4 sposoby na wigilijną kutię [Przepisy]
Kutia to tradycyjna potrawa z terenów wschodnich - dawnej kresowej Polski, Ukrainy, Białorusi, Rosji i Litwy. Od wielu lat danie ewoluowało pod kątem dodawanych składników, ale nigdy nie zatraciło swojego pierwotnego charakteru.
Kutia - co to jest?
Kutia to specjalne danie ze słodkich bakalii i ziaren, które po raz pierwszy podaje się podczas wieczerzy wigilijnej. Istnieje mnóstwo wariantów kutii, które są uzależnione od kultury danego miejsca. Na kutię w Rosji i na Ukrainie mówi się "kutya", a na Litwie i Słowacji "sochivo". Z kolei w krajach bałkańskich znana jest jako "koljivo" (Serbia), "coliva" (Rumunia), "kolivo" (Bułgaria). W Grecji na kutię mówi się "kollyva", a w Armenii "anoushabour". Niezależnie od kraju i wybranych dodatków, znaczenie kutii się nie zmienia.Kutia to nie tylko uwielbiana przez wielu wyśmienita potrawa (lub deser), ale także symbol dobrych zbiorów i obfitości na cały przyszły rok. Przodkowie z terenów dawnej Polski wschodniej i Ukrainy wierzyli, że im bogatsza w składniki kutia na święta, tym lepsze zbiory i dostatek w przyszłości.
Jak zrobić kutię? Z czego składa się tradycyjna kutia?
Głównymi składnikami są ugotowane ziarna pszenicy, mak, rodzynki i orzechy. Wszystkie te składniki mają znaczenie symboliczne. Ziarno oznacza życie. Miód jest symbolem zdrowia i dostatku. Mak z kolei symbolizuje bogactwo i powodzenia.Choć przez te wszystkie lata przepisy na kutię ewoluowały, to nie może jej zabraknąć na świątecznych stołach. Dlaczego? Kutia wchodzi w skład tradycyjnych 12 potraw wigilijnych.
Jak podawać kutię?
Tradycyjnie kutię powinno podawać się w glinianych naczyniach. Przysmak warto zrobić dzień przed wigilią, aby wszystkie składniki mogły się połączyć.Tradycyjna kutia - przepis
Składniki:
- 1 szklanka wypłukanych ziaren pszenicy
- 1/2 łyżeczki soli
- 1 szklanka maku
- 1/2 szklanki cukru
- 4 łyżki miodu
- 1 łyżeczka wanilii
- 1 skórki pomarańczowej
- 2/3 szklanki namoczonych rodzynek
- 1/2 szklanki orzechów włoskich (pokruszonych)
- 1/2 szklanki migdałów (blanszowanych i grubo zmielonych)
- 5 gramów suszonych fig (posiekanych)
- 5 gramów daktyli bez pestek (posiekanych)
Przygotowanie:
- Opłucz pszenicę, a następnie zalej wodą powyżej poziomu ziaren i odstaw na noc.
- Gdy ziarna będą gotowe do ugotowania, odcedź je, opłucz, odcedź ponownie i włóż z powrotem do garnka. Dodaj 6 szklanek zimnej wody i soli, zagotuj, zmniejsz ogień i gotuj do miękkości (od 90 minut do 3 godzin). Odcedź i odstaw do ostygnięcia.
- Gotuj do miękkości (od 90 minut do 3 godzin). Odcedź i odstaw do ostygnięcia. Przygotuj mak, umieszczając go w rondelku z wodą na kilka centymetrów. Wymieszaj i odstawi na 20 minut. Wylej wszelkie zanieczyszczenia, które wypłyną na powierzchnię, następnie odsącz przez sito, spłucz pod zimną wodą i ponownie odsącz. Włóż mak do rondla i sparz wrzątkiem, aby przykryć go o cal. Przykryj i odstaw na 15 minut.
- Garnek postaw na palniku, zagotuj, zmniejsz ogień i gotuj przez 30 minut. Nasiona maku są gotowe, gdy można je sproszkować między palcami. Odcedź i zmiel raz w młynku do maku lub 3 razy w zwykłym młynku
- W dużej misce wymieszaj schłodzoną, ugotowaną pszenicę, mielony mak, cukier, miód, wanilię, skórkę pomarańczową, rodzynki i orzechy włoskie, migdały, figi i daktyle.
- Dobrze wymieszaj i wstaw do lodówki, aż kutia będzie gotowa do podania.
Kutia z makaronem
Kutia z makaronem często określana jest jako kluski z makiem.Składniki:
- 2 szklanki makaronu
- 1 szklanka maku
- 1/2 szklanki kompotu wigilijnego
- 1/2 szklanki mleka
- 2 łyżki miodu
- 2 łyżki soli
- 1/2 szklanki rodzynek
- 1/2 szklanki migdałów
- 1/2 szklanki orzechów włoskich]
Przygotowanie:
- W dużym rondlu ugotuj makaron al dente.
- Bakalie zalej kompotem i mlekiem. Przykryj i zostaw do całkowitego wchłonięcia płynu. Nadmiar odsącz.
- Zmiel mak w młynku i ugotuj go do miękkości.
- Mak, makaron i bakalie wymieszaj ze sobą i odstaw do lodówki.
- Kutię z makaronem można doprawić cynamonem wedle uznania.
Kutia z kaszą pęczak
Składniki:
- 125 g kaszy jęczmiennej pęczak
- 1/2 litra wody
- szczypta soli
- 25 g rodzynek
- 30 g maku
- 50 g miodu
- 50 g grubo posiekanych orzechów włoskich
- 25 g suszonych moreli (posiekanych)
Przygotowanie:
- Ugotuj kaszę zgodnie z instrukcją na opakowaniu producenta.
- Zmiel mak w młynku do kawy i ugotuj (około 15 minut), aż będzie miękki.
- Rodzynki opłucz i namocz w przegotowanej wodzie przez 10 minut, następnie odcedź i wysusz.
- Połącz wszystkie składniki i dobrze wymieszaj.
- Podaj ostudzoną kutię z kaszy pęczak na wigilijny stół.
Kutia z ryżem
Składniki:
- 2 torebki ryżu białego (np. paraboiled)
- 1 litr wody lub wigilijnego kompotu
- 100 g rodzynek
- 80 g maku
- 3/4 szklanki posiekanych prażonych orzechów włoskich
- 2 łyżki miodu
Przygotowanie:
- Ugotuj ryż zgodnie z zaleceniami.
- W międzyczasie grubo zmiel mak (np. w młynku do kawy).
- Po ugotowaniu ryżu pozwól mu całkowicie ostygnąć.
- Rozpuść miód w letniej wodzie lub świątecznym kompocie.
- Wymieszaj ryż, mak, orzechy, rodzynki i wodę/kompot.
- Wstaw do lodówki na 6-8 godzin lub na noc. Ryż, orzechy i rodzynki powinny wchłonąć większość płynu. Nadmiar można odlać.
- Kutia z ryżem jest gotowa.