Lęk przed biedą dotyka wielu młodych osób. Tak sobie można radzić z peniafobią

Pokolenie Z (osoby urodzone po 1995 roku) coraz częściej doświadcza peniafobii, nawet jeśli zna tej nazwy (grec. penía to ubóstwo, bieda, a phóbos to strach, lęk). Jak wynika z badania opublikowanego przez "Rzeczpospolitą" pt. "Polacy boją się o zdrowie. Ale młodzi głównie o pieniądze", aż ponad połowa osób w wieku 18–34 lat wskazuje finanse jako swoje główne źródło stresu.

Stres związany z finansami przewyższa u młodych nawet troskę o zdrowie (co właśnie jest/było charakterystyczne dla starszych pokoleń). Obawy dotyczą braku oszczędności, rosnących kosztów życia czy trudności w zakupie mieszkania. Dla wielu z nich tradycyjna ścieżka – dom, dzieci, małżeństwo – przestaje być celem, jeśli nie towarzyszy jej poczucie finansowego bezpieczeństwa.

Z tego względu coraz więcej młodych Polaków wybiera styl życia DINK (Double Income, No Kids). Decydują się na związek bez dzieci, stawiając na rozwój zawodowy, podróże, pasje i dbanie o siebie. Uważają, że posiadanie potomstwa wpłynie na ich stabilność finansową.

Pandemia COVID-19 tylko pogłębiła ten, niekiedy irracjonalny, lęk, bo mnóstwo osób straciło pracę, niezależność finansową czy musiało wrócić do domu rodzinnego. Nie wiadomo, co jeszcze może przynieść przyszłość.

Dlatego obecnie zmieniły się priorytety wśród młodych: stawiają na tu i teraz. Inwestują w edukację, zdrowie psychiczne, pasje i przyjemności, odrzucając wizję życia podporządkowanego jedynie myśleniu o przyszłości.

A brak pieniędzy to nie "tylko" trudność materialna, ale też utrata kontroli nad własnym życiem. Peniafobia nie jest jednostkowym problemem dotyczącym grupy osób, ale całego pokolenia. To zjawisko będzie kształtować przyszłość społeczną i ekonomiczną naszego kraju.

Najbardziej oczywista odpowiedź to: znajdź lepiej płatną pracę. Dobrze jednak wiemy, że to nie jest ani proste, ani nie gwarantuje tego, że pozbędziemy się tego strachu. Jakie są jeszcze możliwe sposób na radzenie sobie z peniabobią?

Boimy się tego, czego nie znamy. Tak działa człowiek od początku historii. Dlatego warto zrozumieć, jak działa budżet, oszczędzanie, kredyty czy inwestycje.

Wiedza daje siłę i przywraca poczucie kontroli, co też może zmniejszyć stres.

Nie musisz tworzyć rozbudowanych i szczegółowych arkuszy w Excelu. Wystarczy wiedzieć, na co idą twoje pieniądze i gdzie "uciekają".

Kontrolowanie wydatków, jak sama nazwa wskazuje, również daje nam poczucie władzy: przynajmniej nad własnymi finansami.

Nawet niewielka kwota odłożona na "czarną godzinę" daje ogromne poczucie bezpieczeństwa.

Taka "poduszka finansowa" pozwala nam przeżyć pewnego czasu bez pracy, co też daje nam pewien spokój o przyszłość.

Zamiast tylko bać się "braku pieniędzy", warto wiedzieć, do czego chcemy dążyć.

Konkrety zmniejszają lęk przed zbyt ogólną i subiektywną rzeczą jaką jest bieda. Mając cel, wiesz, na czym stoisz i dokąd zmierzasz.

Często nawet mając dobrą pracę, trudno znaleźć środki z pensji na oszczędności (np. gdy dodatkowo wynajmuje się mieszkanie w dużym mieście). Warto więc wtedy pomyśleć o zwiększeniu przychodów.

Nawet drobne dodatkowe "kieszonkowe", ale regularnie odkładane, może robić dużą różnicę w dłuższej perspektywie.

Pieniądze to nie wszystko. Lęk przed ich brakiem to nie tylko kwestia stanu konta, ale też dotyczy to naszych emocji.

W życiu nie zawsze trzeba radzić sobie ze wszystkim samemu i czasem trzeba poprosić o pomoc. Sprawy psychiczne są równie ważne, jak te finansowe.

Nie ma jednej definicji udanego życia, sukcesu, kariery. Nie każdy musi iść tą samą drogą, a "kultura zap***dolu" czy "musisz wszystko osiągnąć przed 30-stką" jest toksyczna.

Tak, pieniądze są ważne i bardzo się przydają w życiu, ale nie są jedyną miarą wartości i szczęścia. Im człowiek jest starszy, tym lepiej to rozumie.

Peniafobia jest całkowicie zrozumiałą reakcją na dzisiejszą rzeczywistość, ale strach nie musi nami rządzić. Życie w zgodzie ze sobą, a także podejmowanie świadomych kroków, by dobrze zarządzać finansami i emocjami, może poprawić poczucie bezpieczeństwa i kontroli. To jednak proces, który wymaga czasu i cierpliwości.