Co może Senat? Tymi działaniami opozycja może zablokować PiS
Matematycznie rzecz biorąc po podliczeniu mandatów sił opozycyjnych wychodzi, że przejmuje ona władzę w Senacie stosunkiem głosów 51 do 49. Już pojawiają się pytania: "i co z tego?", "co ten Senat w ogóle może?". Przybliżamy więc kompetencje Senatu, który odgrywa kluczową rolę w procesie legislacyjnym i nie tylko.
Co z tego wynika?
Daje to opozycji większość w wyższej izbie polskiego parlamentu i może znacząco uprzykrzyć życie partii rządzącej, bo w jej kompetencjach leży rozpatrywanie ustaw uchwalanych przez Sejm. Ma wtedy trzy możliwości: może ją odrzucić w całości, przyjąć ustawę bez zmian, żeby marszałek Sejmu przekazał ją do podpisu prezydentowi, oraz wnieść poprawki do ustawy.
W przypadku pierwszym i trzecim ustawa wraca do Sejmu do ponownej zmiany i rozpatrzenia ewentualnych zmian wprowadzonych przez Senat. Jeśli zaś Sejmowi, mówiąc tutaj w skrócie – PiS, nie podobają się zmiany senatorów lub to, że odrzucają ustawę w całości, może ich decyzję odrzucić, ale potrzebuje wtedy głosów bezwzględnej większości przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
PiS przy obecnym wyniku wyborczym posiada większość bezwzględną, ale samo to, że Senat ma prawo odrzucić zapisane w ustawie propozycje Sejmu może znacznie wydłużyć proces legislacyjny. Nie będzie więc ekspresowych ustaw przepychanych w ciągu jednej nocy.
Dodatkowe funkcje Senatu
W przypadku Senatu nie należy także pomijać jego innych funkcji. To znaczy, że do kompetencji senatorów należy także prawo inicjatywy ustawodawczej, czyli sami mogą przedstawiać swoje projekty ustaw, wyrażanie zgody na zarządzenie przez Prezydenta referendum ogólnokrajowego oraz na powołanie przez Sejm Prezesa Najwyższej Izby Kontroli i Rzecznika Praw Obywatelskich, a także podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia lub odrzucenia sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Marszałek Senatu to trzecia osoba w państwie
Jeśli opozycja ma większość w Senacie, to ona wyznaczy osobę, która obejmie funkcję Marszałka Senatu, czyli trzeciej po prezydencie i Marszałku Sejmu, osoby w Polsce. Jest to prestiżowe stanowisko, które również ma swoje dodatkowe uprawnienia.
Marszałek Senatu może: prowadzić sprawy z zakresu stosunków z Sejmem, z parlamentami innych krajów, a także z instytucjami oraz innymi organami Unii Europejskiej, zarządzić drukowanie ustaw uchwalonych przez Sejm, projektów ustaw, projektów uchwał, opinii Komisji Spraw Unii Europejskiej i innych druków senackich, a także doręczenie ich senatorom, zwoływać Konwent Seniorów i przewodniczyć jego obradom, oraz nadawać bieg dokumentom przedkładanym w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii.