Pola Raksa kończy dziś 80 lat. To o jej twarzy śpiewał Perfekt w “Autobiografii”

Diana Wawrzusiszyn
Pola Raksa to jedna z ikon polskiego kina czasów PRL-u. 14 kwietnia obchodzi 80. urodziny. Serialowa Marusia z serialu “Czterej pancerni i pies” do dziś jest wymieniana jednym tchem wśród najlepszych polskich aktorek.
Fragment materiału "Była muzą Perfectu, rozkochała Janka Kosa i zauroczyła Lindę - Pola Raksa" Fot. Screen YouTube/ Paula Rodak
W tekście „Autobiografii” zespołu Perfect pada kultowe już zdanie: „Poróżniła nas, za jej Poli Raksy twarz każdy by się zabić dał”. Wzdychali do niej mężczyźni, kobiety pragnęły wyglądać tak jak ona. W czym tkwi jej fenomen?

Pola Raksa- lata młodości

Pola (a właściwie Apolonia) Raksa urodziła się 14 marca 1941 r. w Lidzie na terytorium dzisiejszej Białorusi. Jej matka była krawcową, a ojciec czapnikiem (zajmował się wyrobem czapek).

Studiowała polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim, potem zdecydowała się na studia aktorskie. W 1964 r. ukończyła Wydział Aktorski w PWSTiF w Łodzi.

Początki kariery Poli Raksy

Jej niezwykłą urodę docenił jeden z fotoreporterów, który dostrzegł Polę w… barze mlecznym. To tam zaproponował jej sesję zdjęciową, dzięki której trafiła na okładkę tygodnika dla młodzieży „Dookoła Świata”. Sesja okazała się być sporym sukcesem, bo uwagę na młodą aktorkę zwróciła Maria Kaniewska, która zaproponowała Apolonii dołączenie do obsady filmu “Szatan z siódmej klasy”.


W "Popiołach" Andrzeja Wajdy zagrała Helenę de With, miłość Rafała Olbromskiego, w którego wcielił się Daniel Olbrychski.Fot. Filmoteka Polska / reprodukcja Sławomir Kamiński/Agencja Gazeta

Pola Raksa występowała też na deskach teatru. W latach 1964-1968 była aktorką Teatru Powszechnego w Łodzi, a od 1968 r. Teatru Współczesnego w Warszawie.
Równolegle występowała w filmach, m.in. „Klubie Kawalerów” i „Panience z okienka”, ale też w „Rękopisie znalezionym w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa oraz w „Popiołach” w reżyserii Andrzeja Wajdy. Na planie komedii „Rozwodów nie będzie” poznała swojego męża, operatora Andrzeja Kostenkę. Zagrała w sumie w 23 filmach i 3 serialach.

Marusia z serialu “Czterech pancerni i pies”

Największą sławę przyniosła jej rola Marusi w serialu “Czterech pancerni i pies”. To piękna Rosjanka, która odbija żołnierza Janka Polce - Lidce, granej przez Małgorzatę Niemirską. Początkowa Raksa miała wątpliwości, czy przyjąć tę rolę. Nie chciała być kojarzona z postacią, która mogła wzbudzić w widzach negatywne emocje. Ostatecznie postanowiła jednak przyjąć propozycję, a gdy tylko pojawiła się na ekranie, okazało się, że widzowie ją pokochali. Sama aktorka w późniejszych wywiadach żartowała, że serial fatalnie odbił się na jej życiu prywatnym: „Kolejni narzeczeni odchodzili w siną dal, bo nie mogli znieść ciągłego szarpania mnie za rękaw i pytania wścibskich widzów: »A co z Jankiem?«”.
Czytaj także: Prawdziwi "czterej pancerni". Nie mieli tylu powodów do radości, co bohaterzy serialu
W komedii "Bicz boży" była Hanką, narzeczoną milicjanta Pawła, w którego wcielił się Stanisław Mikulski.Fot. Filmoteka Narodowa/Jerzy Troszczyński

Pola Raksa znika z ekranu

Po początkowych sukcesach, szczęście do ról przestało dopisywać Raksie. Ostatni raz pojawiła się na ekranie w 1993 w filmie "Uprowadzeniu Agaty". Film okazał się pożegnaniem Poli Raksy z aktorstwem, porzuciła też grę w teatrze.

Po zrezygnowania z aktorstwa Pola Raksa zaczęła zajmować się modą. Uczestniczyła też w wielu projektach kostiumograficznych. Pod koniec lat 90. w "Rzeczpospolitej" prowadziła też rubrykę poświęconą modzie. Po zakończeniu kariery aktorskiej Pola Raksa konsekwentnie odmawia wywiadów.