W czwartek (10 października) ogłoszono laureatkę literackiej Nagrody Nobla za 2024 roku. Zwyciężczynią została koreańska pisarka Han Kang. Akademia Szwedzka wyróżniła ją "za intensywną prozę poetycką, która mierzy się z historycznymi traumami i obnaża kruchość ludzkiego życia".
– Rozmawiałem z Han Kang przez telefon – oznajmił w czwartek sekretarz Akademii Szwedzkiej Mats Malm. – Miała zwyczajny dzień, właśnie skończyła kolację z synem. Nie była na to przygotowana – stwierdził. Koreańska pisarka odbierze nagrodę Nobla już w grudni, kiedy przypada rocznica śmierci Alfreda Nobla.
Han Kang ma 53 lata i pochodzi z Gwangju. Jest absolwentką filologii koreańskiej uniwersytetu Yonsei. Zadebiutowała w 1993 roku krótkim zbiorem wierszy zatytułowanym "Munhak-gwa-sahoe". Dwa lata później wydała swój pierwszy zbiór opowiadań "Yeosu".
Do jej najbardziej znanych powieści należą "Wegetarianka" z 2007 roku, która przyniosła Kang Międzynarodową Nagrodę Bookera 2016, skupiająca się na motywie straty siostry "Biała elegia" z 2016 roku i "Nie mówię żegnaj" z 2021 roku.
Jedną z najciekawszych książek w repertuarze Han Kang jest "Greek Lessons" z 2011 roku. Bohaterka tej powieści traci nie tylko głos, ale i matkę oraz prawo do opieki nad synem. Aby poradzić sobie z nagromadzoną traumą, kobieta zwraca się ku martwemu językowi, czyli starożytnej grece.
W swojej twórczości Koreanka inspiruje się m.in. prozą argentyńskiego pisarza Jorge Luisa Borgesa ("Biblioteka Babel") oraz poezją Yi Sanga ("The Wings"). W swoich powieściach, opowiadaniach i wierszach eksploruje takie tematy jak patriarchat, człowieczeństwo, przemoc i śmierć.
Przewodniczący Komitetu Noblowskiego, Anders Olsson, podkreślił, że Kan jest "wyjątkowo świadoma relacji między ciałem a duszą, żywymi a umarłymi". – W poetyckim i eksperymentalnym stylu stała się innowatorką we współczesnej literaturze – dodał.
W ubiegłym roku literacką nagrodę Nobla zdobył norweski pisarz i dramaturg Jon Fosse "za nowatorskie sztuki i prozę, które dają wyraz niewysłowionemu". 65-latek z Haugesund jest jednym z najważniejszych współczesnych autorów z Norwegii, a jego wkład w literaturę oraz teatr docenia się również na świecie. "Na początku był Henryk Ibsen, następnie nie było nic, a teraz mamy Jona Fossego" – napisał o nim niemiecki tygodnik "Die Woche".
Swój sposób pisania autor określił mianem "writing", co w jego interpretacji oznacza, że najistotniejszy jest dla niego rytm pisania. Fosse zadebiutował w 1983 roku powieścią "Raudt, svart". W 2015 roku za trylogię powieści, w skład której wchodziły takie powieści jak "Andvake", "Olavs draumar" i "Kveldsvævd", został nagrodzony Nagrodą Literacką Rady Nordyckiej.
W 2022 roku Nobel w dziedzinie literatury został wręczony francuskiej pisarce Annie Ernaux ("Lata" i "Miejsce") "za odwagę i kliniczną przenikliwość, z jaką odkrywa korzenie, alienacje i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci".
Han Kang
w wywiadzie z Literary Hub
