Z tego zostanie zapamiętany. 10 najważniejszych momentów kadencji Adama Bodnara

Diana Wawrzusiszyn
Adam Bodnar przestanie być Rzecznikiem Praw Obywatelskich za trzy miesiące. Taką decyzję podjął Trybunał Konstytucyjny pod przewodnictwem Julii Przyłębskiej. Bodnar pełnił swój urząd od 2015 roku. Przypominamy 10 najgłośniejszych interwencji odchodzącego RPO.
Manifestacja poparcia dla Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara. Fot. Maciek Jaźwiecki / Agencja Gazeta
– Trybunał orzeka, że art. 3 ust. 6 ustawy o RPO jest niezgodny z konstytucją – ogłosiła w czwartek prezes TK Julia Przyłębska.

Adam Bodnar – Rzecznik Praw Obywatelskich

Bodnar objął urząd Rzecznika Praw Obywatelskich w 2015 r. Został zgłoszony na to stanowisko dzięki poparciu 67 organizacji pozarządowych. Jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego i Central European University w Budapeszcie.

W 2006 roku uzyskał stopień naukowy doktora nauk prawnych z zakresu prawa konstytucyjnego. Zanim został rzecznikiem współpracował z licznymi organizacjami pozarządowymi. Związany był z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, był ekspertem Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej.


Adam Bodnar – jedni go kochają, inni nienawidzą

Adam Bodnar odchodzi ze stanowiska w świetle reflektorów, pozostawał w nich przez większość swojej kadencji. Niewątpliwie jest on jedną z najbardziej charakterystycznych osób na tym stanowisku i zostanie zapamiętany jako postępowy i bardzo medialny. Jest kochany przez liberałów i nienawidzony przez prawą stronę.

Bronił praw osób LGBT, sprzeciwił się zatrzymaniu Margot, upominał się o wolność mediów. Nie obawiał się zająć stanowiska przy sprawach głośnych i kontrowersyjnych. Sprzeciwił się brutalnemu aresztowaniu zabójcy 10-letniej Kristiny, podkreślając, nie może być zgody na budowanie atmosfery linczu. Jednocześnie przychylił się do zażaleń sióstr zakonnych po artykule "Gazety Wyborczej".

Czytaj także: "Jarek walczył z komuną". Giertych boleśnie zakpił z pracy Trybunału Przyłębskiej

Adam Bodnar starał się być blisko ludzi, występował w wielu programach publicystycznych, udzielał wielu wywiadów. Robił też rzeczy niekonwencjonalne, występował na Woodstocku, gdzie opowiadał o prawach człowieka, pojawił się na podcaście Karola Paciorka, nagrał swoje #hot16challenge. W nagraniu przyznaje, że jest fanem Taco Hemingwaya, Łony i Bonusa RPK. Zapamiętamy, go jako rzecznika aktywnego, społecznego, dającego głos, tym którym był on odbierany.
Czytaj także: Piotrowicz obnażył intencje PiS? To dlatego kadencja Bodnara ma zakończyć się po 3 miesiącach

1. Bodnar zaskarżył strefy wolne od LGBT

W grudniu 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył do wojewódzkich sądów administracyjnych uchwały samorządów, które obwieściły, że są "wolne od LGBT". –To akty jawnie dyskryminujące, niezgodne z obowiązującym prawem w Polsce i w Europie – zwracał uwagę Adam Bodnar.

2. Adam Bodnar po premierze filmu "Tylko nie mów nikomu”

Po emisji filmu braci Sekielskich "Tylko nie mów nikomu” RPO skierował do prokuratury zapytanie o sprawy dotyczące przypadków molestowania dzieci przez księży. Rzecznik zwrócił uwagę na przepis dotyczący przedawnienia ścigania przestępstw pedofilii.

3. Bodnar walczy o wolne media

RPO wyraził zaniepokojenie rządową inicjatywą wprowadzenia tzw. podatku od reklam. – Może to wpłynąć w sposób istotny na ograniczenie wolności mediów i wolności słowa – ostrzegał.

Na stronie rzecznika możemy przeczytać: "Wykonanie obowiązku daninowego nie może też prowadzić do naruszenia istoty konstytucyjnych wolności i praw. W tym wypadku: konstytucyjnie gwarantowanych wolności mediów i wolności słowa”.

4. Wyrok TK w sprawie aborcji

Bodnar nie milczał także po kontrowersyjnym wyroku w sprawie aborcji. Stwierdził, że kwestia aborcji co do zasady nie powinna być powierzana takim organom jak Trybunał Konstytucyjny, który nie ma bezpośredniej legitymacji obywatelskiej, a rozstrzygnięcie TK pomija prawa kobiet.

W oficjalnym komunikacie apelował “o pilny powrót do rozmowy, do rzeczowych negocjacji z udziałem różnych środowisk obywatelskich i politycznych na temat, jak dostosować normy prawne do realnych problemów oraz jak rozwiązywać dramatyczne sytuacje, tak aby w sposób godny traktować ludzkie życie, prawa człowieka i trudne wybory kobiet”.

5. Adam Bodnar po Marszu Równości w Białymstoku

Rzecznik Praw Obywatelskich wydał oświadczenie ws. Marszu Równości, którego uczestnicy stali się celem agresywnych ataków. W piśmie do Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku Rzecznik wyraził zaniepokojenie widocznym na nagraniach poziomem agresji osób usiłujących zablokować Marsz Równości.

“Chodzi o przypadki pobicia uczestników marszu, rzucania w nich oraz w policjantów różnymi przedmiotami, wykrzykiwania haseł obraźliwych i nienawistnych" – czytamy w oświadczeniu na stronie RPO.

6. Bodnar o przejęciu Polski Press przez Orlen

Adam Bodnar wskazuje też na nieprawidłowości w sprawie przejęcia Polski Press przez Orlen. Rzecznik praw obywatelskich zaskarżył decyzję prezesa UOKiK, który wyraził zgodę na przejęcie koncernu. Złożył zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

RPO zarzuca prezesowi UOKiK, że nie zbadał, czy efektem zakupu Polska Press nie będzie niedopuszczalne ograniczenie wolności prasy. "Media kontrolowane przez Skarb Państwa, czyli faktycznie polityków, nie zapewniają obywatelom obiektywnych informacji. Przedstawiają obraz jednostronny, korzystny dla aktualnie rządzącej większości" - zauważa rzecznik.

W ostatnich dniach pojawiła się informacja, że Sąd wstrzymał przejęcie Polska Press przez Orlen.

7. Protest LGBT i zatrzymanie Margot

Adam Bodnar nie godził się na brutalne działania policji podczas protestu aktywistów LGBT i zatrzymaniu Margot w sierpniu ubiegłego roku.

- Jako Rzecznik Praw Obywatelskich z dużym niepokojem obserwowałem wydarzenia, do których doszło wczorajszego wieczora (7 sierpnia 2020 r.) na Krakowskim Przedmieściu wobec osób protestujących w związku z tymczasowym aresztowaniem aktywistki grupy +Stop Bzdurom+. Będąc odpowiedzialny za ochronę fundamentalnych praw i wolności człowieka i obywatela, zwłaszcza przed naruszeniami ze strony organów władzy publicznej, zdecydowałem o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w tej sprawie – przekazał w wydanym oświadczeniu RPO.
Czytaj także: "Heterofobia, sekciarska pycha". Hartman skrytykował Margot, teraz broni się przed hejtem LGBT

8. Bodnar bronił zakonnic

Rzecznik praw obywatelskich zareagował na list otwarty poznańskich zakonnic. które zwróciły się do Bodnara o zajęcie się dyskryminującym, według nich, artykułem “Gazety Wyborczej”, w którym napisano, że siostry zakonne pracują u biskupów jako służące.

“Gotów jestem w trybie pilnym zorganizować dyskusję, z udziałem różnych stron, w tym dziennikarzy, o rolach zawodowych i społecznych wykonywanych przez siostry zakonne" - napisał w oświadczeniu Bodnar.

9. Sprawa zabójstwa Kristiny


W czerwcu 2019 roku Polskę zmroziła wieść o brutalnym zabójstwie 10- letniej dziewczynki. Kristina zaginęła w drodze ze szkoły. Jej zwłoki znaleziono kilka godzin później około pięciu kilometrów od domu. Sprawcę tropiono kilka dni, miał nim być Jakub A.

Sprawa była bardzo medialna. Jakub A. został zatrzymany w swoim mieszkaniu, jego ręce i nogi zostały skute kajdankami, został wyprowadzony w samej bieliźnie na oczach kamer. Mężczyzna nie miał zasłoniętej twarzy. Po tym wydarzeniu Bodnar powiedział, że współczuję rodzinie Kristiny, ale nie może być zgody na budowanie atmosfery linczu przez władzę.

– Jakub A. jest aresztowany i podejrzany, nie skazany. Zachowuje zatem wszystkie przysługujące mu prawa, w tym prawo do domniemania niewinności i sprawiedliwego procesu. Prawo do godności jest niezbywalne – powiedział Bodnar w rozmowie z "Wprost".

10. Krystyna Pawłowicz kontra Bodnar

RPO stanowczo zareagował na ostatni głośny tweet Krystyny Pawłowicz o transpłciowym dziecku ze szkoły podstawowej w Podkowie Leśnej. Mimo że Pawłowicz wpis skasowała, to Bodnar uznał, że to za mało.

Na stronie RPO opublikowano oświadczenie, w którym zaapelowano o przestrzeganie w debacie publicznej standardów ochrony praw człowieka. "Szczególny obowiązek w tym zakresie spoczywa na osobach pełniących funkcje publiczne, które w swoich wypowiedziach powinny uwzględniać podstawowe wartości i prawa, w tym prawo obywateli do prywatności, zasadę ochrony dobra dziecka, czy zakaz dyskryminacji" - dodano.