Lance Armstrong u Oprah Winfrey: "Brałem doping. Zdradziłem wielu ludzi". Człowiek, który był "the best", ale pobłądził

To było dobrych kilkanaście lat temu. Byłem z rodzicami we Francji w Grenoble, mieliśmy przejechać w dwa dni do Hiszpanii. Akurat kupiłem "L’Equipe" i zobaczyłem, że następnego dnia jest etap w Pirenejach, blisko naszej trasy. Pojechaliśmy. Byliśmy kilka godzin przed kolarzami, ustawiliśmy się tuż przy trasie, na ostatnim podjeździe, jakieś osiem kilometrów przed metą. Pamiętam, że najpierw minął nas uciekający Francuz, Laurent Jalabert. Potem przerwa. Długa. Minuta, dwie, nie - więcej, chyba ze cztery. Pomyślałem, że zostaje już tylko walka o drugie miejsce. W końcu grupa. Od razu go wypatrzyłem. Gdy mijali nas, ludzie zaczęli się drzeć. Też krzyknąłem: "Go, go, go Lance, you’re the Best!”. Wszyscy krzyczeli coś podobnego.

Jak schodziliśmy do auta, nie znaliśmy wyników. Ale pamiętam, że jakiś Hiszpan krzyczał do drugiego, że na mecie pierwszy był Armstrong, a drugi Beloki (Bask, wtedy największy rywal Lance’a – red.). Nie mogłem uwierzyć. Jak to? Przecież mieli taką stratę. Parę minut. A jednak.

Dziś, gdy myślę, o tym moim "jesteś najlepszy", trochę mi głupio. Myślę sobie, że byłem trochę naiwny, podobnie jak wielu, którzy dali się omamić skali, rozmachowi jego sukcesów, nie zastanawiając się nad tym, czy sportowiec, nie biorąc, byłby w stanie coś takiego osiągnąć. Byłby w stanie tak szybko wspinać się na Alpe D’Huez. Bo okazuje się, że Lance rzeczywiście był the best, ale w innej konkurencji. W ściganiu na wspomaganiu. W oszukiwaniu ludzi, których zresztą w rozmowie z Winfrey przeprosił. Stwierdził, że mają prawo czuć się zdradzeni. Powiedział też, że stał się tyranem, że jak patrzy na siebie sprzed lat, to widzi sukinsyna.

Rozmawiałem w grudniu z Grzegorzem Proksą, bokserem, miłośnikiem kolarstwa. Człowiekiem, dla którego to, czego dokonał Armstrong jest bardzo ważne. Proksa jednoznacznie go nie krytykuje, nie nazywa oszustem. Ba – sugeruje, że swoim życiem mógł odmienić życie wielu ludzi na lepsze. Życie ludzi schorowanych, nie widzących dla siebie nadziei. Przecież założył fundację, zbierającą pieniądze na walkę z rakiem. O książce Armstronga ("Liczy się każda sekunda") Proksa mówi tak: "To niesamowita rzecz, o pokonywaniu barier, o walce z ludźmi, którzy są wszyscy przeciwko. A to, że brał doping? To na pewno przykre i oburzające". I potem, nieco dalej w rozmowie o górskich etapach: "Widzisz ten niezbędny wysiłek i znasz się trochę na rzeczy, więc widzisz, że na samym makaronie się tego nie wyjedzie. Trzeba brać jakieś środki dożylne, jakieś kroplówki, bo to jest mordęga".

Bardziej do mnie przemawia to, co powiedział mi w trakcie wywiadu Krzysztof Wyrzykowski. Komentator Eurosportu, relacjonujący od lat największe Toury, zapytany przeze mnie o to, czy jest w ogóle jakiś kolarz, za którego mógłby zaręczyć, stwierdził: – Dzisiaj nie mogę tak powiedzieć o żadnym. W przeszłości mogłem tak powiedzieć dwa albo trzy razy i nie pomyliłem się mam nadzieję. Dotarliśmy niedawno z Tomaszem (Jarońskim – red.) do listy kolarzy, którzy sięgali po doping. Ci, którzy brali, do tego ci, którym udowodniono kontakty z podejrzanymi lekarzami. I ich są straszne liczby. Przerażające.

Wspomniany Wyrzykowski to zresztą w tym kontekście bardzo ciekawa postać. Gdy pracował we francuskim "L’Equipe" poznał Armstronga. Panowie nawiązali znajomość, a Armstrong zapraszał Wyrzykowskiego do swojej rezydencji nad pięknym, włoskim jeziorem. Dzwonił do niego sam z siebie. Gdy w Oslo w 1993 roku został mistrzem świata zawodowców i pojawił się na konferencji prasowej, od razu zauważył Wyrzykowskiego, podniósł ręce do góry i krzyknął: "Chris k… mać!". Armstrong, jeszcze przed chorobą, miał inne myśli. Mówił, że nie podoba mu się to, co dzieje się w kolarstwie. Że myśli o zakończeniu kariery. Po wyleczeniu nowotworu kontakt z Wyrzykowskim się urwał. Nagle. Lance się zmienił. Dziś Wyrzykowski mówi, że Armstrong to jego największa porażka w dziennikarskiej karierze.

– Wszyscy popełniamy błędy. Ludzie nie są potworami – mówi w wywiadzie Armstrong o sobie i swoich znajomych, w tym podejrzanym lekarzu, z którym pracował. Dodaje, że zaczął się dopingować w połowie lat 90., a od 2005 roku nic nie brał. Przypomnijmy, potem startował jeszcze w Tourze dwa razy. Najpierw był trzeci, potem dwudziesty trzeci.

Mam wrażenie, że nam – Polakom – bardzo łatwo jest oceniać innych ludzi. Stawiać od razu tezy. Ten dobry, ten zły. Ten jest oszustem, ten jest ofiarą systemu. O wiele trudniej jest nam się postawić w położeniu takiej osoby. Zrozumieć komplikacje, pojąć realia świata, w którym funkcjonuje taka osoba. Mówimy, że ktoś jest świnią, bo współpracował z SB, bo na kogoś doniósł. Krytykujemy posłankę Sawicką, którą niektórzy ukazywali jako kryminalistkę.