Likwidatorzy, czarnobylskie babcie i spisek. Po tych filmach zostaniesz ekspertem ds. Czarnobyla

Bartosz Godziński
Miniserial "Czarnobyl" szybko dobiegł końca, ale po drodze rozpętał prawdziwą "czarnobylomanię". Ponad 30 lat po katastrofie ponownie rozbudził wśród nas chęć poznawania kulis i skutków jednej z największych katastrof XX wieku. Oto lista frapujących dokumentów, które zgłębiają temat z różnych perspektyw.
Powstało wiele dokumentów, w których katastrofa elektrowni w Czarnobylu została ukazana z różnych perspektyw Kadry z YouTube
Historia awarii z 1986 roku broni się sama. Stacja HBO w 5-odcinkowej produkcji postawiła więc na realizm, a nie efekciarstwo. I w przeciwieństwie do nieszczęsnego testu w elektrowni - ta operacja się udała. Oglądając poniższe filmy ponownie docenimy pracę twórców, którzy z pieczołowitą starannością - wręcz dokumentalnie - odtworzyli katastrofę, scenografię i oddali atmosferę tamtych strasznych czasów.

Bitwa o Czarnobyl

Niezwykle wciągający i przerażający dokument zrealizowany przez Discovery Channel, od którego najlepiej zacząć. To filmowe kompendium wiedzy przedstawia historię katastrofy, jej konsekwencje oraz sposoby niwelowania skutków - zrzucanie worków z ołowiem czy budowę sarkofagu wokół elektrowni. Oprócz archiwalnych nagrań z terenów Czarnobyla, możemy posłuchać wspomnień osób, które pracowały na miejscu oraz miały związek z katastrofą - m. in. z byłym prezydentem ZSRR Michaiłem Gorbaczowem.

Chernobyl.3828


Ukraiński dokument z 2011 roku poświęcony "likwidatorom". Tytuł nawiązuje do liczby osób, które pracowały w jednym z najbardziej skażonych miejsc Czarnobyla - na dachu elektrowni i okolicach. Atutem filmu są autentyczne nagrania z akcji usuwania radioaktywnych gruzów (przede wszystkim grafitu) ze strefy "M", która była istnym piekłem na ziemi. Wielu bohaterów poświęciło w ten sposób swoje życie.

Serce Czarnobyla

Zdobywca Oscara w 2004 roku za najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny. Skupia się na ofiarach, które są często pomijane przy całej dyskusji: ówczesnych i obecnych dzieciach. "Serce Czarnobyla" to nieoficjalna nazwa dotąd nieznanego schorzenia, które zaobserwowano na skażonych terenach Ukrainy i Białorusi.


Dokument dla ludzi o mocnych nerwach - zawiera wiele zdjęć dzieci z mutacjami genetycznymi. Reżyserka Maryann DeLeo odwiedziła Strefę Wykluczenia raz jeszcze i nakręciła film: "White Horse", którym znów udowadnia, że o skutkach katastrofy nie powinno się mówić w czasie przeszłym.

Dzwon Czarnobyla

Pierwszy dokument o katastrofie - reżyser pojawił się w Czarnobylu już miesiąc po awarii. Nie stara się wyjaśniać dokładnych przyczyn awarii, ale pokazuje robiące wrażenie ujęcia z pierwszej ręki i to, jak wyglądało życie tuż po tragedii. Przed kamerą wypowiadają się naoczni świadkowie, pracownicy elektrowni oraz mieszkanki Prypeci. Niestety w internecie film dostępny jest tylko w języku rosyjskim.

Rosyjski Dzięcioł

A teraz coś dla fanów teorii spiskowych. Utrzymana w oparach absurdu opowieść o śledztwie przeprowadzonym przez ukraińskiego artystę Fedora Alexandrovicha. Miał zaledwie 4 lata kiedy doszło do wybuchu w elektrowni. Naznaczony przez Czarnobyl pragnie poznać ukrytą prawdę o rzekomo prawdziwym sprawcy katastrofy - tytułowy "rosyjskim dzięcioł" to nazwa sygnału (zakłócał inne transmisje) nadawanego przez kompleks masztów radiowych -Oko Moskwy. Prace nad filmem zostały przerwane przez rewolucję na Majdanie - operator został postrzelony przez snajpera, a cały sprzęt zniszczony. Film zdobył nagrodę na festiwalu Sundance w 2015 roku.

The Babushkas of Chernobyl

Zbiorowy portret kobiet, które odmówiły opuszczania skażonych terenów - w myśl powiedzenia o starych drzewach. Wciąż mieszkają tam nie do końca legalnie, a gleba i woda w sąsiedztwie elektrowni nadal tworzą jedne z najbardziej skażonych miejsc na Ziemi. Jednak "czarnobylskim babciom" to wcale nie przeszkadza. Bohaterki dokumentu tworzą 130-osobową społeczność w Strefie Wykluczenia. Wolały zostać w tak niebezpiecznym miejscu, niż opuścić swoje rodzinne strony. A tęsknota potrafi być równie zabójcza jak promieniowanie.

Ostatni wywiad z Anatolijem Diatłowem

Anatolij Diatłow był głównym oskarżonym o spowodowanie katastrofy Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej. W momencie awarii był zastępcą głównego inżyniera i publicznie oskarża się go o wydawanie niesłusznych poleceń oraz nieustępliwość wobec reszty załogi. Z wywiadu dowiadujemy się jak to wyglądało z jego perspektywy. Rozmowę przeprowadzono w 1994 roku - rok przed śmiercią Diatłowa. Przetłumaczoną znajdziemy na kanale "Napromieniowani.pl" - podobnie jak i szereg innych reportaży z Czarnobyla i Prypeci.

Czarnobyl - seria Krzysztofa Gonciarza

Niebezpieczny i niezwykły Czarnobyl oraz miasto-widmo Prypeć wciąż fascynują i przyciągają do siebie turystów z całego świata - niczym ćmy do ognia. W internecie znajdziemy setki filmów, a jednymi z najświeższych i nakręconych z rozmachem jest seria Krzysztofa Gonciarza. Popularny youtuber i wykonał kawał dobrej roboty: nie tylko uchwycił na filmach współczesny apokaliptyczny krajobraz, ale i zwiedził też wiele niedostępnych miejsc - udało mu się nawet dostać do sterowni reaktora nr 4, w którym to wszystko się zaczęło.