"Blackface" i "n-word" w "Twoja twarz brzmi znajomo"

Jak pisaliśmy wcześniej w naTemat, "Twoja twarz brzmi znajomo" jest jednym z najpopularniejszych programów rozrywkowych w telewizji. Polsat może pochwalić się wieloma wspaniałymi występami od czasu emisji pierwszego odcinka show w 2014 roku. Uczestnicy łączą zabawę w karaoke z przekazywaniem pieniędzy na wybrany przez siebie szczytny cel. Mogłoby się wydawać, że tak z pozoru niewinny program nie byłby w stanie podzielić swoich widzów, a jednak!

Twórcy muzycznego formatu nie wyciągają wniosków z poprzednich afer, których głównym powodem była charakteryzacja. Dzięki niej biali wykonawcy mogli zmienić się w czarnoskóre gwiazdy światowego formatu (na przykład Drake'a, Tinę Turner czy Beyoncé). Do wydawcy show apelowano, aby w losowaniu, dzięki któremu co odcinek ustala się, w kogo następnym razem mają wcielić się uczestnicy, nie uwzględniano czarnych muzyków.

Koniec końców stanęło na niczym i takim oto sposobem wybuchła kolejna afera wykraczająca poza polskie granice. W ostatnim odcinku "Twoja twarz brzmi znajomo" Kuba Szmajkowski - przebrany za Kendricka Lamara - wykonał utwór "Humble". Nie dość, że był pomalowany na czarno, to jeszcze wiele razy z jego ust padło słowo na "n", które powszechnie uznaje się za rasistowskie (zwłaszcza jeśli wypowiada je ktoś biały).

Nadmieńmy, że wykonanie Szmajkowskiego samo w sobie należy do bardzo udanych. Ba, dzięki tej piosence 21-letni finalista "The Voice Kids" wygrał odcinek. Kontrowersja nie dotyczy więc tego, jak uczestnik rapował (poza niesławnym n-wordem), a jak wyglądał. Dwa lata temu w czeskiej wersji show zakazano robienia blackface'a. Można? Można.

Zagraniczne media o blackface'ie w programie "Twoja twarz brzmi znajomo"

"Szczerze mówiąc, brakuje mi słów. (...) To jest tak rasistowskie i haniebne, że nie wiem, co mam jeszcze powiedzieć. Kim jest osoba, która zatwierdziła ten pomysł? Kto powiedział Szmajkowskiemu: 'To jest fajne. Pomalujemy ci twarz na brązowo i wepniemy we włosy sztuczne warkocze'" – napisał w artykule Mark Elibert z portalu popkulturowego Complex.

Teksty poświęcone występowi Kuby Szmajkowskiego opublikowały w negatywnym świetle m.in. amerykańskie czasopismo "The Fader", brytyjski dziennik "The Guardian", popularny magazyn muzyczny "NME" i strona UNILAD.

Na X i TikToku nie brakuje wpisów krytykujących Szmajkowskiego i producentów "TTBZ". Część internautów zastanawia się nad tym, dlaczego w XXI wieku wciąż promuje się publicznie makijaż w stylu blackface. "Współczesny blackface wcale nie musi być karykaturalny - współczesny blackface nie potrzebuje czarnej farby, dużego nosa i czerwonych ust" – zauważył pewien użytkownik dawnego Twittera.

"Kendrick powinien wnieść najpaskudniejszy pozew o naruszenie praw autorskich"; "'Polska: wcale nie jesteśmy rasistami'. Tymczasem w polskiej telewizji facet wychodzi w blackface'ie na scenę"; "W polskim talent-show wygrywają rasistowskie obelgi"; "Chyba jaja sobie robicie!? Nie wierzę, że ktoś może być aż tak odklejony" – widzimy w komentarzach w sieci.

W filmikach na TikToku często padają oskarżenia wymierzone w całą Polskę. Pod nagraniami z show Polsatu, które udostępniają na swoich profilach osoby z zagranicy, Polacy stanęli w obronie Szmajkowskiego.

"Ten program polega na upodobnieniu się do piosenkarza i śpiewaniu całego tekstu piosenki"; Sądzę, że charakteryzacja w celu oddania komuś hołdu jest spoko, ale przebieranie się dla zabawy i zarabiania kasy już nie"; "Przecież ta charakteryzacja nie ma na celu upokarzać czarnoskórych" – tłumaczą rodacy.

"Twoja twarz brzmi znajomo" - wcześniejsze oskarżenia o blackface

W 2018 roku na Reddicie i HipHopDX.com, który na Facebooku obserwuje ponad milion użytkowników, wybuchł skandal związany z występem Bogumiła "Boogiego" Romanowskiego w "Twoja twarz brzmi znajomo". Wokalista zespołu Łobuzy wyszedł na scenę w masce imitującej twarz kanadyjskiego rapera Drake'a (autora hitu "Hotline Blink").

"Choć występ był płytki i obraźliwy, Bogumiłowi udało się zgarnąć główną nagrodę. Na instagramowym koncie programu można zobaczyć jego zdjęcie z 'blackface'. Wyraźnie widać, że nikt z ekipy programu nie zdobył się na to, by powiedzieć, że to był zły pomysł" – komentował wówczas portal Complex.

Warto pamiętać, że w jednolitej etnicznie Polsce przebieranie się za czarnoskórą osobę może nie być uznawane za rasistowskie. Sytuacja wygląda zupełnie inaczej w Stanach Zjednoczonych, które mają za sobą bolesną historię niewolnictwa i dyskryminacji rasowej.