Agencja PAQ Research we współpracy z Instytutem Socjologii Akademii Nauk Republiki Czeskiej stworzyła serię badań pt. Głos Ukraińców w Czechach. Badania dotyczyły m.in. obszaru edukacji, pracy, mieszkalnictwa czy znajomości języka czeskiego.

Badanie przeprowadzono dotychczas sześć razy, ostatnio w czerwcu br. Uczestniczyło w nim 1425 gospodarstw domowych, w których mieszka 3789 uchodźców z Ukrainy. Autorzy monitorują sytuację osób, które przyjechały do ​​Czech w 2022 roku.

Czechy. Ukraińcy żyją poniżej granicy ubóstwa

Jak wynika z danych, 67 proc. uchodźców w wieku powyżej 17 lat ma pracę w Czechach. W 2022 roku tylko 45 proc. nowo przybyłych pracowało latem. Mimo tego aż trzy piąte ukraińskich pracowników wykonuje pracę poniżej swoich kwalifikacji. Połowo ankietowanych powiedziała, że pracuje także w weekendy i do późnych godzin nocnych.

Dwie piąte ankietowanych odpowiedziało, że zarabia mniej niż ich czescy współpracownicy na tym samym stanowisku. Aż jedna czwarta uchodźców pracuje w dwóch miejscach lub więcej, aby móc się utrzymać. Wynika to z tego, że aż 55 proc. z nich ma niepewną pracę (niestabilną i w wymagających warunkach).

Największą przeszkodą w znalezieniu odpowiedniej pracy jest nieznajomość języka czeskiego. Potem Ukraińcy wymieniają nieuznawanie ich kwalifikacji przez czeskich pracodawców oraz brak odpowiedniego przeszkolenia.

Według danych dwie trzecie uchodźców żyje poniżej granicy ubóstwa. Na biedę najbardziej narażone są rodziny z dziećmi i osoby starsze. Siedem na dziesięć osób cierpi też na braki materialne. Uchodźcy nie radzą sobie z nagłym wydatkiem, np.: nie stać ich na zakup ubrań, samochód, wyjście do restauracji, czy ogrzewanie.

W przypadku utraty dochodów prawie połowa gospodarstw domowych nie miałby oszczędności nawet na miesiąc.

Ile zarabiają Ukraińcy w Czechach?

Uchodźcy z Ukrainy otrzymują średnio 167 koron na godzinę, czyli ok. 30 zł. To o 16 koron, czyli o prawie 3 zł więcej niż rok temu.

„Wzrost można wytłumaczyć stopniowym przechodzeniem Ukraińców do bardziej wymagających zawodów i inflacją” – napisali autorzy badania.

Zwrócili także uwagę na to, że w ostatnim kwartale 2022 roku średnie godzinowe zarobki netto w Czechach wyniosły około 220 koron, czyli ok. 40 złotych.

Mimo to, dwie trzecie zatrudnionych zarabia mniej niż 150 koron, czyli ok. 27 zł na godzinę. Jedynie 47 proc. mężczyzn i 27 proc. kobiet zarabia więcej. Jednocześnie kobiety częściej niż mężczyźni posiadają wyższe wykształcenie i lepsze kwalifikacje.

Zasiłki i inna pomoc od państwa

Jak można przeczytać w badaniu, w czerwcu 55 proc. gospodarstw domowych pobierało zasiłek socjalny dla co jednego członka rodziny. To o 10 proc. mniej niż latem 2022 roku. Według raportu, po lipcowej zmianie przepisów można się spodziewać dalszego spadku.

Według ekspertów zmiana w naliczeniu świadczenia socjalnego, a także umożliwienie Ukraińcom otrzymania dodatku mieszkaniowego oraz zasiłku na dzieci po określonym czasie pobytu korzystnie wpłynęłaby na sytuację uchodźców. Ponadto eksperci proponują także poszerzenie oferty kursów języka czeskiego, pomoc w znalezieniu odpowiedniej pracy, zwiększenie liczby miejsc w żłobkach i przedszkolach oraz kontrole w zakładach pracy.