W czerwcu czeka nas magiczny spektakl na niebie: zaćmienie Księżyca i Słońca oraz truskawkowa pełnia

Monika Piorun
Najkrótsza noc i najdłuższy dzień w roku tuż przed przesileniem i nadejściem astronomicznego lata, półcieniowe, częściowe zaćmienie Księżyca, truskawkowa pełnia (zwana również różaną lub gorącą), a także obrączkowe zaćmienie Słońca, które w Polsce może być przez chwilę widoczne jedynie w Bieszczadach. A na koniec miesiąca – maksimum meteorów z roju Czerwcowe Bootydy. Przed wielbicielami astronomii nie lada gratka. Ciepłe wieczory przy dobrych warunkach atmosferycznych (i odrobinie szczęścia) mogą sprzyjać wyjątkowym obserwacjom ciekawych zjawisk na niebie.
Wielbiciele astronomii w czerwcu nie będą mogli narzekać na nudę. Jeśli tylko pogoda dopisze, mogę mieć szansę na wyjątkowe obserwacje. Fot. Rauschenberger / pixaby.com
Koniec wiosny i początek lata od wieków był uważany za jeden z kulminacyjnych momentów w roku. Zarówno Słowianie, jak i rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej, a zwłaszcza Indianie z plemienia Alquonquin, doceniali niezwykłą moc natury, która pomagała w tym czasie dojrzewać niektórym roślinom.

To właśnie za ich sprawą pełnię Księżyca, która przypada w czerwcu, zaczęto nazywać "różaną", "kwiatową" lub "truskawkową", ze względu na przypadające w tym okresie zbiory tych owoców oraz moment zakwitania niektórych kwiatów.

W Polsce sporą popularnością cieszyła się z kolei legenda o kwiecie paproci, który miał zakwitać w drugiej połowie czerwca, w okolicach Nocy Świętojańskiej (zwanej również Nocą Kupały), której towarzyszyło wiele obrzędów.


W 2020 roku czerwcowa pełnia przypadająca w najbliższy piątek 5 czerwca o godz. 19:12 zbiega się z półcieniowym zaćmieniem Księżyca, które zacznie się o godz. 19:25, a jego kulminacja o godz. 20.58 przy dobrych warunkach atmosferycznych może być widoczna w Północnej Polsce.

Dwa zaćmienia: półcieniowe zaćmienie Księżyca i obrączkowe zaćmienie Słońca

W czerwcu czekają nas w sumie dwa zaćmienia (najpierw Księżyca – 5 czerwca, a potem obrączkowe zaćmienie Słońca – 21 czerwca). Niestety oba zjawiska w Polsce będą możliwe do obserwacji tylko w niewielkim stopniu i przy pomocy teleskopów z odpowiednimi filtrami.

Do oglądania zaćmienia Księżyca najlepsze warunki będą mieć mieszkańcy północnych rejonów naszego kraju, zaś w przypadku obrączkowego zaćmienia Słońca, do którego dochodzi, gdy tarcza księżyca staje się mniejsza od tarczy Słońca, przez co na niebie tworzy się świetlista obręcz, największe szanse na obserwacje mają osoby z okolic Bieszczad. 21 czerwca o 5:46 nad ranem nad Bieszczadami przez chwilę będzie ledwie widoczne zaćmienie Słońca, którego obserwacja może nie być możliwa gołym okiem, a jedynie za pomocą specjalistycznych lunet i sprzętów astronomicznych.

GDZIE OGLĄDAĆ OBRĄCZKOWE ZAĆMIENIE SŁOŃCA W POLSCE? [LISTA MIEJSCOWOŚCI]

Jak udało się ustalić Karolowi Wójcickiemu – popularyzatorowi astronomii prowadzącemu fanpage "Z głową w gwiazdach" – w pasie zaćmienia Słońca w Polsce, podczas którego cień Księżyca na kilkanaście minut wedrze się zaledwie 35 km wgłąb terytorium naszego kraju, znajdują się takie miejscowości jak:
⦁ Wetlina,
⦁ Brzegi Górne,
⦁ Ustrzyki Górne,
⦁ Pszczeliny,
⦁ Stuposiany,
⦁ Muczne,
⦁ Tarnawa Niżna,
⦁ Smolnik,
⦁ Lutowiska,
⦁ Nasiczne, Dwernik i Wołosate. Według Karola Wójcickiego najdłużej częściowe zaćmienie Słońca w Polsce będzie można oglądać przez około 13 minut i 6 sekund w okolicach wsi Bukowiec w Bieszczadach (na parkingu przed Beniową). Zjawisko rozpocznie się tam w niedzielę 21 czerwca o godz. 7:39 rano i potrwa do 7:52.

Częściowe, obrączkowe zaćmienie Słońca najlepiej będzie widoczne w środkowej Afryce, na półwyspie Arabskim, wzdłuż pogranicza Pakistaństo-Indyjskiego w stronę Himalajów, w południowej części Chin, na Tajwanie i Pacyfiku.

Zmiana pór roku i deszcz spadających gwiazd, czyli co nas czeka na czerwcowym niebie?

Astronomiczne lato przyjdzie do nas w tym roku tuż przed północą w sobotę 20 czerwca o godz. 23:44, kiedy Słońce oddali się najbardziej na północ od równika niebieskiego, osiągając punkt przesilenia letniego (zwany punktem Raka). W tym czasie przypada najdłuższy dzień (trwający 16 godz. i 46 minut, dłuższy od najkrótszego dnia o 9 godzin i 4 minuty) oraz najkrótsza noc w 2020 roku.

W Polsce najdłuższym dniem w roku najdłużej mogą się cieszyć mieszkańcy najbardziej wysuniętego na północ rejonu, w okolicach Jastrzębiej Góry, gdzie będzie on trwać aż 17 godzin i 20 minut (dla porównania w Warszawie "tylko" 16 godzin i 44 minuty).

Lato kalendarzowe rozpocznie się zaś 22 czerwca i zakończy 22 września. Z kolei w nocy z 22 na 23 czerwca będzie możliwość zobaczenia "spadających gwiazd", czyli meteorów z roju Bootydów, których maksimum przypada na 27-28 czerwca. Zjawisko zakończy się około 2 lipca, a trzy dni później (5 lipca o godz. 4:30) nastąpi zaś kolejne półcieniowe zaćmienie Księżyca.



Czytaj także: Majowe niebo nas zaskoczy! Przed nami wyjątkowo intensywny deszcz meteorów i przelot komety SWAN