Reklama wody może wprowadzić nas w błąd. Co warto wiedzieć, aby tego uniknąć?

Wody butelkowane od wody wodociągowej różnią się tym, że zawsze pochodzą z zasobów podziemnych i charakteryzuje je pierwotna czystość pod względem chemicznym i mikrobiologicznym. Ta pierwotna czystość oznacza, że w wodzie brak jest jakichkolwiek substancji chemicznych, mineralnych czy organicznych, jak również mikroorganizmów, których pochodzenie byłoby związane z wpływem czynników zewnętrznych, innych niż warunki geologiczne ujęcia wody.

Obowiązek producenta
Do uczciwego informowania o składzie wody zobowiązuje producentów Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 2011 roku w sprawie naturalnych wód mineralnych, źródlanych i stołowych. - W reklamie i prezentacji wód butelkowanych, w tym na etykietach naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych powinny być podawane tylko informacje prawdziwe, zgodne z uzyskaną oceną i kwalifikacją rodzajową każdej wody - wyjaśnia nam dr Teresa Latour, kierownik Zakładu Tworzyw Uzdrowiskowych w Państwowym Zakładzie Higieny.

Oczywiście dla konsumenta z informacji zawartych na etykiecie najistotniejsze są te o składzie wody. To na ich podstawie powinniśmy wybierać tę właściwą dla siebie wśród kilku dostępnych rodzajów, o których wspominaliśmy już w poprzednich artykułach z cyklu "Świadomie o wodzie". - Dla odbiorcy wody najważniejsze są dane o składzie chemicznym, czyli o ogólnej zawartości składników mineralnych, znaczącej ze względów fizjologicznych zawartości np. sodu, wapnia, magnezu, fluorków, chlorków, wodorowęglanów i siarczanów - wymienia dr Latour.

Woda dla zdrowia
Te informacje są szczególnie ważne dla osób, które ze względu na wiek, stan zdrowia, aktywność fizyczną potrzebują konkretnego typu wody. Ograniczenia dotyczą np. niemowląt, małych dzieci (poniżej 7 lat), czy osób chorych, które np. nie mogą spożywać wody zawierającej więcej niż ściśle określone stężenie niektórych składników. Producent jest m.in. zobowiązany zaznaczyć na opakowaniu, że jego woda, która zawiera np. ponad 1,5 mg/l fluorków, nie powinna być regularnie spożywana przez dzieci poniżej 7. roku życia. Jeśli natomiast zawartość fluorków nie przekracza 0,7 mg/l, sodu lub chlorków nie jest wyższa od 20 mg/l, azotynów – od 0,02 mg/l a azotanów – od 10 mg/l, to wtedy na opakowaniu może znaleźć się informacja, że woda jest odpowiednia dla niemowląt. Z kolei, gdy woda zawiera mniej niż 20 mg sodu w litrze, producent może (chociaż nie musi) podać informację, że jest to woda odpowiednia dla diety ubogiej w sód.

Problem polega na tym, że to nie sama obecność, a stężenie tych składników, ich przyswajalność i ilość wypitej dziennie wody decydują o tym, czy ma ona rzeczywiście realny wpływ na nasz organizm, procesy fizjologiczne i w efekcie na nasze zdrowie. Oznacza to, że wypijając dziennie nawet 2 litry wody, która ma w składzie - co oczywiście wytłuszczonym drukiem podkreśla producent - "niezbędny dla zdrowia wapń i magnez", wcale nie musimy dostarczyć organizmowi dodatkowych ilości tych składników mineralnych i uzupełnić niedoborów. Dlaczego? Bo stężenie tych składników akurat w tej wodzie będzie np. wapnia 150 mg/dm3, a magnezu 50 mg/dm3, a to za mało by mieć znaczący wpływ na nasz organizm. A więc za mało również, by mówić o działaniu zdrowotnym, chociaż oczywiście woda spełni swoją podstawową funkcję – uzupełnienia płynów w organizmie – co ma oczywiście bardzo duże znaczenie dla jego prawidłowego funkcjonowania.

Kupuj świadomie
Producent, który reklamuje taką wodę jako "jedno z ważniejszych źródeł wapnia i magnezu w codziennej diecie" nie ma do tego prawa. Kontrolowaniem takich nieprawidłowości, składu wody i rzetelności informacji podanych na etykietach zajmują się Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne i Inspekcja Handlowa. To one nakładają kary na nieuczciwe firmy.

Zgodnie z przepisami niewłaściwe jest również reklamowanie wody z wykorzystaniem np. zdjęcia potoku, jeziora, lasu czy zabytkowego dworu, zamku itp., jeśli ujęcie wody nie występuje w tym konkretnym miejscu. Wiele konsumentów utożsamia zdjęcie z miejscem wydobycia wody, co może mieć się nijak do rzeczywistości. Nazwa wody nie może też wiązać jej z innym miejscem, miastem, regionem niż ten, z którego rzeczywiście pochodzi. Stąd większość dostępnych w Polsce wód ma nazwy łatwo kojarzone geograficznie.