Wszyscy wiemy, jak to się kończy. Ważna książka poruszająca temat, przed którym uciekamy (a to błąd)
Obie są twórczyniami "Life. Death. Whatever", społecznego projektu poświęconego otwartej rozmowie o śmierci, który rozwinął się w międzynarodową społeczność złożoną z zarówno przedstawicieli różnych dyscyplin, jak i zwykłych "Kowalskich". Pod szyldem tej inicjatywy organizowane są różne wydarzenia stacjonarne i internetowe, wydaje się publikacje i inicjuje dyskusje, a wszystko to łączy motyw śmierci.Nasze doświadczenia pokazały nam, że umieranie i śmierć są normalną częścią życia. Uznanie i zaakceptowanie faktu, że pewnego dnia umrzemy, jest fundamentalne dla życia w pełni. To takie proste i tak skomplikowane. Nie uważamy, że śmierć jest tabu, jak chciałyby nam wmówić media, ale jesteśmy przekonane, że jako społeczeństwo i kultura unikamy tego tematu, ponieważ nie wiemy, co innego możemy zrobić. Nie możemy jednak ignorować śmierci i umierania. One nie znikną. Naszą jedyną nadzieją jest zmiana sposobu, w jaki je postrzegamy, i znalezienie nowego podejścia do nich, które będzie pomocne i odpowiednie do czasów, w których żyjemy.
Z projektem, stworzonym przez "towarzyszkę w żałobie" oraz przedsiębiorczynię pogrzebową z londyńskiej firmy Poetic Endings, związane są dwie stale prowadzone kampanie online: Pięć Rzeczy i Niewypowiedziane. Pierwsza pozwala ludziom podzielić się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami wokół śmierci w formie pięciu wniosków. Druga ma pomagać w żałobie poprzez przesłanie słów, których nie wypowiedziano przed śmiercią, a następnie umieszczenie ich na katartycznych pocztówkach w ramach interaktywnej instalacji.
Choć książka składa się z wielu poradnikowych tekstów autorstwa tego duetu – znajdziemy w nich cenne wskazówki, które mogą pomóc, gdy mierzymy się ze śmiercią nie tylko od emocjonalnej, ale i technicznej strony – to jej najcenniejszą częścią są historie osób, które doświadczyły odejścia bliskich. Mają one formę krótkich opowieści lub spostrzeżeń ujętych w formule Pięciu Rzeczy. Historie zostały tak dobrane, by każdy mógł znaleźć podobny do siebie przypadek i skorzystać z rad, jak sobie radzić w takiej niezwykle trudnej sytuacji.
Anna Lyons jako jedną z metod radzenie sobie z żalem towarzyszącym żałobie proponuje inspiracje starożytną japońską sztuką naprawiania zniszczonych przedmiotów złotem. Filozofia kintsugi, bo o niej mowa, zakłada, że zamiast ukrywać lub próbować zamaskować niedoskonałości czegoś pękniętego i uszkodzonego, lepiej uwidocznić miejsca naprawy jako część historii i wartość danego przedmiotu. Okażmy więc naszemu dobrostanowi emocjonalnemu po utracie bliskich taką empatię, zrozumienie i uwagę, jaką artysta kintsugi okazuje skromnemu kawałkowi potłuczonej ceramiki.
Dla nas, Polaków, nowością i ciekawostką może być odkrycie, kim jest doula umierania. Okazuje się, że w krajach anglosaskich zawód ten funkcjonuje już od wielu lat (w Polsce wykonuje go raptem kilka osób). Praca ta, wpisująca się w ruch "death positive", polega na pomaganiu ludziom w prowadzeniu jak najlepszego życia aż do jego samego końca. Doula wspiera pacjentów, ich rodziny i przyjaciół oraz osoby w żałobie. To profesja niezwykła, w której liczy się takt, wrażliwość, empatia, ale i chłodna głowa. Na swój sposób fascynująca.JAK RADZIĆ SOBIE Z ŻAŁOBĄ? – PRZYKŁAD Z KSIĄŻKI
Wyraź swój żal
Musimy zdać sobie sprawę ze swoich uczuć, nazwać je, a potem znaleźć sposób na ich wyrażenie.
Nie ma znaczenia, jak wyrazimy swój żal, o ile znajdziemy sposób, który do nas przystaje. Może to być pisanie bloga albo dziennika, tworzenie dzieł sztuki i pudełek wspomnień z pamiątkami, granie muzyki, uprawianie ogrodu, taniec, śpiewanie czy pisanie wierszy lub opowiadań.
Pozwolenie sobie na wyrażanie swojego bólu bez niczyjej próby zmieniania go, umniejszania czy usuwania może być naprawdę uzdrawiające. Niektóre z najpiękniejszych na świecie dzieł powstały z głębokiego smutku.
Podnoszący na duchu poradnik Anny Lyons i Louise Winter został wydany pt. "We All Know How This Ends" 18 marca 2021 roku w ramach cyklu "Green Tree" nakładem Bloomsbury Publishing. Na półki księgarni w Polsce książka trafiła 9 marca 2022 w przekładzie Danuty Śmierzchalskiej dzięki uprzejmości Wydawnictwa Zwierciadło. Można kupić ją w promocyjnej cenie 34,90 zł (zamiast 49,90 zł) w oficjalnym sklepie wydawcy.Na koniec to, co naprawdę się liczy, to świadomość, że jesteśmy kochani i że ci, którzy nas otaczają, wiedzą, że są kochani. Nie wiemy, co będzie dalej. Nie umarłyśmy i przeżyłyśmy, by o tym opowiedzieć. Ale wiemy jedno: w życiu chodzi o miłość i sposób, w jaki ją okazujemy. Chodzi o historie, które przeżywamy i które opowiadamy. Chodzi o nasze wzajemne relacje. Chodzi o ślad, jaki zostawiamy w sercach i duszach ludzi, których kochamy i którzy kochają nas. To wszystko jest wspaniałym, nieprzewidywalnym, kruchym, niestabilnym, przerażającym, pięknym, cudownym i zaskakującym bałaganem. W końcu życie to wszystko, co mamy.
Artykuł powstał we współpracy z Wydawnictwem Zwierciadło