Nie chcielibyśmy być w ich skórze. Zakichany los alergików do potęgi entej, czyli polialergia!

Dawid Wojtowicz
Idzie wiosna, niedługo natura zacznie budzić się do życia. Z pewnością dla wielu to piękna perspektywa, ale nie dla alergików. Dla ich zdrowia fakt, że trwa już sezon pylenia drzew, a wkrótce zaczną pylić i trawy, oznacza nic innego jak czystą udrękę. Z niepokojem, żeby nie powiedzieć lękiem, szczególnie wypatrują tego okresu osoby cierpiące na tzw. polialergię. Co to za schorzenie i jak mogą go leczyć?
Podjęzykowa immunoterapia alergenowa (SLIT) dwoma różnymi tabletkami to metoda leczenia pacjentów polialergicznych, czyli uczulonych na kilka alergenów wziewnych. 123rf.com / racorn
Najprościej rzecz ujmując, polialergia to alergia spowodowana więcej niż jednym alergenem. U osób zmagających się z nią często przy alergii na pyłki traw występuje również uczulenie na pyłki drzew czy roztocza kurzu domowego. Takie alergiczne "kombo" nie należy wcale do rzadkości. Nawet 80 proc. osób, którym dokuczają alergiczne choroby układy oddechowe, wykazuje nadwrażliwość na wiele alergenów.
Różnorodne pyłki roślinne – zdjęcie ze skaningowego mikroskopu elektronowegoDartmouth College Electron Microscope Facility / Wikimedia Commons
Alergia wziewna, najczęściej spotykany rodzaj alergii, stanowi nadmierną reakcję organizmu na znajdujące się w powietrzu cząsteczki. Przyjmuje ona postać takich uciążliwych objawów jak kichanie, przekrwienie śluzówki jamy nosowej czy zapalenie spojówek. W wyniku tej przesadzonej reakcji rozwijają się w dłuższej perspektywie choroby alergiczne: alergiczny nieżyt nosa (ANN) i spojówek oraz astma.


Najbardziej narażone na te objawy i powikłania są osoby z polialergią. Ponieważ ich organizm walczy (i to niepotrzebnie) z niejednym, a kilkoma wrogami, częstotliwość i intensywność objawów alergicznych jest u nich większa. W konsekwencji rośnie też ryzyko powikłań. Aby ich przed tym ochronić, potrzebne jest leczenie przyczynowe. Zalicza się do niego immunoterapia alergenowa (odczulanie) na dwa alergeny.

Możliwości leczenia pacjentów uczulonych na kilka alergenów wziewnych poprzez zastosowanie immunoterapii alergenowej przedstawili eksperci, którzy wzięli udział w lutowym webinarium. Prezentację pt. "Immunoterapia alergenowa w postępowaniu z pacjentami uczulonymi na kilka alergenów wziewnych" zorganizowała międzynarodowa agencja prasowa Reuters w partnerstwie z liderem w dziedzinie immunoterapii – duńską firmą farmaceutyczną ALK-Abelló.
Na czym w ogóle polega immunoterapia alergenowa (AIT)? Metoda ta sprowadza się najczęściej do podawania osobie uczulonej na konkretny alergen wzrastających dawek alergenów w różnych schematach, optymalnie przez 3–5 lat. Ma ona na celu doprowadzenie do zmiany odpowiedzi układu immunologicznego z alergicznej na prawidłową, czyli przywrócenie tolerancji na obecny w środowisku alergen.

Najbardziej znaną formą immunoterapii są zastrzyki podskórne, które przyjmuje się regularnie, przeważnie raz w miesiącu, w przychodni alergologicznej. Eksperci webinarium skupili się zaś na wygodnej dla pacjentów doustnej immunoterapii podjęzykowej (SLIT), w której alergen podaje się w postaci tabletek lub kropli. Pacjent otrzymuje pierwszą dawkę w klinice, następne przyjmuje codziennie w domu.

Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu immunoterapii alergenowej konieczne jest przeprowadzenie wnikliwych badań diagnostycznych. Obejmują one wywiad lekarski, punktowe testy skórne i/lub pomiar w surowicy IgE swoistego dla alergenu, a także – u wybranych pacjentów, testy molekularne. W przypadku polialergii analizuje się nasilenie objawów i czas ich trwania dla kilku alergenów.
Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu immunoterapii alergenowej konieczne jest przeprowadzenie wnikliwych badań diagnostycznych obejmujących m.in. testy skórne123rf.com / Monika Wisniewska
Jeśli jeden z alergenów jest wyraźnie odpowiedzialny za najbardziej intensywne objawy, pacjentowi zaleca się immunoterapię pojedynczym alergenem. Immunoterapia 2-alergenowa skierowana jest natomiast do pacjentów polialergicznych, u których dwa alergeny mają znaczący wpływ na występowanie klinicznych objawów alergii. Po zdiagnozowaniu polialergii lekarz z pacjentem ustalają strategię leczenia.

Podjęzykowa immunoterapia alergenowa (SLIT) dwoma różnymi tabletkami może przebiegać według schematu: przyjmowanie pierwszej tabletki-sprawdzenie tolerancji-przyjęcie po dwóch tygodniach drugiej tabletki-sprawdzenie tolerancji-przyjmowanie obu rodzajów tabletek przez dwa tygodnie oddzielnie (rano, wieczór)-sprawdzenie tolerancji-przyjmowanie tabletek jednocześnie z 5-minutowym odstępem.
Immunoterapia alergenowa (AIT) może mieć formę wygodnej dla pacjentów doustnej immunoterapii podjęzykowej (SLIT), w której alergen podaje się w postaci tabletek lub kropli123rf.com / PORNCHAI SODA
Badanie z 2016 roku, które oceniało jednoczesne podawanie tabletek podjęzykowych (SLIT) na alergeny traw i alergeny ambrozji, potwierdziło bezpieczeństwo immunoterapii 2-alergenowej. Na żadnym etapie terapii nie stwierdzono bowiem ciężkich objawów niepożądanych. Niemal wszystkie (99 proc.) zdarzenia niepożądane, jeśli wystąpiły, miały charakter od łagodnego do umiarkowanego.

Korzyściami z jednoczesnego zastosowania immunoterapii dwoma alergenami są ograniczenie symptomów alergii zarówno wiosną (okres pylenia drzew), jak i latem, a także lepsza współpraca pacjenta z lekarzem i przestrzeganie jego zaleceń. Eksperci podkreślają jednak, że indywidualne postępowanie terapeutyczne zawsze powinno opierać się na ocenie klinicznej danego pacjenta przez lekarza prowadzącego.

Artykuł powstał we współpracy z ALK