Wiosna kalendarzowa – ta, którą znamy od dziecka
Zacznijmy od tego, co wydaje się oczywiste – wiosna kalendarzowa. Od zawsze uczono nas, że pierwszy dzień wiosny przypada na 21 marca i to właśnie tego dnia wielu z nas symbolicznie świętowało nadejście cieplejszych dni, topiąc Marzannę lub biorąc udział w „dniu wagarowicza”. Ale uwaga! To jedynie umowna data, którą przyjęto dla uproszczenia. W rzeczywistości, wiosna astronomiczna może zacząć się… innego dnia!
Wiosna astronomiczna – ta, która się zmienia
Jeśli ktoś mówi, że wiosna zawsze zaczyna się 21 marca, jest w błędzie. W rzeczywistości początek wiosny zależy od ruchu Ziemi wokół Słońca. Wiosna astronomiczna zaczyna się w momencie równonocy wiosennej, czyli wtedy, gdy dzień i noc mają mniej więcej taką samą długość. Obecnie przypada to zazwyczaj na 20 marca, choć w niektórych latach może to być nawet 19 marca. Oznacza to, że kalendarzowa i astronomiczna wiosna nie zawsze przypadają na ten sam dzień!
Czym jest równonoc wiosenna i kiedy następuje?
Równonoc wiosenna to moment, w którym Słońce przechodzi przez punkt równonocy na niebie, a dzień i noc trwają niemal tyle samo. Jest to konsekwencja nachylenia osi Ziemi i jej ruchu wokół Słońca. Równonoc wiosenna oznacza początek astronomicznej wiosny i zazwyczaj przypada na 20 marca.
W starożytności obserwacja tego zjawiska była kluczowa dla wyznaczania kalendarzy rolniczych i religijnych. W wielu kulturach świętowano wtedy odrodzenie życia i nadejście nowego cyklu wegetacyjnego.
A może wiosna fenologiczna?
To już kategoria dla miłośników natury. Wiosna fenologiczna to ta, którą wyznaczają zmiany w przyrodzie. Nie ma konkretnej daty – dla jednych oznaką wiosny jest pojawienie się pierwszych przebiśniegów, dla innych – śpiew skowronków czy budzenie się drzew do życia. W Polsce zwykle zaczyna się to na przełomie lutego i marca, choć – w zależności od pogody – czasami wiosnę fenologiczną można poczuć jeszcze wcześniej lub później.
A co z przestawianiem zegarków?
I tu pojawia się kolejny błąd, który wielu popełnia – zmiana czasu na letni nie ma nic wspólnego z początkiem wiosny! Mimo to, wiele osób błędnie utożsamia te dwa wydarzenia.
Kiedy dokładnie zmieniamy czas i dlaczego?
Zmiana czasu w 2025 roku na letni przypada pod koniec marca, a dokładnie w nocy z soboty 29 marca na niedzielę 30 marca. Wtedy o godzinie 2:00 przestawiamy zegarki na godzinę 3:00. Chociaż ten dzień będzie o godzinę krótszy, to w pozostałe będzie już coraz dłużej jasno.
Skąd te wszystkie pomyłki?
Winne są przyzwyczajenia. W szkołach od lat mówi się o 21 marca jako pierwszym dniu wiosny, a zmiana czasu kojarzy się wielu osobom z jej początkiem, ponieważ często zbiega się z ociepleniem. Do tego dochodzi nasza naturalna tęsknota za cieplejszymi dniami – kiedy tylko robi się cieplej, mamy wrażenie, że „oficjalnie” nadeszła wiosna.
Podsumowując – kiedy w końcu zaczyna się wiosna?
Teraz już wiesz, dlaczego co roku pojawiają się nieporozumienia. Więc jeśli jeszcze raz ktoś powie ci, że „wiosna zaczyna się 21 marca”, możesz zaskoczyć go swoją wiedzą! A tak naprawdę – dla większości z nas wiosna zaczyna się wtedy, gdy czujemy ciepłe słońce na twarzy i chowamy zimowe kurtki do szafy. I to jest najpiękniejsze w tym całym zamieszaniu!
Zobacz także