Albania – między turystycznym folderem a stereotypem

Turysta, który nigdy w Albanii nie był, ale chciałby sprawdzić, jak tam jest, niestety może się przestraszyć tego kraju zanim jeszcze wyruszy w podróż. Zdjęcia bunkrów, rozbebeszonych koszy na śmieci oraz dziurawych dróg nadal królują w internecie i stanowią ilustrację tego kraju. Jeśli dodamy do tego opinię kogoś, kto owszem był w Albanii, ale jedynie przejazdem 5 lub więcej lat temu, możemy naprawdę stracić ochotę na wizytę w tym „skansenie komunizmu”. Właśnie ten obraz Albanii tak zafascynował autora tekstu „Albania - kraj muzułmański, w którym turystów nie witają bombami” z naprawdę pozytywnym wydźwiękiem i teorią, że wygrywa ona w cuglach z takimi krajami jak Turcja ze względu na sytuację polityczną.

Należy podkreślić, że Albania jest krajem tolerancji religijnej i nikomu tam nie przyjdzie do głowy, żeby mordować w imię jakiejkolwiek wiary. Obyczajowość również nie ma nic wspólnego z obrazem kraju, w którym wyznaje się islam. W kontekście turystycznym warto również wspomnieć, że Albanii nie przecina szlak syryjskich emigrantów. Kilka dni temu postanowiono zablokować wszelkie możliwości przekraczania przez nich granicy. Razem z albańskimi znajomymi żartujemy, że Albania dzięki stereotypom nie jest ani celem ataków ani miejscem, gdzie chcieliby zostać emigranci.

Cieszę się, że został poprzez cytat z mojego bloga złamany stereotyp Albanii jako kraju niebezpiecznego czy wręcz mafijnego. Miło, że wspomniano o dyskotekach czy ładnych hotelach. Jednak pozostaje w głowie schematyczny obraz kraju z kilkoma ładnymi widokami, stertą śmieci i komunistyczną brzydotą. Właśnie ten spadek po Enverze Hodży - moim zdaniem - jest jednym z atutów kraju. Bunkry są symbolem Albanii, a Tirana pięknieje. Widać to na zasadzie kontrastu – zresztą Albania jest nazywana krajem paradoksów. Socrealistyczne perełki zyskują drugie życie.

Dzielnica dygnitarzy komunistycznych jest teraz miejscem spotkań młodych Albańczyków. Dawna willa dyktatora sąsiaduje z modnymi klubami i kawiarniami. Wchodząc między bloki znajdujemy skwerki, gdzie na ławeczkach siedzi starsze pokolenie i gra w warcaby. Podobnie jest w parkach w centrum. Bałkański luz pełną gębą. Bardzo żałuję też, że niewiele jest osób, które w atrakcyjny sposób potrafią opowiedzieć turystom właśnie o tej komunistycznej twarzy Albanii.

Turyści faktycznie zachwycają się pięknymi widokami, ale oprócz gór warto kilka słów poświęcić również wybrzeżu. Riwiera Albańska to najbardziej oblegana część kraju i właśnie ona posiada potencjał zwłaszcza w kontekście turystyki masowej. Przez kilka lat przewiozłam przez przełęcz Llogary kilkaset osób i większość wracała zachwycona mówiąc, że tak właśnie wygląda prawdziwa Albania. Zresztą w jakim kierunku się nie wybierzemy, czekają na nas niesamowite krajobrazy.

Nie oszukuję siebie ani nikogo, że Albania to Hawaje. W tekście Pan Paweł Kalisz wielokrotnie mnie cytuje w kontekście mojego niezadowolenia wynikającego przede wszystkim z nonszalanckiego podejścia Albańczyków do porządku. Tak, w Albanii spotkamy rozbebeszone śmietniki, krowy na ulicach czy prowizoryczne rozwiązania. Walczę z tym i nieustannie mnie to denerwuje, bo muszę zmagać się z tym na co dzień w sezonie turystycznym. Jednak nawet po raz setny, jak tłumaczę ludziom absurdy tego kraju, nie mogę zgodzić się na schematyczne go przedstawienie.

Najważniejsze, że dzięki autorowi artykułu pojawiła się możliwość dyskusji o Albanii i pokazania różnorodnych punktów widzenia. Również w opinii branży turystycznej. – Pierwszy raz byłem w Albanii kilka lat temu i wtedy nie brałem pod uwagę tego, że wyślę tam turystów. Dojrzewałem do tego pomysłu kilka lat i kiedy zobaczyłem, że kraj tak szybko się rozwija zdecydowałem się wyjść z tym projektem – mówi Piotr Sućko, właściciel jednego z biur podróży – Najważniejszy był dla mnie stan dróg, który w ciągu tych paru lat absolutnie się poprawił i nie muszę się martwić, że autokar wpadnie w dziurę wielkości leja po bombie. Standard hoteli jest wręcz zaskakująco wysoki. Jak tylko zaczną w pełni rozumieć, że śmiecenie całkowicie niszczy ich wizerunek to będzie idealnie. Ale nawet mając nawet na uwadze wady tego kraju, sprzedażowo Albania jest hitem.

Branża turystyczna zakochała się już w Albanii. Na rynek albański wchodzą coraz większe biura podróży, a turyści zachwyceni są cenami, jedzeniem i tym, że Albańczycy nie są skażeni jeszcze masową turystyką. Na koniec przywołam wypowiedź jednej z turystek, którą miałam okazję gościć jako rezydent. Pani Bożena na spacerze zaczęła oprócz zabytków fotografować restauracje, wystawy sklepowe i trochę zaskoczonych Albańczyków. Zapytałam ją dlaczego to robi. – Znajomi się dziwili dlaczego jadę do Albanii! A tak im pokażę, że Albania to wcale nie jest taka bieda jak wszyscy myślą! – odpowiedziała.