• 24 lutego Władimir Putin rozpoczął nową fazę wojny Rosji przeciwko Ukrainie
• W cieniu wojny w Ukrainie miały miejsce wydarzenia polityczne – i nie tylko – w Polsce i na świecie
• Oto 10 rzeczy, które wydarzyły się po wybuchu wojny

1. Prezydent powołał szefa nielegalnej izby dyscyplinarnej (24 lutego)

W dzień, gdy wojna Rosji przeciwko Ukrainie weszła w nową fazę, prezydent Andrzej Duda zajął się nielegalną tzw. izbą dyscyplinarną Sądu Najwyższego.

Na czele nieuznawanego przez Unię Europejską, upartyjnionego ciała postawił byłego prokuratora Adama Rocha, znanego z przesłuchiwania kobiety podczas porodu (2006, za pierwszego rządu PiS). Po latach Polska przyznała przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu, że były to tortury i nieludzkie traktowanie.

2. USA. Pierwsza czarnoskóra kobieta w Sądzie Najwyższym (25 lutego)

Historyczna nominacja prezydenta USA Joe Bidena. Po raz pierwszy w 233–letniej historii amerykańskiego Sądu Najwyższego zasiądzie w nim czarnoskóra kobieta: Ketanji Brown Jackson. Jackson zastąpi odchodzącego ze stanowiska w czerwcu Stephena Bryera.

Aby Jakcson zasiadła w SN jej nominacja musi zostać jeszcze zatwierdzona w Senacie, gdzie Partia Demokratyczna ma 50 reprezentantów (przy 50 Republikanach), ale posiada przewagę jednego głosu, gdyż w przypadku remisu decydujący głos przypada Kamali Harris, wiceprezydentce USA. Oznacza to, że Jackson musi uzyskać poparcie wszystkich Demokratów lub przekonać do siebie kilku Republikanów.

Objęcie miejsca w Sądzie Najwyższym przez Jackson nie zmieniłoby układu sił w tej instytucji, w której obecnie zasiada 6 sędziów określanych jako konserwatywnych i 3 określanych jako liberalnych, Stephen Bryer jest bowiem jednym z tych liberalnych.

3. Kanada. Około 169 grobów dzieci na terenach szkoły katolickiej (1 marca)

Kapawe’no, rdzenni mieszkańcy obecnej prowincji Alberta w Kanadzie donoszą, iż przy pomocy georadaru udało im się ustalić prawdopodobnie 169 miejsc pochówku na ziemi należącej do dawnej katolickiej szkoły z internatem im. św. Bernarda.

To kolejny już raz, gdy na ziemiach dawnych katolickich szkół misyjnych, które były przeznaczone dla rdzennej ludności, odnajdywane są masowe groby pomordowanych w tych instytucjach dzieci, które wcześniej siłą odbierano rodzicom. Proceder ten trwał od XIX wieku aż do roku 1990.

Wódz Kapawe’no, Sydney Halcrow, stwierdził, iż jego plemię aż nazbyt dobrze pamięta ból, który towarzyszył jego ludowi, gdy odbierano im dzieci, wyrwano je z ich wspólnoty. "Teraz możemy rozpocząć trudną drogę leczenia naszej tożsamości, którą tak bardzo próbowali nam odebrać" – dodał Halcrow.

Szkoła misyjna im. Świętego Beranrda działała pod auspicjami Kościoła katolickiego w Kanadzie w latach 1894 – 1961.

4. Weto dla lex Czarnek (2 marca)

Prezydent Andrzej Duda zawetował projekt ustawy oświatowej nazywany lex Czarnek. Projekt, który dawał ministrowi edukacji Przemysławowi Czarnkowi możliwość ręcznego sterowania szkołami wbrew woli rodziców, uczniów i nauczycieli, był od dawna oprotestowywany przez opozycję.

Posłanki Koalicji Obywatelskiej w trakcie kontroli kuratoriów wykazały, że rzekoma lawina skarg rodziców, na którą powoływał się minister Czarnek, nie istnieje. – Obnażyłyśmy kłamstwa kuratoriów i kłamstwa ministra Czarnka – komentowała w naTemat.pl posłanka Katarzyna Lubnauer.

5. Rząd PiS przedłużył zakaz przebywania przy granicy z Białorusią (2 marca)

Mariusz Kamiński, minister spraw wewnętrznych i administracji, w ramach parastanu wyjątkowego przedłużył zakaz przebywania przy granicy z Białorusią do 30 czerwca. Zakaz obowiązywał od 1 grudnia 2021 roku po tym, jak skończył się przewidziany prawem stan wyjątkowy (trwający 90 dni) i nie można go było przedłużyć. Taką decyzję MSWiA mogło podjąć dzięki nowelizacji ustawy o ochronie granicy.

Media alarmowały, że stan wyjątkowy na terenach przygranicznych został ogłoszony, aby uniemożliwić wjazd dziennikarzom i organizacjom pozarządowym chcącym śledzić tzw. kryzys migracyjny, który rząd PiS ogłosił wojną hybrydową Białorusi z Polską.

Przez granicę usiłowali się wówczas przedostać (i wciąż usiłują) ludzie uciekający przed wojną i biedą z krajów Bliskiego Wschodu i Afryki. W ten sposób rząd praktycznie odciął głodne, wyziębione i chore osoby od otrzymywania pomocy humanitarnej.

Rząd obecnie buduje mur na granicy z Białorusią – ma skończyć do końca czerwca.

6. Sejm zajął się ustawą o obronie ojczyzny (3 marca)

Tydzień po inwazji Putina na Ukrainę Sejm skierował do dalszych prac projekt ustawy o obronie ojczyzny.

Projekt firmowany przez wicepremiera ds. bezpieczeństwa Jarosława Kaczyńskiego zakłada nie tylko zwiększenie liczebności armii i nakładów finansowych, ale także przekazanie danych osobowych Polek i Polaków w ręce wojskowych, którzy mogą je przetwarzać bez wiedzy i zgody społeczeństwa. 

Swoje zastrzeżenia do projektu zgłosiły organizacje broniące praw obywatelskich, w tym Panoptykon.

7. Zmarł Tadeusz Borowski (4 marca)

W piątek przyszła smutna wiadomość o śmierci popularnego aktora Tadeusza Borowskiego.

81–letni artysta był związany z Teatrem Ateneum nieprzerwanie od pół wieku. Borowski pojawiał się nie tylko na scenie – grał także w znanych serialach, takich jak “Barwy szczęścia” czy “Lekarze”.

Młodsi widzowie mogą go kojarzyć z “Króla Lwa” – użyczył głosu majordomusowi Zazu.

8. Pakistan. Zamach w Peszawarze (4 marca)

W piątek w Peszawarze w północno-zachodnim Pakistanie, podczas tradycyjnej piątkowej modlitwy doszło do zamachu bombowego na szyicki meczet Kucha Risalda. W eksplozji zginęło przynajmniej 61 muzułmanów, a 196 odniosło obrażenia. Był to najtragiczniejszy atak terrorystyczny w Pakistanie od 2018 roku, kiedy 149 osób zginęło w zamachu w mieście Kweta.

5 marca do zorganizowania zamachu przyznało się tzw. Państwo Islamskie (ISIS) poprzez komunikat powiązanej z nim agencji newsowej Amaq. Imran Khan, premier Pakistanu, stwierdził, iż państwo posiada "wszelkie niezbędne informacje dotyczące tego, skąd zamachowcy przybyli i dokąd zmierzają" i zapowiedział, że Pakistan „wyśle przeciw nim wszelką niezbędną siłę”.

Szyici są w Pakistanie mniejszością i często muszą mierzyć się z dyskryminacją i atakami, także terrorystycznymi, między innymi ze strony ISIS ale też talibów z sąsiedniego Pakistanu. 

9. Meksyk. Zamieszki na stadionie w czasie meczu piłkarskiego (5 marca)

Przynajmniej 26 osób zostało rannych w zamieszkach, które wybuchły na trybunach stadionu la Corregidora w Queretaro w Meksyku w sobotę 5 marca. Na stadionie trwał mecz ligowy pomiędzy Queretaro i Atlasem.

Mecz został przerwany w 63. minucie, gdy na trybunach zapanował chaos i rozpętała się walka pomiędzy kibicami obu drużyn.

W momencie przerwania meczu Atlas prowadził nad zespołem gospodarzy 1:0.

10. Salwador. Wielki marsz kobiet walczących o prawa reprodukcyjne (6 marca)

W niedzielę 6 marca w stolicy Salwadoru tysiące kobiet wyszły na ulicę z fioletowymi opaskami z hasłem "zjednoczone jesteśmy silniejsze", aby protestować przeciwko drakońskiemu prawu antyaborcyjnemu i innym formom przemocy wobec kobiet.

Salwador jest krajem z jednymi z najostrzejszych antyaborcyjnych przepisów na świecie. Kobiecie grozi wieloletnie więzienie za przerwanie niechcianej ciąży nawet wtedy, gdy jej życie jest zagrożone lub do zapłodnienia doszło w wyniku gwałtu. Państwo ściga i skazuje kobiety także w przypadku naturalnych poronień, jeśli uzna, że nie ma 100 proc. pewności, że doszło do nich samoistnie.

Salwador to też kraj przodujący w niechlubnym rankingu mordowanych kobiet.

Drakońskie przepisy antyaborcyjne wprowadzono w roku 1998. W ostatnich latach część kobiet skazanych na długoletnie więzienie została zwolniona, ale część wciąż odsiaduje wyroki.

Przeczytaj też: Poznajcie Elwirę Nabiullinę i jej mission impossible. To ona ma ratować gospodarkę Rosji