Mieszkanie, auto i życie – czy młodych na to stać? Sprawdzamy wizje Józefa Wojciechowskiego o młodych z 8 tys. na rękę

Gdyby młodzi odmawiali sobie wszystkiego i odkładali te 3,5 tys. co miesiąc do skarbonki, to po 10 miesiącach oszczędzania stać by ich było na kupno nowego auta – chociaż to dość optymistyczny wariant. Trzeba robić bieżące opłaty i od czasu do czasu wydawać na drobe przyjemności. Załóżmy jednak, że nasza para jest bardzo oszczędna i wydaje na to tysiąc złotych miesięcznie.

To daje nam 2,5 tys. do skarbonki, czyli rok i dwa miesiące, żeby mieć na najtańsze nowe auto. Silniki 1.2 litra w benzynie dużo nie palą, ubezpieczenie takiego samochodu też raczej nie przekroczy 2 tysięcy rocznie, więc na utrzymanie młodych będzie stać – ale tylko przy założeniu, że dalej mieszkają z rodzicami. Z używanymi samochodami sytuacja jest dużo prostsza – po prostu młodych byłoby na nie stać. I kupno używanego auta byłoby zresztą bardziej rozsądne ekonomicznie.

Jak mówi mi Marcin Krasoń, analityk rynku mieszkaniowego w Home Broker, para, która zarabia łącznie 4 tysiące netto, mogłaby bez problemu spłacać kredyt. I podaje przykładowy, prawdziwy kredyt: na 270 tysięcy złotych, za który można kupić mieszkanie 40m2 w Warszawie. Przy założeniu, że metr kwadratowy będzie tam kosztował 5 tysięcy złotych. W stolicy nie brakuje takich miejsc, chociaż trzeba pamiętać, że nie będzie to ani centrum, ani luksusy.

Przy takim kredycie, wziętym na 30 lat, miesięczna rata wynosiłaby 1000 zł. Przy 20 latach – 1255 zł. To nie są zabójcze raty i z ich spłatą można żyć całkiem przyzwoicie, choć trzeba pamiętać, że stajemy się właścicielami niewielkiego mieszkania raczej na peryferiach miasta.

Nasz rozmówca wyjaśnia, że gdy dwie osoby mają umowy cywilnoprawne, to szanse na kredyt zdecydowanie maleją. – Chociaż to mocno indywidualna sprawa, a banki podchodzą do tego bardzo różnie. Teoretycznie deklarują, że jeśli te umowy cywilnoprawne trwają rok lub dłużej, to problemu z kredytem nie będzie. Ale to deklaracja – podkreśla analityk.

Do tego nie należy zapominać, że od 2014 roku zmieniają się przepisy i do każdego kredytu trzeba będzie mieć wkład własny w wysokości 5 proc., zaś od 2015 wkład 10 proc. Czyli w 2014 przy kredycie na 270 tysięcy złotych trzeba mieć 13,5 tysiąca wkładu własnego. Do tego Marcin Krasoń przypomina o licznych opłatach okołotransakcyjnych i podatku – tego wszystkiego może wyjść nawet do kilkunastu tysięcy. Dlatego trzeba liczyć, że w momencie kupna mieszkania oprócz wkładu własnego potrzebujemy co najmniej kilka tysięcy ekstra. W 2015 wkład własny musiałby już wynosić 27 tysięcy.

Przypomnijmy, że założenia są takie: para młodych ludzi, dwudziestoparolatków, zarabia łącznie 4 tysiące netto miesięcznie. Mieszkają u rodziców, którym na utrzymanie dają 500 zł (w tym i jedzenie), zaś 1 tys. przeznaczają na swoje wydatki codziennie i przyjemności. Do dosypozycji zostaje im 2,5 tysiąca. I to przy bardzo rygorystycznych założeniach finansowych, bo wbrew pozorom tysiąc złotych na dwoje na wydatki codzienne (nie utrzymanie!) to wcale nie tak dużo.

Czyli sam kredyt + auto to wydatek miesięczny rzędu niecałych 1700 zł. Do tego dorzućmy koszty czynszu i opłat mieszkaniowych: internet, telefony. Liczmy więcej, bezpiecznie: 1000 zł na wydatki bieżące. Łącznie 2700 zł samych opłat, 1300 złotych zostaje na jedzenie i przyjemności. Trzeba by zaciskać pasa, ale wizja Wojciechowskiego jest możliwa, nawet dzisiaj.

A kiedy wizja Wojciechowskiego się spełni i nawet dwudziestoparolatków z zarobkami 4 tysiące netto stać będzie na samochody, mieszkanie i życie? – Przy tempie rozwoju gospodarki z ostatnich 2-3 lat takiej perspektywy nie ma – ocenia ekonomista z Centrum im. Adama Smitha Andrzej Sadowski. Jak podkreśla, zależy to w dużej mierze od kosztów pracy ponoszonych przez pracodawców. – A rząd właśnie podwyższa opodatkowanie pracy, chce oskładkować umowy cywilnoprawne, więc ta perspektywa dla młodych się oddala – wyjaśnia.

Jeśli więc młodzi chcą żyć jak w wizji Wojciechowskiego, pozostaje im tylko zmienić władzę lub mocno wziąć się do roboty. Przy czym opcja numer dwa jest zdecydowanie bardziej prawdopodobna.