Szczerba "zdemaskował" policjanta spod Sejmu. Sprawdzamy, czy mógł to zrobić
"Zleciłem w trybie pilnym Departamentowi Prawnemu MSWiA ocenę prawną zachowań oraz możliwych do przewidzenia sankcji w związku z bulwersującym i skrajnie nieodpowiedzialnym wpisem Posła na Sejm RP" – napisał na Twitterze Joachim Brudziński. Chodzi o wpis posła Szczerby, który podał dane policjanta interweniującego pod Sejmem. Czy miał do tego prawo?
Oczywiście funkcjonariuszka została ukarana, ale pozwała gazetę z powództwa cywilnego o naruszenie jej dóbr. Sprawa dobrnęła aż do Sądu Najwyższego, który orzekł, że nie wszyscy funkcjonariusze publiczni stają się osobami powszechnie znanymi. Nie można więc publikować bez zgody wizerunku policjantki czy urzędniczki, zwłaszcza, gdy jest to osoba niesprawująca funkcji czy niezajmująca się kontaktem z mediami.
W tej konkretnej sprawie wystarczające było ujawnienie danych: imienia i nazwiska funkcjonariuszki. Prezentacja wizerunku niczemu nie służyła. Nie miała charakteru prewencyjnego. Nie uwiarygodniała tekstów, bo ich rzetelność nie budziła wątpliwości. Skutkowała tylko napiętnowaniem i stygmatyzacją kobiety.
Czy tutaj jest tak samo?
Patrząc na ten wyrok mamy sprawę jasną. Mamy do czynienia z wykroczeniem. Otóż nie do końca. W przypadku Trzebnicy na fotografii była tylko jedna osoba, policjantka i to o niej pisały media. Tutaj Szczerba wykorzystał zdjęcie reporterskie z demonstracji. Na zdjęciu jest więcej osób i chociaż poseł skupił się w opisie na jednym policjancie, to mamy tu do czynienia z funkcję reporterską zdjęcia.
W tym przypadku prawo mówi jasno, że nie ma naruszenia, kiedy bez zgody osoby fotografowanej publikowane jest zdjęcie, na którym osoba stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, czy publiczna impreza.
– Samo ujawnienie zdjęcia pewnego zdarzenia, które rozgrywało się publicznie lub w ramach czynności funkcjonariusza, jest dopuszczalne – mówi w rozmowie z naTemat prof. Jan Błeszyński, specjalista w zakresie prawa cywilnego i prawa autorskiego. – Policjant jest funkcjonariuszem państwowym, który pełni swoje funkcje zgodnie ze znanymi powszechnie zasadami i wykonywanie tego rodzaju zdjęć sprzyja prawu do informacji i do krytyki. A każdy ma prawo dokumentować wydarzenia społecznie ważne i czynić z tego użytek – stwierdza nasz rozmówca.
Także sytuacja pod Sejmem z pewnością się do tego zalicza. Chociaż policjant nie życzył sobie publikacji wizerunku, to kwestia publikacji zdjęcia, która przedstawia jego interwencję na tle innych funkcjonariuszy, nie jest naruszeniem jego praw. Zwłaszcza, że miała charakter informacyjny.
Profesor Błeszyński ma jednak małe wątpliwości co do faktu publikacji wizerunku policjanta z zaznaczeniem, że to "on zawinił" jako jednostka, a nie formacja. Czy to jest naruszenie? To powinien ustalić sąd podczas procesu z powództwa cywilnego.
Co z plakietkami?
"Obowiązek noszenia znaku identyfikacji imiennej powstaje, gdy policjant zostanie zaopatrzony w znak identyfikacji imiennej przez właściwą komórkę Policji. Praktyka, potwierdzona oficjalnym stanowiskiem Komendy Głównej Policji wskazuje, że znak identyfikacji imiennej nie jest policjantom wydawany" – czytamy na stronie policyjnych związkowców.
Zdaniem ekspertów nie, bo policjanci działają jawnie i powinni mieć plakietki albo numer.
– Każdy policjant, jak działa służbowo, to albo ma tabliczkę z nazwiskiem, albo numer i jest do zidentyfikowania. To nie są anonimowe działania. To nie byli też funkcjonariusze operacyjni, których twarz jest utajniona i ktoś podał ich wizerunek oraz dane. W państwie demokratycznym policja działa jawnie i każdy ma prawo ich identyfikować – mówi nam prof. Jan Widacki.
Podobnego zdania jest były minister sprawiedliwości prof. Zbigniew Ćwiąkalski, który uważa, że opublikowanie informacji o interwencji konkretnego policjanta, kiedy on ma identyfikator, to nie jest przestępstwo. Ale kiedy go nie ma?
– Każda osoba, która interweniuje, powinna być oznaczona z imienia i nazwiska albo przynajmniej z numeru służbowego. Nie może być tak, że to są osoby całkowicie anonimowe, co do których w ogóle nie można zasięgnąć wiedzy, kto to był. Przecież każdy interweniuje inaczej: jeden mniej, drugi bardziej zdecydowanie, jeden narusza przepisy, a inny nie – mówi naTemat Ćwiąkalski.
Potwierdza tą tezę prof. Leszek Kubicki, sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku, także były minister sprawiedliwości. Opublikowanie wizerunku na fotografii i komentarza do zachowania policjanta w miejscu publicznym, gdy wykonuje swoje obowiązki, nie może być uznane za bezprawne.
– On działa publicznie i jest pod kontrolą opinii społecznej. Jeśli nie miał numeru i plakietki z nazwiskiem, to zidentyfikowanie go i ujawnienie jego danych nie może być uznane za naruszenie jego dóbr – podsumowuje prof. Kubicki.
WNIOSKIPRAWDA
Poseł Michał Szczerba nie naruszył dóbr osobistych i nie naruszył prawa publikując wizerunek oraz dane policjanta interweniującego pod Sejmem. To sprawa bez precedensu, chociaż pomocne jest orzecznictwo Sądu Najwyższego i artykuły prawa autorskiego, na podstawie których można stwierdzić, że nie było to naruszenie. Podobnego zdania jest większość ekspertów, którzy twierdzą, że poseł miał prawo to zrobić i nie zrobił nic złego.Podziel się prawdąPoseł Szczerba nie zawinił publikując wizerunek i dane policjanta.Prawo i opinie ekspertów dowodzą, że Michał Szczerba nie postąpił bezprawnie publikując wizerunek i dane policjanta, który interweniował pod Sejmem. Chcesz dowiedzieć się więcej? Przeczytaj artykuł!