W tym polskim mieście katolicy to... mniejszość religijna. Oto historia protestantyzmu w Wiśle
Głośno komentowana w mediach konfirmacja Jakuba Żyły - 14-letniego syna słynnego skoczka narciarskiego Piotra Żyły - przypomniała o nietypowym statusie Wisły na religijnej mapie Polski. To bowiem jedyne polskie miasto, w którym większość mieszkańców to wierni kościołów protestanckich.
- Dla wielu Polaków to zaskoczenie, że Wisła jest miastem protestanckim
- Miasto w sercu Beskidu Sądeckiego w absolutnej większości zamieszkują luteranie i wierni kościołów ewangelikalnych
- Znani protestanci z Wisły to m. in. Adam Małysz i Piotr Żyła, czy pisarz Jerzy Pilch
Konfirmacja młodego Żyły, czyli jak cała Polska usłyszała o protestantach z Wisły
Gdy w weekend Justyna Żyła pochwaliła się na Instagramie fotograficzną pamiątką z konfirmacji syna, wielu Polaków zaskoczył fakt, iż rodzina Żyłów to protestanci.Czytaj także: Syn Piotra Żyły już po konfirmacji! Dumna mama 14-latka pokazała zdjęcie z rodzinnego święta
A wiernymi Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego są zarówno świeżo konfirmowany Jakub Żyła, jak i jego rodzice Piotr Żyła i Justyna Żyła (z domu Lazar).A Lazarowie z Wisły to krewni innego - jeszcze słynniejszego - reprezentanta Polski w skokach narciarskich. Protestantem jest także Adam Małysz. Wiślańska społeczność protestancka nie rodzi jednak tylko gwiazd sportu. W świecie kultury i sztuki reprezentował ją na przykład pisarz Jerzy Pilch.
Wisła - tu katolicy są mniejszością religijną
W Wiśle największy odsetek mieszkańców stanowią luteranie. Do pięciu parafii ewangelicko-augsburskich należy ponad 57 proc. wiślan.Kolejne ponad 6 proc. mieszkańców Wisły to osoby należące do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, Kościoła Zielonoświątkowego, Zboru Stanowczych Chrześcijan, Kościoła Chrześcijan Baptystów, Chrześcijańskiego Kościoła "Maranatha", Zboru Poselstwa Czasów Końca, Zboru Ewangelii Łaski, Kościoła Chrześcijan Dnia Sobotniego i Kościoła Wolnych Chrześcijan.
Wiernych Kościoła rzymskokatolickiego wśród osób zamieszkałych w Wiśle jest tylko nieco ponad 21 proc. Stąd też w mieście funkcjonują tylko trzy parafie katolickie. Zauważalną grupą wyznaniowa w Wiśle są też świadkowie Jehowy, którzy stanowią 4,5 proc. mieszkańców.
Historia protestantów z Wisły
Skąd w Wiśle tylu luteranów i wyznawców innych Kościołów ewangelikalnych, gdy polskie góry nieodłącznie kojarzą się z katolicyzmem? Historia tego miasta wskazuje, iż protestancką duszę zawdzięcza ono przede wszystkim XVI-wiecznemu księciu cieszyńskiemu Wacławowi III Adamowi.Gdy władca z Cieszyna przyjął protestantyzm, w jego ślady zaczęli iść poddani - od szlachty po chłopstwo. Później w wielu częściach Beskidu Śląskiego skuteczną kontrreformację prowadzili duchowni katoliccy, ale Wisła się jej nie poddała.
To przyczyniło się do zwiększania jej zaludnienia i rozwoju miejscowości, gdyż schronienie tam znajdowały osoby w innych miejscach dotknięte kontrreformacyjnymi represjami.
Tak protestanci z Wisły przetrwali do lat 80-tych XVIII w., gdy cesarz Józef II Habsburg zapewnił wyznawcom tej religii równe prawa. Po tej decyzji nastąpił rozkwit wiślańskich parafii protestanckich. Jeszcze na przełomie XIX i XX w. protestanci stanowili w Wiśle aż 90 proc. mieszkańców.Parafia Ewangelicko-Augsburska w Wiśle ma tradycje sięgające drugiej połowy XVI wieku, kiedy na terenie Wisły pojawili się pierwsi osadnicy ewangelickiego wyznania. W 1838 r. wybudowano kościół ap. Piotra i Pawła służący wiślańskiemu zborowi do dziś. Parafia prowadzi szeroką działalność duszpasterską wśród osób z różnych grup wiekowych - regularnie odbywają się godziny biblijne, spotkania młodzieżowe, działa chór i koło pań... Czytaj więcej
Po II wojnie światowej odsetek ten znacząco się zmniejszył. Jednak nadal to protestanci byli najliczniejszą grupą w Wiśle. Nie zmieniły tego ani sekularyzacja prowadzona przez władze PRL, ani podejmowane przez Kościół rzymskokatolicki próby skuszenia większości wiślan do przyjęcia ich wyznania.
"Konkurencją" dla luteranów z Wisły okazały się co najwyżej kościoły ewangelikalne. One istotniejszą rolę zaczęły jednak odgrywać w mieście dopiero pod koniec PRL. Wówczas do ojczyzny zaczęli bowiem wracać emigranci, którzy przed komuną uciekli do Stanów Zjednoczonych i tam zaznajomili się z innymi odłamami protestantyzmu.