Dla starszego pokolenia, które poznało głód, wyrzucanie chleba to skandal. Mimo tego aż 62 proc. Polaków przyznaje się do regularnego wyrzucania chleba. Podpowiadamy, jak ograniczyć to marnotrawstwo.
Jestem lingwistką, zoopsychologiem, behawiorystką i trenerką psów. Na łamach portalu naTemat doradzam, jak mądrze wychowywać czworonogi i bronię praw zwierząt. Poruszam też inne tematy, które są dla mnie ważne.
Jak odświeżyć stary chleb?
Istnieje prosty sposób na odświeżenie chleba. Wystarczy rozgrzać piekarnik do 150°C, zamoczyć lnianą ściereczkę w wodzie, owinąć w nią chleb i włożyć go do piekarnika na 10 minut. Dzięki temu chleb odzyska wilgotność i znowu będzie miękki.
Kolejnym sposobem na reanimację chleba jest spryskanie go wodą w temperaturze pokojowej i wstawienie do piekarnika. Jednak nie wolno przesadzać z ilością wody, żeby pieczywo nie rozmiękło. Tym sposobem można odświeżać również bułki.
Jeśli chodzi o odświeżanie słodkich bułek i croissantów, to wystarczy wstawić je na kilka minut do piekarnika. Słodkie bułki zawierają duże ilości masła i tłuszczu, które pod wpływem temperatury stopią się i nawilżą chleb.
Co zrobić ze starego chleba? 5 propozycji
Tosty francuskie z dżemem
Ta potrawa jest bardzo prosta w przygotowaniu. Doceni ją każda osoba, która nie lubi gotować albo nie potrafi gotować. Do przygotowania tostów francuskich będziesz potrzebować tylko czterech składników: białego chleba, jajka, dżemu, masła (najlepiej klarowanego).
Na patelnie wyłóż łyżkę masła. Jeżeli nie masz masła, możesz zrobić to na oleju, ale dobrze go rozgrzej — w przeciwnym razie chleb nasiąknie tłuszczem. Chleb pomocz w jajku i usmaż. Po obsmażeniu z dwóch stron wyjmij go i nałóż na niego dżem lub konfiturę. Voila, gotowe!
Kwas chlebowy
Kwas chlebowy to napój, który powstaje ze sfermentowanego chleba. Ma szereg właściwości prozdrowotnych: poprawia odporność, bardzo dobrze nawadnia organizm, reguluje trawienie i sprzyja odchudzaniu. Jego przygotowanie jest niezwykle proste.
Wystarczy pokroić stary chleb, włożyć go do garnka i zalać gorącą wodą do poziomu chleba. Do tak przygotowanej mikstury dodaj drożdże i odstaw mieszankę na 12 godzin w temperaturze pokojowej.
Po tym czasie odcedzamy chleb. Warto wycisnąć z niego wszystkie płyny — one są najpyszniejsze. Do kwasu chlebowego dodajemy wedle uznania cukier, cytrynę i rodzynki. Nie lubisz rodzynek? Nie musisz ich dodawać.
Kolorowe zapiekanki z czerstwego chleba
Nie ma na nie jednego przepisu. Wszystko zależy od tego, czym dysponujesz. Najbardziej klasyczną opcją są kolorowe zapiekanki z żółtym serem (ewentualnie mozzarellą), pomidorem i bazylią. Świetnie smakują też zapiekanki z warzywnymi pastami.
Możesz pójść też w bardziej klasyczne smaki i przygotować pieczoną pajdę z cebulą. Jako dodatek świetnie sprawdzi się tutaj smalec oraz ogórek kiszony. Możesz też zmiksować pietruszkę z oliwą i zrobić zdrowe, przepyszne pesto.
Zupa cebulowa zagęszczana chlebem
Zupę cebulową doceniają kucharze na całym świecie. Jej przygotowanie na pewno nie sprawi ci problemu. Do jej przygotowanie będziesz potrzebować kilku kromek starego chleba (najlepiej żytniego), sześciu dużych cebul, pół szklanki startego żółtego sera i 1,5 l rosołu.
Cebulę pokrój w pióra u usmaż na maśle (najlepiej klarowanym). Poczekaj, aż cebula się zeszkli, a następnie przerzuć ją do średniej wielkości garnka. Cebulę w garnku zalej rosołem i delikatnie zamieszaj.
Chleb włóż do dużego naczynia żaroodpornego i piecz przez 5 minut w temperaturze 150°C. Następnie zalej chleb rosołem z dodatkiem cebuli, a całość posyp tartym serem. Piecz przez 15 minut. Do potrawy możesz dolać szklankę białego wina. Zupę przypraw solą i pieprzem.
Kotlety z chleba
Potrzebne będą dwa jajka, szklanka mleka, kilka kromek chleba, trzy duże łyżki ziaren słonecznika lub dyni oraz odrobina szczypiorku. Ziarna upraż na patelni, a chleb namocz w mleku. Wyciśnij go i zgnieć rękoma na gładką masę.
Do masy chlebowej dodaj uprażone ziarna, szczypiorek i jajka. Jeżeli masa będzie zbyt rzadka, dodaj do niej bułkę tartą. Z masy uformuj kotleciki i usmaż je na maśle. Najlepiej smakują z sosem czosnkowym własnej roboty (jogurt + czosnek + pieprz).
Czy czerstwe pieczywo jest zdrowe?
Pieczywo ma krótki okres przydatności do spożycia. Nawet prawidłowo przechowywany chleb zaczyna czerstwieć już ok. 12 godzin po upieczeniu. Ale czy czerstwy chleb jest zdrowy? Na pewno jest zdrowszy od chleba świeżego — nie fermentuje w żołądku, a także nie powoduje zaparć i wzdęć.
W Polsce powstały nawet outlety z chlebem, gdzie można kupić czerstwe pieczywo.
Pamiętajmy jednak, że zbyt długo przechowywany chleb nie jest zdrowy. Jasnego pieczywa z mąki pszennej lepiej nie przechowywać dłużej niż 2 dni. Co innego chleb żytni albo na naturalnym zakwasie. Tutaj termin przydatności do spożycia wynosi nawet 5 dni.
A co ze spleśniałym chlebem?
Zjadłeś przez przypadek spleśniały chleb i obawiasz się o swoje zdrowie? Nie powinieneś. Twój układ odpornościowy na pewno poradzi sobie z niewielką ilością pleśni. Bardziej szkodliwe jest przebywanie w zagrzybionych pomieszczeniach.
Jednak zjedzenie pleśni z chleba może być bardzo groźne dla osób uczulonych na grzyby. Może dojść u nich do rozwoju mikotoksykozy — choroby objawiającej się silnym bólem brzucha, biegunką i wymiotami.
A co, jeżeli zauważyłeś, że na kupionym niedawno chlebie pojawiła się pleśń? Czy można ją odkroić i delektować się smakiem chleba? Pod żadnym pozorem tego nie rób! Cały chleb jest już skażony pleśnią i nie należy go spożywać.
Suchy chleb dla konia? Niekoniecznie
Koniom lepiej nie podawać chleba. Pieczywo zawiera duże ilości glutenu, który może spowodować niedrożność jelita. Kolejnym niebezpiecznym składnikiem jest skrobia. Jej nadmiar osłabia mięśnie i stawy.
Ale chleb jest szkodliwy nie tylko dla koni. Jeść go nie powinny również ptaki. Jedzenie chleba zaburza gospodarkę wodną ptaków i prowadzi do ich odwodnienia. Oprócz tego przyczynia się do spadku odporności i niedoborów witamin.
A czy pies może jeść chleb? Absolutnie nie. Układ pokarmowy psa znacząco różni się od układu pokarmowego człowieka. Pies ma o wiele krótsze jelito. Nie jest w stanie trawić potraw ciężkostrawnych, m.in. chleba.
Jak zapobiegać marnowaniu chleba?
Mrożenie chleba
Jeżeli nie lubisz czerstwego pieczywa, a jeszcze bardziej nie lubisz marnotrawstwa, to najlepszą opcją będzie pokrojenie i zamrożenie chleba. Chleb odmrozisz w mikrofali lub w piekarniku (najlepiej wykorzystać tryb rozmrażania). Możesz też wyjąć pieczywo z zamrażalnika i odczekać 30-60 minut. Rozmrożony chleb będzie smakował jak świeży!
Odpowiednie przechowywanie
Większość Polaków przechowuje pieczywo w chlebaku, ale tylko część pamięta o tym, że chlebak musi być idealnie czysty. Najlepiej odkażać go środkami dezynfekującymi dla gastronomii albo raz w tygodniu przetrzeć wilgotną, skropioną octem ściereczką.
Chleb z supermarketu od razu rozpakuj z foliowego opakowania. Materiały sztuczne nie zapewniają odpowiedniej cyrkulacji powietrza, co przyspiesza proces rozkładu chleba. Chleb lepiej trzymać w papierowej torbie, a najlepiej — w lnianym woreczku wielokrotnego użytku.
Kupowanie z głową
W Polsce co 184 sekundy bochenek chleba ląduje na śmietniku. To dużo. Szczególnie jeśli przypomnimy sobie o tym co mówiły nasze babcie: "chleba nie można wyrzucać". Recepta na to jest prosta — kupować mniej. Szczególnie teraz, gdy część sklepów jest czynna w niedzielę.