Co czwarty młody Polak nie ma pracy, ale 80 proc. firm nie może znaleźć pracownika. Sprawdzamy dlaczego

W tej chwili pracodawcy oczekują konkretnych umiejętności, których kandydaci nie mają. Dlatego też, chociaż ludzie szukają pracy, to pracodawcy nie zatrudniają – wyjaśnia nasz bloger. Zaznacza przy tym, że nie da się tego łatwo uogólnić, bo wszystko zależy: od regionu, branży, rodzaju pracy.

– Im zawód bardziej techniczny i ogranicza się do posiadania pewnych technicznych umiejętności, tym łatwiej znaleźć pracownika. Bo jego kompetencje łatwo jest sprawdzić – wskazuje przykład takich zależności Florczak. – Przy zawodach, gdzie potrzebne są tzw. kompetencje miękkie, kryteria nie są ostre i dochodzi do wielu rozczarowań. Szczególnie, że jak ktoś ma pewne kluczowe kompetencje, to wcale nie znaczy, że zostanie zatrudniony – podkreśla szef Human Garden. – Często inne kompetencje są równie ważne, taka osoba musi przecież np. pasować do zespołu. A o konkretnej pracy decyduje czasem konkretny detal – przypomina Florczak.

Taka rozbieżność umiejętności, ale też oczekiwań – na przykład co do zarobków albo tego, jak wygląda dana praca – powoduje, że pracodawca i kandydat na pracownika się rozmijają.

Jak jednak zauważa dr Wojciech Nagel, ekspert ds. pracy z Business Centre Club,

dopasowanie studiów do rynku jest po prostu niemożliwe. – Rynek pracy jest zbyt elastyczny i nie da się dostosować programów uczelni do jego wymagań. Gdyby chcieć tak zrobić, to programy studiów musiałyby się zmieniać co 3 miesiące. Nawet Stanford nie byłby w stanie tego zrobić. Poza tym, to nie jest misja wyższej uczelni – ocenia takie pomysły dr Nagel.

Oczywiście, pracodawcy – tak jak sugeruje Forsal – mogą współpracować z uczelniami i w ten sposób podnosić kwalifikacje studentów. Dr Nagel zaznacza jednak, że nie można oczekiwać od studiów humanistycznych uczenia konkretnych umiejętności. – Nauka konkretnych kompetencji możliwa jest w przypadku kierunków technicznych. Na kierunkach humanistycznych uczelnie powinny umieć wypromować wykształconego absolwenta, o wysokim kapitale społecznym, samodzielnego i potrafiącego rozwiązywać problemy – przekonuje ekspert z BCC.

I o ile te zarzuty wobec uczelni wyższych są uzasadnione, to nie można zrzucać na nie całej winy. Pracodawcy bowiem też mają coś na sumieniu. – Pracodawcy zachowują się czasem jak piękna panna, która nie może znaleźć męża. Mają tak wysokie wymagania, że nigdy nie znajdą swojego idealnego pracownika – wskazuje Artur

Florczak z Human Garden. W podobnym tonie o pracodawcach pisał niedawno James Surowiecki w tygodniku "New Yorker", przy okazji opisywania analogicznego paradoksu bezrobocia i braku pracowników.

W swoim felietonie z 9 lipca tego roku Surowiecki przekonywał, że "firmy coraz częściej chcą zatrudniać tylko idealnych pracowników, którzy już posiadają perfekcyjne kwalifikacje, a najlepiej wykonywali dokładnie tę samą pracę, do której firma teraz poszukuje pracownika". Publicysta ekonomiczny zaznaczał, że coraz rzadziej pracodawcy inwestują w pracowników, nawet jeśli ci dobrze rokują. Pracodawcy, zdaniem Surowieckiego, mają tak dużo kandydatów, że wolą po prostu czekać na tego idealnego, niż zainwestować w przyszłego pracownika.

– To bezrobocie, które musi istnieć i zazwyczaj wynosi ok. 5 proc.. Są to ludzie bierni zawodowo, którzy nie podejmują pewnego typu prac, bo uważają, że są poniżej ich godności. Zamiast pracować, wolą korzystać z socjalu – wyjaśnia dr Nagel. I zaraz dodaje, że bezrobocie frykcyjne to tylko część z tych 12 proc.: – Do tego kolejne 3 proc. to ludzie, którzy rejestrują się w urzędach pracy tylko po to, by mieć ubezpieczenie zdrowotne. Bez nich bezrobocie plasowałoby się na poziomie 9 proc. – ocenia ekspert z BCC.

– Jeśli odejmiemy te dwie grupy z tych 12 proc., to zostanie na 4 proc. realnego bezrobocia – dowodzi dr Nagel. A wtedy problem firm ze znalezieniem odpowiednio wykwalifikowanych pracowników staje się zupełnie realny i łatwo wytłumaczalny: po prostu brakuje takich osób.