Najlepszy Polak może wstrzymać oddech na 10 minut! Mistrz freedivingu: "Limity leżą w naszych głowach"

Jacques Mayol zrobił bardzo dużo dla freedivingu. W 1976 roku zanurzył się na głębokość 100 metrów na wstrzymanym oddechu, przekraczając ponoć niemożliwą do pokonania barierę.

Magdalena Solich-Talanda to basenowa mistrzyni świata z 2016 roku i 2018 roku i przy okazji rekordzistka świata - w pływaniu z płetwami 243 m, a bez płetw - 191 m. Przypominam, że przepłynęła taki dystans na jednym wdechu.

Nie ma mocnych również na Mateusza Malinę - w pływaniu bez płetw jest mistrzem świata z 2015, 2016 i 2018 roku i rekordzistą - 244 m. Za to z płetwami na nogach jest w stanie przepłynąć aż 300 metrów bez łapania oddechu - dzieli ten rekord z Grekiem Giorgosem Panagiotakisem.

– Jeziora są zimne (od ok. 10 metra od powierzchni temperatura spada gwałtownie do kilku stopni) i ciemne, nurkowanie w nich nie należy do przyjemnych. Bałtyk z kolei ma jeszcze bardziej niesprzyjające warunki, odpowiednia głębokość jest bardzo daleko od brzegu, jest spore falowanie – tłumaczy Lucyna Kicińska.

Dla przykładu wody w akwenach przedstawionych w "Wielkim Błękicie" mają minimum 20 stopni Celsjusza i są przejrzyste na wiele metrów w głąb. Te czynniki pozytywnie wpływają na nurkowania, zarówno od strony fizjologicznej jak i psychologicznej.

Freediverzy mogą trenować za granicą, ale mało kto może pozwolić sobie na kilku, kilkunastotygodniową adaptację do głębokości choćby w Grecji, Chorwacji czy Egipcie. Co innego konkurencja z zagranicy.

– Wstają rano, świeci piękne słońce, mają kilka kroków do plaży. Przygotowanie do zawodów staje się w takich warunkach o wiele prostsze – wyjaśnia prezeska Stowarzyszenia Freediving Poland. W "Człowieku Delfinie" widać, że Mayola miał dom na klifie. Wystarczy, że z niego zszedł i już mógł nurkować.

Przy nurkowaniu głębokościowym trzeba bardzo sprawnie wyrównywać ciśnienie w uchu środkowym. Jeśli tego nie zrobimy, ból w uszach nie pozwoli nam na dalsze nurkowanie - poczuć to możemy już na 2-3 metrach. Cała filozofia polega na otwarciu trąbek Eustachiusza, co wyrównuje ciśnienie w uchu środkowym. Jak się jej nauczyć - najlepiej pod okiem doświadczonego instruktora, który zadba o dobrą technikę i bezpieczeństwo kursantów.

Jak głęboko da się zanurkować? Jeśli nie będziemy mieli problemów z wyrównywaniem ciśnienia, to nurkowanie będzie tak głębokie, jak długo będziemy mieli powietrze w płucach, by je wyrównywać. Pamiętajmy, że kiedy nurkujemy to ciśnienie rośnie co 10 metrów aż o 1 atmosferę. Ma to bezpośredni wpływ objętość powietrza w naszych płucach: im głębiej nurkujemy, tym objętość powietrze w pluchach jest mniejsza. Mamy go więc "mniej" do wyrównania ciśnienia w uchu środkowym.

– Freediving nie jest tak niebezpieczny jak himalaizm. Zagrożenie łatwiej jest wyeliminować, samo nurkowanie trwa zdecydowanie krócej, niż np. atak szczytowy na ośmiotysięcznik (ostatnia rekordowa próba Aleksieja Molchanova na 130 m trwało 4 min 50 sek) – tłumaczy Lucyna Kicińska z Freediving Poland.

Podstawa to nurkowanie z asekurantem, czyli doświadczonym freediverem, który podczas nurkowania czuwa nas naszym bezpieczeństwem, najpierw czekając na powierzchni, a na ostatnich metrach wynurzeniach towarzysząc nam pod wodą. Asekurant wie, ile czasu będzie trwało nasze nurkowanie, potrafi rozpoznać, że nie przebiega ono poprawnie, albo że potrzebujemy pomocy. Wie, jak ją nam udzielić - tłumaczy Lucyna Kicińska z Freediving Poland.

Jest jeszcze jedna ważna rzecz, coś, czego nie widać na „Wielkim Błękicie” lub „Człowieku Delfinie” - Nurek przyczepiony jest również "smyczą" do liny opustowej, wzdłuż które odbywa się nurkowanie. Jeśli freediver nie wynurza się w zadeklarowanym przez nurkowaniem czasie, lina jest wyciągana, wydobywając nurka spod wody. Jeśli dochodzi do wypadków śmiertelnych, to praktycznie zawsze ma to miejsce przy nurkowaniach solo.

Utrata przytomności podczas nurkowania na wstrzymanym oddechu... nie jest równoznaczna ze śmiercią. – Do utraty przytomności dochodzi na skutek niedotlenienia, nie oznacza to jednak, że nurek nabierze wody do płuc. Podczas nurkowania na wstrzymanym oddechu zamyka się w krtani głośnia, która zablokuje wtargniecie wody do płuc u nieprzytomnego nurka.

Po wydobyć nieprzytomnego freedivera na powierzchnię należy zastosować procedurę blow-tap-talk (polega na dmuchaniu na twarz nieprzytomnego nurka – najlepiej w okolice oczu, delikatnym oklepywaniu po policzkach i spokojnym przemawianiu, zachęcaniu do ponownego oddychania). W 99,99 proc. przypadków nurek odzyskuje świadomość i zaczyna normalnie oddychać po kilkunastu-kilkudziesięciu sekundach.

Trenuje niemal codziennie od dekady. Jego nurkowanie trwa ok. cztery i pół minuty. Najdłużej udało mu się wstrzymać oddech na 10 minut i 5 sekund (!) – co mnie osobiście wbiło w ziemię, bo moje płuca są w stanie wytrzymać niecałą minutę nim zacznie mi się robić biało przed oczami.

– Przez ten sport jestem spokojniejszy, prowadzę zdrowy styl życia bez używek. Uważam, że jestem lepszą osobą odkąd zacząłem uprawiać freediving – mówi w rozmowie z naTemat wielokrotny mistrz Polski i świata Mateusz Malina. W tym roku czekają go kolejne zawody - w Turcji.

Gdzie leży ostateczna granica? – Nie ma takiej granicy. Tak długo jak dana osoba będzie zmotywowana, tak długo będzie z pasji się poprawiać – zapewnia mistrz.