Będziesz spać jak dziecko. Wszystko, co powinieneś wiedzieć o kołdrze obciążeniowej
Kołdra obciążeniowa, nazywana również kołdrą sensoryczną, polecana jest nie tylko dzieciom. Dobrze dobrana kołdra obciążeniowa może łagodzić stres, niepokój i lęki, a także pomóc osobom z bezsennością oraz polepszyć jakość snu. Naukowcy dowiedli również, że może pomoc w leczeniu niektórych schorzeń lub zaburzeń. Jak dobrać kołdrę obciążeniową, której działanie przyrównywane jest do przytulenia? Oto wszystko, co powinniśmy wiedzieć przed zakupem.
- Kołdra obciążeniowa, inaczej kołdra sensoryczna, to specjalna, ciężka kołdra, wypełniona np. szklanymi mikrokulkami.
- Zalecana jest ona nie tylko dzieciom, ale również dorosłym m.in. ze zdiagnozowanym autyzmem lub ADHD, czy zmagającym się ze stanami lękowymi, depresją albo bezsennością.
- Dzięki stymulacji czucia głębokiego kołdra obciążeniowa m.in. zmniejsza objawy niepokoju i lęku, poprawia jakości snu czy wprowadza w stan relaksu.
- Jak dobrać odpowiednią kołdrę obciążeniową? Jej waga powinna stanowić 10 procent wagi naszego ciała.
Kołdra obciążeniowa: co to?
Mimo że przypomina zwyczajną kołdrę, kołdra obciążeniowa jest kołdrą terapeutyczną. Przede wszystkim jest cięższa: waży do 12 kilogramów.Różni się ona również materiałem i wypełnieniem. Kołdra sensoryczna niewypełniona jest puchem, piórami czy włóknami poliestrowymi lub silikonowymi, ale mikrokulkami ze szkła lub plastiku, wypalanym żwirkiem lub innym materiałem, który zapewnia pożądane obciążenie. Szklane kulki są jednak najbardziej popularne, ponieważ są bardziej gęste, niż te plastikowe.
Również materiał kołdry różni się od materiału zwykłej kołdry: jest miękki i wygodny, ciepły, ale przepuszczający powietrze. Dzięki temu w nocy nie zmarzniesz, ale również nie przegrzejesz się, co również wpływa na komfort i jakość odpoczynku oraz snu. Kołdra obciążeniowa zwykle szyta jest ręcznie z bawełny, jedwabiu lub lnu. Faktura wypełnienia nie jest wyczuwalna przez materiał.
Kołdra obciążeniowa: jak działa?
"(...) Idea obciążenia jako metody terapeutycznej pojawiła się już ponad 30 lat temu, a badania na ten temat prowadziła Temple Grandin, profesorka na Colorado State University. Z czasem wykorzystano jej pomysł, bo okazało się, że przy odpowiednim i równomiernym obciążeniu (dlatego kołdra jest wypełniona szklanymi kulkami, które w ten sam sposób rozkładają się na całym ciele) spełnia na wiele terapeutycznych funkcji: obniża napięcie mięśni, a dzięki temu uspokaja, daje uczucie ukojenia i odstresowania. Jej efekt porównuje się do działania masażu relaksacyjnego" – pisze w serwisie Mamadu Iza Orlicz.Kołdra obciążeniowa, dzięki swojej wadze, naśladuje technikę terapeutyczną zwaną stymulacją czucia głębokiego: stymuluje układ proprioceptywny, który odpowiada za czucie głębokie, czyli zmysł orientacji położenia ciała w przestrzeni. Mówiąc prościej, układ ten pozwala nam poczuć swoje ciało.
Proprioreceptory, które znajdują się w mięśniach, więzadłach i torebkach stawowych, odbierają bodźce określające np. napięcie mięśni lub stawów, ich ułożenie czy ruch względem siebie. To dzięki nim możemy określić, czy w danym momencie stoimy, leżymy czy siedzimy.
Układ proprioceptory pobudza lub uspokaja również układ nerwowy. Kołdra obciążeniowa, dzięki swojemu naciskowi, uspokaja więc osoby nadmiernie pobudzone, a te z zaburzeniami sensorycznymi pobudza. Działanie kołdry sensorycznej często jest porównywalne również do przytulenia, które naturalnie zwiększa poczucie bezpieczeństwa i samopoczucie.
"Przytulenie członka rodziny lub przyjaciela, gdy jest zdenerwowany lub niespokojny, jest jedną z najbardziej naturalnych rzeczy. Chociaż przytulenie może nie rozwiązać wszystkich naszych problemów, często pomaga nam poczuć się lepiej, gdyż uspokaja nasze ciało, co pomaga nam również myśleć nieco klarowniej" – tłumaczy w amerykańskim portalu Good Housekeeping Christine Rocchio Mueller, terapeutka zajęciowa z Hospital for Special Surgery w Nowym Jorku.
Kołdra obciążeniowa dla dorosłego: dla kogo?
Kołdra obciążeniowa zalecana jest na:- Stany lękowe: Jednym z podstawowych zastosowań kołdry obciążeniowej jest leczenie stanów lękowych. Stymulacja czucia głębokiego może pomóc w zmniejszeniu pobudzenia autonomicznego, które jest odpowiedzialne za wiele fizycznych objawów lęku, takich jak np. przyspieszone tętno.
- Autyzm: Jedną z cech charakterystycznych autyzmu, zwłaszcza u dzieci, są problemy ze snem.Badanie z 2017 roku przeprowadzone przez brytyjskich naukowców Lanę Bestbier i Tima I. Williamsa wykazało, że u niektórych osób z autyzmem terapia polegająca na stymulacji czucia głębokiego (szczotkowanie, masaż i przytulanie) przynosi pozytywne korzyści. Stymulacja układu proprioceptywnego jest również "zadaniem" kołdry obciążeniowej.
- ADHD: Badań dotyczących wpływu kołdry obciążeniowej na ADHD jest niewiele. Jak jednak wykazało badanie opublikowane w 2014 roku w periodyku "The American Journal of Occupational Therapy", kamizelki obciążeniowe mogą być zastosowane w terapii ADHD w celu poprawy uwagi i zmniejszenia nadpobudliwości ruchowej. Uczestnicy badania m.in. mniej się wiercili, rzadziej opuszczali swoje miejsca i lepiej się organizowali przy wykonywaniu zleconego zadania. Identyczne właściwości jak kamizelki obciążeniowe mają kołdry obciążeniowe.
- Bezsenność i zaburzenia snu: Kołdry obciążeniowe mogą pomóc osobom zmagającym się z bezsennością i kłopotami ze snem na kilka prostych sposobów. Dodatkowy ucisk pomaga m.in. w uspokojeniu tętna i oddechu, co może ułatwić relaks przed zapadnięciem w sen.
- Stres i napięcia nerwowe: Dzięki stymulacji czucia głębokiego obniża się poziom stresu oraz napięć nerwowych. Zyskujemy poczucie odprężenia i spokoju. Kołdry obciążeniowe szczególnie zalecane są osobom odczuwającym permanentny stres i zmagającym się z nerwicą.
- Fibromialgia (chroniczny ból): Według naukowców ludzie, którzy żyją z przewlekłym bólem, mogą znaleźć ulgę właśnie dzięki kołdrom obciążeniowym. Jak wykazało badanie z 2021 przeprowadzone przez badaczy z University of California San Diego w USA, kołdry obciążeniowe zmniejszają odczuwanie chronicznego bólu. Dziewięćdziesięciu czterech uczestników chorych na fibromialgię przez tydzień używało zwykłej kołdry lub kołdry obciążeniowej. Ta druga grupa odczuła ulgę w bólu – zwłaszcza te osoby, które cierpiały również na stany lękowe. Warto jednak podkreślić, że kołdry nie zmniejszyły jednak poziomu intensywności bólu uczestników badania.
- Inne dolegliwości, np: depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, zespół stresu pourazowego czy zespół niespokojnych nóg.
Kołdra obciążeniowa: właściwości
- zmniejszenie objawów niepokoju i lęku,
- złagodzenie odczuwania bólu,
- poprawienie jakości snu,
- zmniejszenie objawów depresji,
- zwiększenie poczucia bezpieczeństwa,
- wprowadzenie w stan relaksu,
- poprawienie koncentracji i organizacji.
Kołdra obciążeniowa: waga
Kluczem jest odpowiednie dobranie kołdry: powinna być dopasowana nie tylko do rozmiaru naszego łóżka (jak wszystkie kołdry), ale również naszej wagi. Każda kołdra ma bowiem inne obciążenie. Jak dobrać kołdrę obciążeniową? Przyjęło się, że waga kołdry obciążeniowej powinna stanowić około 10 procent wagi ciała osoby dorosłej i 10-15 procent wagi dziecka. Nie wybierajmy obciążenia znacznie mniejszego (chyba że zaleca tak terapeuta) lub znacznie większego, gdyż kołdra nie tylko nie pomoże wtedy na nasze dolegliwości, ale może nam wręcz zaszkodzić.Czytaj także: https://natemat.pl/zdrowie/372761,adhd-u-doroslych-kobiet-objawy-diagnoza-leczenie-nietypowe-symptomy
Kołdra obciążeniowa: przeciwskazania
Przeciwwskazań do korzystania z kołdry obciążeniowej nie jest wiele. Należą do nich jednak m.in.:- obturacyjny bezdech senny, który powoduje zaburzenia oddychania podczas snu,
- astma, która może powodować nocą trudności w oddychaniu,
- klaustrofobia, którą może nasilić waga kołdry obciążeniowej,
- łamliwość kości i osteoporoza, gdyż duża waga kołdry obciążeniowej może dodatkowo osłabiać kości.
Pamiętajmy, że kołdra obciążeniowa nigdy nie powinna być traktowana jako jedyny element terapii. Nigdy nie zastąpi ona leczenia, może być jedynie dodatkiem i pomocą terapeutyczną.