Woda w organizmie — jak się pozbyć? Na czym polega zatrzymanie wody? OBJAWY
Myślisz, że tyjesz, a prawdziwą przyczyną Twoich problemów może być zatrzymanie wody w organizmie, przez które można ważyć nawet do 2-3 kg więcej niż powinniśmy. Na czym polega ta przypadłość? Fot. Dmytro Flisak /123RF

Im jesteśmy starsi, tym zawartość wody w naszym organizmie się zmniejsza. Najwięcej mamy jej tuż po urodzeniu (około 75-80 proc.). W miarę dorastania w męskim ciele woda zaczyna stanowić ok. 65 proc., a u kobiet około 55 proc. Jeśli nie zadbamy o odpowiednie nawodnienie, nasze tkanki zaczynają same gromadzić zapas tego życiodajnego składnika, co powoduje, że stajemy się ociężali, mamy obrzęki, a wskaźnik naszej masy ciała zaczyna szybować w górę. Dlaczego tak się dzieje?

REKLAMA
Paradoks polega na tym, że jeśli chcemy uniknąć nadmiaru wody w organizmie, to powinniśmy przede wszystkim... pić wodę i się nie odwadniać. Niestety wiele osób stale ma z tym spory problem — podobnie jak z dbaniem o zdrową dietę i aktywność fizyczną.
Dobowe zapotrzebowanie na wodę u dorosłego człowieka waha się pomiędzy 25 a 35 ml na każdy kilogram masy ciała i zmienia się w zależności od tego, jak jesteśmy aktywni, jakie pożywienie przyjmujemy, jaka temperatura panuje na zewnątrz, a także jaka panuje wilgotność powietrza.

Im mniej pijemy wody, tym bardziej organizm zaczyna ją kumulować

Zgodnie z zaleceniami Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa Żywności KOBIETY powinny wypijać każdego dnia około 2 litrów płynów, a MĘŻCZYŹNI ok. 2,5 l.
Większe ilości wody powinny przyjmować kobiety w ciąży i matki karmiące piersią, osoby starsze, ludzie chorzy, a także sportowcy lub osoby uprawiające intensywny wysiłek fizyczny.
W czasie upałów ludzki organizm może tracić nawet do 10 litrów wody, która jest niezbędna do chłodzenia ciała poprzez pot.
Czytaj także: Od bólu głowy po zaburzenia widzenia. Odwodnienie może powodować wiele nieoczywistych objawów

Od nadmiaru soli w diecie do obrzęków, czyli skąd się bierze problem z wodą w organizmie

Kiedy nasza codzienna dieta z różnych przyczyn jest źle zbilansowana (zarówno z powodu np. nadmiernego obżarstwa lub wręcz przeciwnie – z powodu wyniszczającej organizm kuracji odchudzającej) może dochodzić do zaburzeń gospodarki wodnej.
W momencie kiedy woda przekroczy barierę ścian naczyń krwionośnych i zajdzie dysproporcja pomiędzy jej zawartością w naczyniach i tkankach, powstają obrzęki. W różnych częściach ciała możemy zauważyć opuchliznę (zarówno pod oczami jak i na dłoniach i palcach), puchną nam kostki, stajemy się ociężali, rozdrażnieni i łatwiej się męczymy.
Potocznie często nazywamy ten stan zatrzymaniem wody w organizmie, ale wbrew pozorom termin ten nie istnieje w terminologii medycznej.
Czytaj także: Znowu nie możesz zdjąć pierścionka, a spodnie zrobiły się za małe? Wiemy, jak zaradzić opuchliźnie

OBJAWY NADMIARU WODY W ORGANIZMIE

— wzdęcia i opuchlizna na brzuchu,
— obrzęki kostkach, nogach, dłoniach, pod oczami
— zwiększenie masy ciała (nawet do 2-3 kg)
— uczucie ociężałości i osłabienie
— problemy z koncentracją
— rozdrażnienie
— bóle głowy
— drętwienie stawów
— bladość skóry

Przyczyny nadmiaru wody w organizmie

Jednym z powodów powstawania tego zjawiska jest tzw. przewodnienie izotoniczne związane ze zwiększoną obecnością sodu w produktach, które spożywamy.
Jeśli zamiast niezbędnych składników odżywczych w naszym jadłospisie dominuje sód (obecny głównie w wędlinach, serach dojrzewających i topionych, popularnych "jarzynkach", kostkach rosołowych i innych sztucznych przyprawach, słonych przekąskach, majonezach czy posiłkach typu fast food), to nasze ciało zaczyna samoistnie gromadzić zapas wody, co skutkuje m.in. obrzękami na ciele. Dlaczego?
Sód jest głównym pierwiastkiem zewnętrznokomórkowym i ważnym składnikiem płynu pozakomórkowego, a w nadmiernych ilościach przyczynia się do gromadzenia wody w komórkach i powstania obrzęków.
Dzieje się tak za sprawą wazopresyny — hormonu, który doprowadza do zmniejszenia ilości wody wydalanej przez nerki i rozcieńcza sód obecny w moczu, co przyczynia się do zatrzymania wody (a w konsekwencji — do tworzenia obrzęków).
W równoważeniu wpływu sodu na organizm niezbędny jest potas (główny pierwiastek wewnętrznokomórkowy). Im więcej spożywamy więcej potasu (obecnego m.in. w batatach i ziemniakach, bananach, morelach, burakach czy pomidorach), tym łatwiej jest nam pozbyć się wydalanego wraz z moczem sodu (zatrzymanie wody ma związek z niedoborem potasu i nadmiarem sodu).
Do nadmiernej ilości wody w organizmie mogą się także przyczynić wahania hormonalne. U kobiet tuż przed miesiączką zbyt duża ilość estrogenów może wywoływać opuchliznę. Podobne efekty w niektórych przypadkach może dawać także stosowanie antykoncepcji hormonalnej.
Problem z nadmiarem wody w organizmie może wystąpić także pod koniec ciąży (w ciele kobiet ciężarnych zatrzymuje się około 5-6 litrów wody).
Woda może gromadzić się w tkankach również za sprawą zaburzeń w działaniu systemu limfatycznego (np. jeśli w komórkach limfatycznych dochodzi do wyraźnej zmiany ciśnienia).
Za usuwanie wody oraz innych substancji z naszego ciała odpowiedzialne są nerki. Jeśli nie funkcjonują one prawidłowo, to również w takim przypadku organizm może mieć problem z nadmiarem gromadzonej wody.
Podobnie dzieje się, jeśli nasze serce nie funkcjonuje tak jak powinno, a także gdy mamy problemy z ciśnieniem lub zaburzeniami pracy naczyń włosowatych.

CO POWODUJE NADMIAR WODY W ORGANIZMIE?

⦁ Nadmiar soli (powyżej 2 g dziennie) i wysokoprzetworzonego jedzenia w diecie
⦁ Niedobór potasu (oprócz nadmiaru sodu)
⦁ Stres i brak czasu na relaks oraz zregenerowanie organizmu
⦁ Nadmierna ilość alkoholu sprawia, że organizm zaczyna zatrzymywać wodę
⦁ Brak odpowiedniej ilości aktywności fizycznej (siedzący tryb życia ma zły wpływ na krążenie). Podobny efekt wywołuje zbyt długie przebywanie w pozycji siedzącej np. podczas podróży
⦁ Zbyt mała ilość wypitej wody lub innych płynów w ciągu dnia
⦁ Za mało bogatych w wodę owoców i warzyw w menu
⦁ Zbyt restrykcyjna dieta uboga w składniki odżywcze
⦁ Upały (zbyt wysoka temperatura) może doprowadzić do zatrzymania wody w ciele
⦁ Zbliżająca się miesiączka (objawy ustępują zwykle w pierwszych dniach cyklu)
⦁ Woda może się gromadzić w organizmie także pod koniec ciąży
⦁ Niektóre leki (m.in. kortykosteroidy lub pigułki antykoncepcyjne) mogą sprawić, że organizm zacznie zatrzymywać wodę
⦁ Choroby (tj. niedoczynność tarczycy — powodująca obrzęki m.in. na powiekach lub nadczynność tarczycy — wywołująca m.in. obrzęki łydek, niewydolność serca, żylaki, zaburzenia pracy nerek lub wątroby)

CO MOŻE POMÓC NAM ZWALCZYĆ NADMIAR WODY W ORGANIZMIE?
Oprócz odpowiedniego nawodnienia, unikania stresu i dbania o zdrową dietę, pomocne mogą okazać się:
— produkty bogate w potas i magnez (zarówno naturalne pożywienie jak i suplementacja w przypadku niedoborów)
— herbatki ziołowe z pokrzywy lub natki pietruszki oraz czystek, który działa moczopędnie
Czytaj także: Czystek – zioło, które leczy i… jest zdrowsze od zielonej herbaty! Sprawdź, na co jeszcze pomaga
— wśród domowych sposobów na poradzenie sobie z tym problemem polecane jest także picie ciepłej wody z dodatkiem octu jabłkowego, który ma właściwości odwadniające i pomaga pozbyć się nadmiaru wody.
PARADOKS DOTYCZĄCY NADMIARU WODY W ORGANIZMIE
logo
Szczupli i dobrze umięśnieni mają wyższą procentową zawartość wody w organizmie niż osoby z dużą ilością tkanki tłuszczowej. Fot. Dmytro Flisak/ 123RF
Choć nadmiar wody w organizmie może doprowadzić do zwiększenia masy ciała (nawet o 2-3 kg), to należy pamiętać, że w tkance tłuszczowej woda może stanowić maksymalnie 20 proc. zawartości. Z kolei w tkankach mięśniowych zawartość wody może wynosić nawet 70 proc. To właśnie dlatego procentowa ilość wody w organizmach osób szczupłych i dobrze umięśnionych jest wyższa niż w przypadku osób z nadmierną ilością tkanki tłuszczowej.
Jeśli zaś chcemy zapobiec nadmiarowi wody w organizmie, to wbrew pozorom powinniśmy pić dużo wody i dbać o to, by się nie odwadniać.

Dlaczego jeśli pijemy zbyt mało wody organizm zaczyna ją kumulować?

Wiele wspólnego mają z tym hormony. Kiedy pijemy za mało wody przysadka mózgowa zaczyna wydzielać wazopresynę — hormon, który stoi na straży gospodarki wodnej organizmu i zmniejsza wydalanie wody przez nerki oraz rozcieńcza usuwany wraz z moczem sód, co w konsekwencji przyczynia się do zatrzymania wody i powstawania obrzęków.

Dowiedz się więcej:

⦁ Cindy Crawford zdradziła, od czego zaczyna dzień. Oto jej przepis na zielone smoothie
⦁ Bulletproof coffee – kawa keto, która daje prawdziwego "kopa" i... odchudza?
⦁ Zielone soki odchudzające można zrobić z... liści kalafiora. Przepis Hanny Zborowskiej-Neves