Ta choroba to mistrzyni zabawy w chowanego. Obalamy największe mity wokół celiakii
Można chodzić do lekarzy latami i odbijać się od jednego czy drugiego gabinetu, nie uzyskując diagnozy. Można cierpieć na różnego rodzaju schorzenia i zastanawiać się, co nam jest. I tak przez długie miesiące. Celiakia to choroba, która dotyka wiele osób, a która jest mistrzynią zabawy w chowanego. Obalmy najczęstsze mity, jakie wyrosły wokół tej choroby.
Lekarze bardzo często mylą symptomy tej choroby z zespołem jelita nadwrażliwego lub
innymi schorzeniami, a dojście do prawidłowej diagnozy w Polsce zajmuje średnio nawet 9 lat.
Obalmy najczęstsze mity, jakie pojawiają się, kiedy mówimy o celiakii.
Mit 1 – Celiakia to rzadka choroba i dotyka tylko dzieci
Najczęstszym mitem jest to, że to choroba występująca jedynie u małych dzieci, na dodatek mogąca ustąpić po kilku latach diety bezglutenowej. To nie jest prawda. Celiakia, która występuje u co najmniej 1 proc. Polaków może ujawnić się w każdym wieku. – Celiakia dotyczy około 1 proc. populacji, czyli choruje 1 na 100 osób. Jest więc jedną z najczęstszych chorób przewlekłych. U wielu osób choroba pozostaje jednak nierozpoznana. Ponad 70 proc. nowych przypadków diagnozowanych jest powyżej 20 roku życia. U niektórych z tych chorych celiakia ujawnia się dopiero w dorosłym wieku, a u niektórych jest rozpoznawana z opóźnieniem – mówi prof. Hanna Szajewska, Kierownik Kliniki Pediatrii WUM.
Czytaj także: https://natemat.pl/zdrowie/276635,zycie-z-celiakia-metody-leczenia-celiakii-scisla-dieta-bezglutenowa
Obecnie celiakię najczęściej wykrywa się u osób między 30 a 50 rokiem życia, dwukrotnie częściej chorują kobiety. Jedyną formą leczenia celiakii jest pozostawanie na ścisłej diecie bezglutenowej. Nie ma od tego żadnych wyjątków.Mam 32 lata, a na diecie bezglutenowej jestem od lat dziewięciu. Od zawsze miałam objawy, które utrudniały mi funkcjonowanie. Lekarze badali, szukając powodu mojego złego samopoczucia, by kwitować: już taka pani uroda. Przeszłam nad moimi dolegliwościami do porządku dziennego. Uznałam, że prawdopodobnie tak po prostu mam i muszę się z tym pogodzić.
Pewnie byłoby tak dalej, gdybym nie trafiła do jednego z krakowskich szpitali. Kompetentna i wrażliwa na moje objawy gastrolog stwierdziła, że są one niepokojące. Do tego dochodziły nieprawidłowe wyniki badań krwi, ogromne bóle brzucha i apatia. Podczas hospitalizacji zrobiono mi szereg badań – w tym biopsję jelita cienkiego. Diagnoza była jednoznaczna: zanik kosmków jelitowych, celiakia, a więc ścisła dieta bezglutenowa do końca życia.
Mit 2 – Objawy celiakii to po prostu bolący brzuch
Kolejny częsty mit, który nie ma nic wspólnego z prawdą. Owszem, część chorych miewa objawy z układu pokarmowego, takie jak bóle i wzdęcia brzucha, wymioty czy uporczywe biegunki lub zaparcia. Jednak objawem celiakii może być ciągłe zmęczenie i osłabienie organizmu, zaburzenia rozwoju, niski wzrost, niedorozwój szkliwa zębowego. Typowym symptomem choroby może być uporczywa anemia lub problemy neurologiczne (zaburzenia równowagi, nerwobóle, tzw. mgła mózgowa), migreny, depresja, afty i wrzodziejące zapalenia jamy ustnej, ale i osteoporoza, częste złamania, bóle kości, mięśni i stawów, problemy ze skórą, swędzące wysypki (choroba Dühringa), nawracające poronienia i problemy z płodnością.
Jak widzicie, zespół objawów jest naprawdę rozległy, a to nie wszystko! Celiakii mogą towarzyszyć inne choroby autoimmunologiczne, np. cukrzyca typu I, choroby tarczycy, stawów i wątroby oraz genetyczne (np. zespół Downa, Turnera, Williamsa).
Do tego nieleczona celiakia powoduje stały stan zapalny w organizmie, pogłębianie się wymienionych objawów, co w konsekwencji prowadzić może do wielu poważnych chorób z nowotworami układu pokarmowego włącznie.
Większość chorych pozostaje nieświadoma swojej choroby i cierpi z powodu jej powikłań, czasem tak groźnych jak rak przewodu pokarmowego. – Skojarzenie objawów z celiakią i wykonanie właściwych badań, poczynając od prostego badania krwi na przeciwciała, pozwoliłoby u tych chorych na szybsze uchwycenie choroby i rozpoczęcie leczenia - mówi Małgorzata Źródlak, prezes Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej.
Mit 3: Gluten jest tylko w zbożu.
Owszem, gluten to białko zawarte w zbożu. Ale gluten kryje się w wielu produktach. Może znaleźć się w jogurtach, wędlinach, mrożonkach, chipsach czy słodyczach, a także w niektórych kawach rozpuszczalnych, serach, przyprawach czy lekach i suplementach. Wystarczy spojrzeć na tabelkę, którą udostępnia Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej.
Dieta bezglutenowa•Henri Mathieu-Saint-Laurent z Pexels
Mit 4: To nie może być trudne. Do tego nie trzeba być na ścisłej diecie bezglutenowej, a gluten można odkroić
Nie, nie i jeszcze raz nie. Początki na diecie bezglutenowej nigdy nie są łatwe. Ciągłe czytanie etykiet w poszukiwaniu tego zdradliwego glutenu, poszukiwanie dobrego kupnego pieczywa czy innych produktów – to codzienność. Na szczęście pojawia się coraz więcej firm, które oferują produkty bezglutenowe, ale nie wszystkie są przystępne cenowo oraz nie wszystkie są smaczne.Pojawia się też mit, że nie trzeba być na ścisłej diecie bezglutenowej, kiedy ma się celiakię. To nie jest prawda. Ta wymagająca dieta towarzyszy nam do końca życia i nie ma od niej żadnych odstępstw. Kosmki jelitowe, które bardzo często ulegają zniszczeniu przy celiakii, bardzo długo się odbudowują. Każde złamanie zasad tej diety to walka od nowa.Niektórzy uważają, że gluten można odkroić. Na przykład w ciastach, które mają glutenowy spód. Nie, nie można tego zrobić. Nie da się odkroić złego glutenu, zjeść pozostałą część i liczyć, że jest się bezpiecznym. Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej podaje, że "obecnie dopuszczalny poziom zawartości glutenu w produktach przeznaczonych dla osób na diecie wynosi maksymalnie 20 ppm”. Oznacza to, że na kilogram może go być jedynie 20 mg.
Mit 5: Dieta bezglutenowa jest nudna
Absolutnie nie! Wszystkie przepisy glutenowe można przerobić na te w wersji gluten free. Metodą prób i błędów (czasem częstszych, czasem rzadszych) da się wypracować sposób na idealną pizzę bezglutenową czy ciasto drożdżowe. Czasem nawet lepszą od wersji z glutenem. Wiem, co mówię.Mit 6: Dieta bezglutenowa to koniec świata
Nie, przejście na dietę bezglutenową to nie jest koniec świata. Przy obecnej dostępności produktów jest to zdecydowanie łatwiejsze niż jeszcze kilkanaście lat temu. Jednak kiedy przechodzi się na dietę bezglutenową w dorosłym życiu, pamiętając smak glutenowych wypieków czy pizzy, bywa trudno. Jednak kiedy uświadomimy sobie, że dieta bezglutenowa to dla celiaków jedyna szansa na życie w zdrowiu, da się to jakoś przerobić w głowie i wprowadzić w życie. Jeśli po lekturze tego artykułu czujesz, że celiakia może dotyczyć także ciebie, skontaktuj się z Polskim Stowarzyszeniem Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej. Celiakia to mistrzyni zabawy w chowanego, ale konsekwencja w dojściu do zdrowia sprawia, że prędzej czy później można ją zdiagnozować i zmienić swój stan zdrowia i komfort życia.