Obowiązkowe szczepienia są niezgodne z konstytucją? Wreszcie jest wyrok TK

• Trybunał Konstytucyjny orzekał we wtorek ws. zgodności z konstytucją obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym
• Trybunał uznał, że obowiązek szczepień jest zgodny z ustawą zasadniczą
• Niekonstytucyjne jest zaś publikowanie kalendarza szczepień ochronnych w formie komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego. Ten przepis będzie więc zmieniony

Pediatra dr Tomasz Dzieciątkowski z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego nie kryje zadowolenia z wtorkowego wyroku Trybunału i podkreśla, że TK "stwierdził jednoznacznie, że obowiązek szczepień jest zgodny z Konstytucją, a niezgodny jest jedynie tryb publikowania listy szczepień w formie komunikatu Głównego Inspektoratu Sanitarnego". Musi być to w rozporządzeniu Ministra Zdrowia.

Dr Dzieciątkowski dodał, że pozostawiono 6-miesięczne vacatio legis na zmianę jedynie trybu publikacji kalendarza szczepień ochronnych.

- Zasadniczo nic to nie zmienia - ocenia ekspert i dodaje, że nadal podlegamy więc w Polsce obowiązkowym szczepieniom ochronnym, które są zgodne z ustawą zasadniczą.

Według dra Dzieciątkowskiego to "bardzo słuszny wyrok", który "może wywołać płacz i lament" w środowisku antyszczepionkowym, ale potwierdza wyraźnie obowiązek poddawania się szczepieniom ochronnym.

Trybunał Konstytucyjny zebrał się w pięcioosobowym składzie i orzekł, że obowiązkowe szczepienia ochronne są zgodne z konstytucją. Za niezgodny z konstytucją Trybunał uznał jedynie art. 17 ust. 11 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Przepis ten przewiduje, że Program Szczepień Ochronnych na dany rok ze szczegółowymi wskazaniami terminów i liczby dawek szczepień jest ogłaszany przez Głównego Inspektora Sanitarnego w komunikacie publikowanym w dzienniku urzędowym ministra zdrowia.

"Poddanie jednostki obowiązkowi szczepień ochronnych, czy też ponoszenie odpowiedzialności za jego niezrealizowanie, stanowi istotną ingerencję w prawa podmiotowe. Ponieważ niezrealizowanie obowiązku zostało powiązane z poważnymi konsekwencjami dla jednostki, to musi ona być w stanie precyzyjnie ustalić treść tego obowiązku. Z tego punktu widzenia sytuacja, w której jego treść jest współkształtowana komunikatem GIS, niebędącym aktem prawa powszechnie obowiązującego, jest niedopuszczalna" - argumentował Trybunał.

Będzie nowe rozporządzenie

Rzecznik resortu zdrowia odnosząc się do wyroku TK zapowiedział, że odpowiednie rozporządzenie zostanie znowelizowane.

"Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ogłaszania Programu Szczepień Ochronnych w komunikacie GIS nie ma wpływu na sam obowiązek poddawania się szczepieniom, odpowiednie rozporządzenie zostanie znowelizowane" – przekazał PAP rzecznik Ministerstwa Zdrowia Wojciech Andrusiewicz.

Skąd to orzeczenie? Najnowszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący obowiązkowych szczepień ochronnych, to efekt skargi, jaką w 2019 r. do TK skierowała kobieta, zdaniem której nakaz przyjmowania preparatu narusza prawo do prywatności i samostanowienia.

Odmawiała ona zaszczepienia swojego dziecka obowiązkowymi szczepionkami ochronnymi. W konsekwencji wojewoda nałożył na kobietę grzywnę, a inspektor sanitarny wystawił tytuł wykonawczy. Kobieta odwołała się od tych decyzji, jednak minister zdrowia utrzymał je w mocy. Wobec tego skierowała sprawę do sądu administracyjnego. Zarówno Wojewódzki jak i Naczelny Sąd Administracyjny oddaliły skargi.

Stąd ostateczna skarga do TK kwestionująca przepisy ustanawiające w Polsce obowiązek szczepień ochronnych. Za niekonstytucyjne skarżąca chciała uznania trzech przepisów, w tym art. 5 ust. 1 par. 1 pkt 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, który określa, że na osobach przebywających w Polsce ciąży obowiązek poddawania się szczepieniom ochronnym.

Skarga objęła także par. 3 rozporządzenia ministra zdrowia ws. obowiązkowych szczepień ochronnych oraz art. 17 ust. 11 ustawy o zwalczaniu zakażeń.