Mroczna strona raju. Prawdziwa Jamajka to morderstwa, korupcja i bieda

Brudna ulica, słońce niemiłosiernie grzeje. Młody, wysportowany chłopak wbija drugiemu nóż. Gdzieś dalej gangsterzy dokonują egzekucji w prostszy sposób: po prostu strzelają. Ulice Kingston, stolicy Jamajki, często spływają krwią – nie tylko gangsterów, ale i niewinnych ludzi. Ale w powszechnej świadomości wciąż nie chcemy dostrzec, że Jamajka to nie tylko drinki, marihuana i Bob Marley. To także bieda, liczne morderstwa, wojny gangów i homofobia, przy której polska prawica wygląda na tolerancyjną.

Richie Spice to jeden z najbardziej znanych jamajskich muzyków. W swojej piosence "Youth dem cold" opowiada o tym, że młodzież jest w stanie zrobić wszystko: kraść i zabijać, byle tylko zdobyć jedzenie i trochę narkotyków. Dla tych, którzy patrzą na Jamajkę z perspektywy szerszej niż hotelowy leżak, to oczywiste.

Kraj broni i morderstw
– Jest tam sporo przestępstw – przyznaje dr Fernando Villa Gomez, specjalista od Ameryki Środkowej z Uniwersytetu Warszawskiego. "Sporo" to delikatne określenie, bo w kraju, gdzie mieszkają niecałe 3 miliony ludzi, tylko w 2011 roku doszło do ponad tysiąca stu morderstw, tysiąca trzystu strzelanin, prawie ośmiuset gwałtów, ponad trzech tysięcy kradzieży i trzech i pół tysiąca włamań. Dla porównania, w Polsce najwięcej morderstw popełniono w 2001 roku: 1325. Czyli mniej więcej tyle samo, co na

Jamajce, tyle tylko, że u nas rozkłada się to na 38 milionów obywateli, tam – na niespełna 3 miliony. Jak podkreśla w swoim raporcie amerykańskie biuro bezpieczeństwa dyplomatycznego, większość brutalnych przestępstw na Jamajce, szczególnie morderstw, zostało dokonanych bronią palną.

Niestety, 2012 rok pod tym względem nie był dla Jamajki lepszy. Jak podawał w czerwcu tamtejszy serwis "The Gleaner", w pierwszym półroczu 2012 Jamajczycy mordowali 536 razy – to o 32 przypadki więcej, niż w analogicznym okresie 2011 roku. Więcej było również gwałtów. Warto jednak podkreślić, że liczba pozostałych przestępstw: kradzieży i włamań, a także samych strzelanin, spadła. Wciąż jednak Jamajka jest krajem o jednym z najwyższych wskaźników liczby zabójstw na mieszkańca. Władze nic z tym nie robią, bo jak podkreśla dr Villa Gomez, na Jamajce policja też jest skorumpowana, więc niewinni obywatele często nie znajdują u niej pomocy. Sytuacja w tej kwestii nieco się poprawiła po 2010 roku, gdy ujęty został Christopher Coke – lider jednego z największych tamtejszych gangów narkotykowych, działał ponad 20 lat. Zanim go złapano, władze musiały stoczyć bitwę z jego ludźmi – efektem była śmierć 76 osób. Jak widać, zatrzymanie Coke'a nie poprawiło długofalowo kryminalnych statystyk.

Liczne przestępstwa to pokłosie biedy i sytuacji gospodarczej, którą najdelikatniej można określić jako "fatalną". Wzrost gospodarczy praktycznie nie istnieje (w pierwszych trzech miesiącach 2012 roku wynosił raptem 0,1 proc.), a dług publiczny tego państwa wynosi 130 proc. PKB. Ale to, co najdobitniej świadczy o sytuacji na Jamajce, to fakt, że aż 17 proc. Jamajczyków żyje poniżej granicy ubóstwa. – A aż 70 proc. ludzi żyje tam w biedzie. To trwa już około 100 lat – podkreśla dr Villa Gomez. –

Premier Jamajki Portia Simpson-Miller w 2012 roku zamiast zająć się bezrobociem, zapowiedziała referendum w sprawie ustanowienia republiki, bo aż do teraz państwo to uznaje brytyjską królową za głowę państwa, choć niepodległość Jamajka uzyskała już w 1962 roku. – Przebyliśmy długą drogę od niewolnictwa, przez powszechne prawo głosu, po niepodległość i, jak mi się wydaje, narodową dojrzałość. Powinniśmy wziąć we własne ręce pełną odpowiedzialność za swoje przeznaczenie – mówiła. Niestety, zdaniem ekspertów, taka propozycja miała głównie odwrócić uwagę właśnie od problemów gospodarczych. Zdaje się to potwierdzać sondaż dla "The Gleaner", w którym aż 60 proc. mieszkańców stwierdziło, że w kraju byłoby lepiej bez niepodległości.

Politycy nawet nie próbują sobie poradzić z tą trudną sytuacją, a w zasadzie tylko ją potęgują. Nad władzą premiera nie ma kontroli, bo w senacie za to odpowiedzialnym zasiada 21 osób, z czego aż 13 mianowanych przez premiera, który kupuje w ten sposób ich lojalność. Taki proceder powoduje, że Jamajczycy nienawidzą polityków, co da się usłyszeć nawet w tekstach znanych muzyków.

Usain Bolt światłem
Dla Jamajczyków tak naprawdę istnieją tylko dwa światełka w tunelu: sport i muzyka. Ten pierwszy, spopularyzowany przez biegacza Usaina Bolta, to marzenie wielu młodych ludzi. Ale niewielu z nich udaje się tak, jak najszybszemu sprinterowi świata.

Muzyka była zawsze ostatnim bastionem nadziei dla Jamajczyków. Ale dzisiaj nawet ten bastion pada, ulegając wpływom gangów. Kiedy więc udasz się na Jamajkę na wakacje i leżąc na plaży pomyślisz, że właśnie jesteś w raju, pamiętaj – po drugiej stronie ogrodzenia znajduje się prawdziwe piekło.