Coraz więcej dzieci otrzymuje diagnozę ADHD. Wbrew stereotypom, to nie tylko nadpobudliwość ruchowa, ale problemy z koncentracją, trudność w realizacji zadań do końca, zapamiętywaniu. W szkołach brakuje wiedzy na ten temat, ale też wsparcia dla uczniów z ADHD. Bo większość z nich otrzymuje z poradni opinię, ale za tą nie idą pieniądze. Sprawą zainteresował się Rzecznik Praw Obywatelskich.
Reklama.
Podobają Ci się moje artykuły? Możesz zostawić napiwek
Teraz możesz docenić pracę dziennikarzy i dziennikarek. Cała kwota trafi do nich. Wraz z napiwkiem możesz przekazać też krótką wiadomość.
Niektóre dzieci z ADHD potrzebują wsparcia i indywidualnego podejścia w nauce ze względu na trudności m.in. z koncentracją uwagi. Nie dostają jednak orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego. Piotr Kamionka/REPORTER/ East News
Reklama.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministerstwa Edukacji Narodowej o stanowisko w sprawie możliwości uzyskiwania przez uczniów z ADHD orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego.
Rzecznik otrzymał wniosek w sprawie uczniów, u których zdiagnozowano zaburzenia hiperkinetyczne, w tym hiperkinetyczne zaburzenia zachowania (ADHD). W opinii wnioskodawczyni obecne uregulowania wsparcia uczniów z tej grupy w procesie edukacji nie odpowiadają ich szczególnym potrzebom.
Opinia zamiast orzeczenia oznacza brak odpowiedniego wsparcia
Chodzi o brak możliwości uzyskania w poradni psychologiczno-pedagogicznej orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla tych uczniów. Mogą oni wprawdzie uzyskać orzeczenie o zagrożeniu niedostosowaniem społecznym lub orzeczenie o niedostosowaniu społecznym.
Niemniej jednak, możliwość ta obejmuje wyłącznie część uczniów, m.in. w przypadkach, w których ADHD występuje wraz z inną szczególną potrzebą edukacyjną. W pozostałych przypadkach można ubiegać się o opinię dokumentującą diagnozę ADHD. Dokument ten - jak podkreśla wnioskodawczyni - nie uprawnia jednak do odpowiedniego wsparcia.
Jakie są konsekwencje? Skutkiem jest często brak odpowiedniego wsparcia.
Wyłącznie w przypadku, gdy uczeń z ADHD uzyska orzeczenie o zagrożeniu niedostosowaniem społecznym lub orzeczenie o niedostosowaniu społecznym, szkoła ma prawo do dodatkowych środków finansowych na dostosowanie procesu edukacji do szczególnych potrzeb ucznia.
Chodzi m.in. o zajęcia indywidualne, bo praca na lekcji w grupie ponad 20 uczniów może utrudniać koncentrację czy pomoc nauczyciela wspomagającego.
Bez dotacji w szkole trudno jest znaleźć dodatkowe środki na realizację takiego kształcenia.
Wysokie koszty kształcenia specjalnego
Wątpliwości budzi również wysokość subwencji. Na tle kwot możliwych do uzyskania dla uczniów z orzeczeniami wydanymi z uwagi na inne szczególne potrzeby, kwota subwencji przysługująca wyłącznie części uczniów z ADHD - według wnioskodawczyni - nie pozwala na wprowadzenie adekwatnych do potrzeb rozwiązań.
Kwestia edukacji uczniów z ADHD była już przedmiotem petycji kierowanych przez środowisko, była też tematem spotkań z przedstawicielami organizacji społecznych. Potrzeba zapewnienia wsparcia uczniom z ADHD została również dostrzeżona w interpelacji z 4 kwietnia 2024 r.
Jak przypomina RPO, art. 70 Konstytucji RP przyznaje każdemu prawo do nauki oraz zobowiązuje władze publiczne do zapewnienia obywatelom powszechnego i równego dostępu do wykształcenia. Z kolei na podstawie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, Polska zobowiązała się do zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami dostępu do wykształcenia bez dyskryminacji i na zasadach równych szans.
W świetle zaś preambuły Prawa oświatowego szkoła powinna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności.
Zgodnie z ustawą system oświaty zapewnia m.in. możliwość pobierania nauki przez dzieci i młodzież z niepełnosprawnościami, zgodnie z ich indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami.
"Zadaniem państwa jest zapewnienie systemu, który będzie zmierzał do pełnego rozwoju potencjału ucznia, talentów i kreatywności, a także zdolności przy pełnym wykorzystaniu jego możliwości, a podejmowane działania powinny gwarantować, że osoby z niepełnosprawnościami nie będą wykluczone z powszechnego systemu edukacji z powodu niepełnosprawności" - przypomina RPO.
Stąd prośba do MEN o stanowisko, a zwłaszcza wskazanie, czy analizowano kwestię umożliwienia uzyskiwania przez uczniów z ADHD orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego wyłącznie na podstawie diagnozy stwierdzającej hiperkinetyczne zaburzenia zachowania oraz czy zbadano kwestię dostosowania wysokości subwencji do kosztów zwiększenia dostępności procesu edukacji dla uczniów z ADHD.
Dziennikarka działu Zdrowie. Ta tematyka wciągnęła mnie bez reszty już kilka lat temu. Doświadczenie przez 10 lat zdobywałam w Polskiej Agencji Prasowej. Następnie poznawałam system ochrony zdrowia „od środka” pracując w Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia. Kolejnym przystankiem w pracy zawodowej był powrót do dziennikarstwa i portal branżowy Polityka Zdrowotna. Moja praca dziennikarska została doceniona przez Dziennikarza Medycznego Roku 2019 w kategorii Internet (przyznawaną przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia) oraz w 2020 r. II miejscem w tej kategorii.
