1 grudnia obchodzimy Światowy Dzień Walki z AIDS – czas refleksji nad epidemią HIV to okazja, by zwiększyć świadomość społeczną. Alarmujące dane pokazują, że co trzeci zakażony HIV w Polsce nie wie, że jest nosicielem wirusa, co naraża go na poważne konsekwencje zdrowotne i rozprzestrzenianie epidemii. Jak się chronić przed HIV i jak się zbadać na obecność wirusa?
Reklama.
Podobają Ci się moje artykuły? Możesz zostawić napiwek
Teraz możesz docenić pracę dziennikarzy i dziennikarek. Cała kwota trafi do nich. Wraz z napiwkiem możesz przekazać też krótką wiadomość.
Wirusem HIV zakażają się także kobiety i mężczyźni hetero. Co trzeci badany o tym nie wie. Fot. PIOTR KAMIONKA/REPORTER/East News
Reklama.
Zakażenie HIV przez długi czas może przebiegać bezobjawowo – nawet przez 8–10 lat. To właśnie brak symptomów często prowadzi do zbyt późnej diagnozy, kiedy wirus już poważnie osłabił układ odpornościowy człowieka.
Według Krajowego Centrum ds. AIDS w Polsce ponad połowa pacjentów trafia do lekarzy w zaawansowanym stadium choroby. Tymczasem wczesne wykrycie wirusa pozwala na skuteczne leczenie, które umożliwia normalne życie. W 2023 r. na świecie z HIV żyło 39,9 mln osób. Wirusem zakaziło się 1,3 mln nowych osób. W Polsce od początku roku do końca października 2024 r. odnotowano kolejne 1972 zakażenia.
Jak zbadać się na HIV? Gdzie oddać krew, ile to kosztuje?
Test na HIV to jedyny sposób, aby rozwiać wątpliwości. W Polsce działa 29 punktów konsultacyjno-diagnostycznych (PKD), gdzie można wykonać badanie całkowicie anonimowo, bezpłatnie i bez skierowania. Wystarczy przyjść, oddać próbkę krwi i poczekać na wynik.
Coraz więcej laboratoriów prywatnych oferuje również testy na HIV, jednak tam za badanie trzeba zapłacić – koszt wynosi około 50–100 zł. Dla osób, które wolą zrobić to dyskretnie, dostępne są też testy przesiewowe do samodzielnego wykonania w domu, do kupienia w aptekach.
Jak przenosi się wirus HIV?
HIV, czyli ludzki wirus upośledzenia odporności, przenosi się głównie przez kontakty seksualne bez zabezpieczenia. To obecnie najczęstsza droga zakażenia niezależnie od orientacji seksualnej. Ryzyko wzrasta, gdy takie kontakty podejmowane są pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych, które osłabiają czujność i zdolność do podejmowania świadomych decyzji.
Wirus może być także przeniesiony przez kontakt z zakażoną krwią, na przykład podczas wspólnego używania igieł lub strzykawek przez osoby przyjmujące narkotyki. Istnieje również ryzyko zakażenia wertykalnego, czyli przeniesienia wirusa z matki na płód w czasie ciąży, podczas porodu lub karmienia piersią. Choć bardzo rzadko, HIV może się rozprzestrzeniać w wyniku użycia niejałowego sprzętu medycznego lub kosmetycznego, jednak takie przypadki w krajach rozwiniętych są marginalne.
Warto podkreślić, że HIV nie przenosi się przez codzienne kontakty, takie jak przytulanie, podanie ręki, korzystanie ze wspólnych naczyń czy toalet. Wiedza na ten temat jest kluczowa, aby przeciwdziałać stygmatyzacji i nieuzasadnionym lękom wobec osób żyjących z wirusem.
Kiedy warto przebadać się na HIV?
Eksperci zaznaczają, że każdy, kto podejmował ryzykowne kontakty seksualne, choć raz w życiu powinien zrobić test. Dotyczy to także osób w stałych związkach, ponieważ zakażenie może przez długi czas pozostać niezauważone. Jak zaznacza dr Bartosz Szetela, wczesne wykrycie HIV daje szansę na skuteczne leczenie i ochronę bliskich.
Leczenie antyretrowirusowe (ARV) jest w Polsce w pełni refundowane. A regularne przyjmowanie leków pozwala utrzymać niewykrywalną wiremię, co oznacza, że osoba zakażona nie przenosi wirusa na swoich partnerów.
Przełamujemy stereotypy - HIV to nie wyrok
Społeczne tabu wokół HIV i AIDS wciąż jest ogromne, szczególnie w Polsce. Choroba ta przez wiele lat uznawana była za "chorobę gejów". Przez to wielu ludzi wciąż nie chce się badać, bo nie wierzy, że ich to dotyczy. W rzeczywistości główną drogą zakażenia są dziś kontakty seksualne, niezależnie od orientacji czy statusu związku.
Należy jednak pamiętać, że HIV to nie wyrok. Dzięki postępowi w farmakologii zakażeni mogą dziś żyć pełnią życia, pracować, zakładać rodziny. Najważniejszy krok, aby przeżyć dobrze tę chorobę, to decyzja o badaniu – szybka, prosta i dostępna dla każdego.
Obserwuj nas w Google News!