncepcja hormonalna jest powszechnie uznaną metodą profilaktyki raka jajnika i endometrium. Nie podnosi ryzyka zachorowania na raka piersi.

– Włączenie terapii hormonalnej przed wystąpieniem menopauzy zatrzymuje procesy starzeniowe zachodzące w organizmie spowodowane spadkiem stężenia estradiolu – wyjaśnia dr hab. Bogdan Michalski.

Badanie hormonów kobiecych może zlecić ginekolog albo specjalista endokrynolog. Poziom hormonów warto zbadać, gdy kobieta planuje zajście w ciążę. Interpretacji wyników zawsze powinien dokonywać lekarz mający kompleksową wiedzę dotyczącą sytuacji zdrowotnej konkretnej pacjentki.