Latarnik Wyborczy to ankieta, która umożliwia łatwe porównanie swoich poglądów z odpowiedziami udzielonymi przez poszczególne komitety wyborcze. Wystarczy odnieść się do 20 stwierdzeń, by przekonać się, do której partii jest nam najbliżej.

Latarnik Wyborczy 2023. Co znalazło się w ankiecie?

Jak powstaje ankieta? "Przygotowujemy stwierdzenia dotyczące najbardziej istotnych i aktualnych tematów życia publicznego. Przekazujemy stwierdzenia komitetom wyborczym, aby się do nich odniosły. Tworzymy test porównujący twoje odpowiedzi z odpowiedziami komitetów" – czytamy na stronie Latarnika Wyborczego.

Po wzięciu udziału w teście Latarnik porównuje odpowiedzi z odpowiedziami komitetów wyborczych i oblicza procentową zgodność. Od 2005 roku wszystkie edycje przygotowuje Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej.

W tym roku wśród stwierdzeń znalazły się te dotyczące między innymi:

• Unii Europejskiej ("UE powinna mieć mniejszy wpływ na polską politykę wewnętrzną"),
• edukacji ("Szkoły powinny mieć większą swobodę w doborze treści poruszanych w programie nauczania"),
• ekonomii ("Należy podwyższyć podatki dla najlepiej zarabiających osób"),
• społeczeństwa ("Należy zliberalizować prawo aborcyjne"; "Wartości chrześcijańskie powinny być podstawą polityki społecznej państwa"; "Należy ograniczyć uprawnienia służb specjalnych w zakresie śledzenia aktywności obywateli w Internecie"),
• polityki ("Należy wzmocnić niezależność władzy sądowniczej od parlamentu i rządu"; "Należy ograniczyć finansowanie mediów publicznych z budżetu państwa").

Jeden internautów zasugerował, że w ankiecie jest zbyt "mało pytań o kobiety i kwestie światopoglądowe, co zniekształca wyniki".

"Niestety dysponujemy tylko 20 stwierdzeniami, w tym roku z konsultacji m.in. z młodzieżą i naszymi ekspertami kwestie gospodarcze/polityki społecznej były znacznie częściej wskazywane jako istotne dla wyborców niż światopoglądowe, więc musieliśmy podjąć jakieś decyzje" – odpowiedzieli na komentarz przedstawiciele fundacji.

Tylko PiS nie odpowiedział na pytania

W tegorocznej edycji Latarnika Wyborczego zabrakło jednak stwierdzeń Prawa i Sprawiedliwości. Partia z Nowogrodzkiej, jako jedyna, nie odpowiedziała na pytania do przedwyborczej ankiety. "KW PiS nie udzielił odpowiedzi, zostały one uzupełnione na podstawie programu partii" – czytamy.

Do kierownictwa PiS fundacja skierowała nawet list otwarty, w którym wezwała partię do udzielenia odpowiedzi.

"Naszym zobowiązaniem jest zapewnienie neutralnego przeglądu stanowisk wszystkich komitetów wyborczych startujących w wyborach, dlatego informujemy, że jeśli nie otrzymamy odpowiedzi od Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość do środy 20 września, do godz. 16:00, sami przeanalizujemy program wyborczy partii oraz publiczne wypowiedzi jej przedstawicieli i odpowiemy na stwierdzenia w imieniu Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość" – przekazał Jędrzej Witkowski, prezes fundacji CEO.

W ciągu 18 lat z Latarnika Wyborczego skorzystało ponad 9 milionów osób, w tym tylko przed poprzednimi wyborami parlamentarnymi w 2019 roku – 2,5 miliona wyborców.