Ksiądz-narodowiec, który ratował Żydów. Niesamowita przemiana "proboszcza getta warszawskiego"

Ks. Marceli Godlewski

Czy jednak słyszał kto, abym kiedykolwiek wystąpił z nienawiścią do żydów? Czy wskażą mi choć jeden artykuł, w którym mogliby się dopatrzyć czegoś niezgodnego z nauką Chrystusową? Nie, zadaniem mojem było i jest, jako kapłana i obywatela kraju, uczyć, że kochać bliźniego jak siebie samego, to nie znaczy, abyśmy mieli dla obcych i wrogich sobie przybyszów samobójstwa się dopuszczać lub oddać w ich ręce ziemię i domy nasze, a samym do Ameryki wywędrować. Dzwonienie na trwogę, gdy niebezpieczeństwo nam zagraża ze strony żydów; chyba nie może być wzięte za nienawiść względem nich”.

Antoni Szymanowski

Ten ruch do chrztu obejmujący setki, jeżeli nie tysiące, zasługuje na wielką uwagę - chrzest nic już im przecież nie dawał w sensie zabezpieczenia czy poprawy losu. Owa kolonia neofitów, oczywiście prawie samych inteligentów, koncentrowała się dookoła parafii Wszystkich Świętych. Wywieziono już zdaje się wszystkich. Dziś kazano opuścić getto wszystkim księżom parafii z prałatem Godlewskim na czele. A w Warszawie "aryjskiej" trwa polowanie na zbiegów. Za ukrywanie się poza gettem, za pomoc takiemu Żydowi udzieloną - kula w łeb.

Ludwik Hirszfeld

Prałat Godlewski. Gdy wspominam to nazwisko, ogarnia mnie wzruszenie. Namiętność i miłość w jednej duszy. Ongiś bojowy antysemita, kapłan wojujący w piśmie i słowie. Ale gdy los zetknął go z tym dnem nędzy, odrzucił precz swoje nastawienie i cały żar swego kapłańskiego serca poświęcił Żydom. (...) Nie tylko myśmy go cenili. (...) prezes Gminy Czerniaków (...) opowiadał, jak się prałat rozpłakał w jego gabinecie, gdy mówił o żydowskiej niedoli i jak się starał pomóc i tej niedoli ulżyć. I mówił prezes Rady Żydowskiej, że ten ksiądz, były antysemita, więcej serca Żydom okazywał niż kler żydowski, któremu obca była idea pocieszyciela ogółu.