Rak wątroby atakuje głównie mężczyzn. Bez leczenia pacjenci mogą nie przeżyć nawet 11 miesięcy
Rak wątroby (HCC - rak wątrobokomórkowy hepatocellularcarcinoma) na świecie powoduje około pół miliona zgonów rocznie. W samej Polsce każdego roku diagnozowany jest u 3 tysięcy osób i stanowi główną przyczynę śmierci 2 tysięcy ludzi w naszym kraju. Do jego powstania przyczynia się nadużywanie alkoholu, marskość wątroby, a także wirusowe zapalenie wątroby typu B i C. Niestety niemal aż do końcowego stadium nie daje żadnych objawów. Jak z nim walczyć?
W Polsce nadal spora liczba przypadków zachorowań dotyczy osób, które nadużywają alkohol lub z rozpoznaną:Rak wątroby – przyczyny i czynniki, które mogą prowadzić do rozwoju choroby
⦁ marskością wątroby,
⦁ stłuszczeniem wątroby,
⦁ wirusowym zapaleniem wątroby typu B i C.
Do czynników ryzyka należą w tym przypadku również wrodzone hepatopatie, a także nadmiar żelaza w organizmie lub uszkodzenie wątroby powstałe z powodu nadużywania nikotyny.
Co może sprzyjać powstawaniu raka wątroby (HCC)?
Do udowodnionych naukowo czynników, które mogą prowadzić do zachorowań na raka wątroby należy między innymi:
⦁ spożywanie zanieczyszczonych toksynami wytwarzanymi przez tropikalnego grzyba zwanego kropidlakiem żółtym (Aspergillus flavus) produktów zbożowych oraz orzechów (zwłaszcza w przypadku osób z przewlekłym zapaleniem wątroby typu B);
⦁ korzystanie z wody zawierającej toksyny sinicowe (mikrocystyny) produkowane przez niebieskozielone algi (głównie w Chinach, gdzie zapadalność na HCC należy do bardzo wysokich);
⦁ stosowanie anabolicznych hormonów sterydowych przez mężczyzn oraz estrogenów przez kobiety.
Badaczom ze Stanów Zjednoczonych udało się wykazać, że wirusowe zapalenie wątroby typu B w połączeniu z nadużywaniem alkoholu, a także cukrzycą typu II mogą mieć związek rozwojem raka wątroby.
Im szybciej uda się zdiagnozować raka wątroby, tym większe mamy szanse na skuteczne leczenie.Według statystyk rak wątroby (HCC) częściej występuje u mężczyzn powyżej 40. roku życia, którzy palą papierosy.
Niestety w Polsce większość osób, które nie zdają sobie sprawy z tego, że rozwija się u nich złośliwy nowotwór wątroby, umiera około czterech miesięcy przed wystąpieniem pierwszych, zauważalnych objawów.
Tylko nieco ponad 12 proc. nieleczonych pacjentów ma szansę przeżyć z brakiem wątroby około trzech kolejnych lat. Lekarze potwierdzają, że średni czas przeżycia chorych na raka wątroby bez podjęcia odpowiedniego leczenia nie przekracza 11 miesięcy.
To właśnie dlatego kluczowe znaczenie ma wczesne rozpoznanie pierwszych objawów choroby i rozpoczęcie specjalistycznej terapii.
Leczenie chirurgiczne (w tym przeszczep wątroby) okazuje się skuteczne statystycznie u 15-30 procent chorych, choć ostatnie wyniki badań potwierdzają, że warto wykorzystać potencjał nowych metod leczenia (tzw. metod ablacyjnych).
Rodzaje raka wątroby:
PIERWOTNE – rak wątrobowokomórkowy (HCC), który aż 3 razy częściej dotyczy mężczyzn niż kobiety.
WTÓRNE – w postaci guzów rozwijających się z powodu przerzutów z innych organów (głównie odbytnicy i okrężnicy) lub na skutek ataku komórek nowotworowych powstałych w obrębie piersi, płuc lub układu moczowo-płciowego.
Rak wątroby bardzo długo może nie dawać żadnych objawów, dlatego tak trudno go rozpoznać. Zwykle pierwsze symptomy pojawiają się dopiero w zaawansowanej fazie choroby, kiedy czasem może być za późno na to, by podjąć odpowiednie leczenie.Objawy raka wątroby
Rak wątroby w wielu przypadkach rozpoznawany jest przypadkowo, np. podczas USG, które wykonywane jest przy okazji innych badań.•Fot. medicalgraphics.de/ CC BY-ND 3.0
⦁ ból brzucha (z prawej strony, pod żebrami),
⦁ powiększony obwód brzucha (który może wskazywać na wodobrzusze),
⦁ brak apetytu,
⦁ utrata wagi,
⦁ gorączka,
⦁ zażółcenie skóry,
⦁ obrzęk nóg,
⦁ krwawienia z przewodu pokarmowego,
Jeśli rak wątroby jest następstwem przerzutów, można w ogóle nie zaobserwować żadnych objawów, jedynie lekkie osłabienie.
Niestety często zdarza się, że rak wątroby wykrywany jest zupełnie przypadkowo, zwykle podczas wykonywania innych badań. W rozpoznaniu choroby mogą pomóc takie metody jak:Diagnostyka raka wątroby - jak rozpoznać chorobę?
⦁ biopsja wątroby,
⦁ badanie USG,
⦁ rezonans magnetyczny,
⦁ tomografia komputerowa,
⦁ badania krwi,
⦁ określenie stężenia białka AFP i DCP (podwyższone może wskazywać na chorobę).
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że większość przypadków raka wątroby można wyleczyć (nawet w 90-procentach), jeśli tylko uda się nam odpowiednio wcześnie rozpoznać tę chorobę.Metody leczenia raka wątroby
Pacjentom z rakiem wątroby może być zaproponowane leczenie chirurgiczne (m.in. usuwane guzów lub przeszczep wątroby), chemioterapia lub inne metody, z których można skorzystać na różnych etapach rozwoju choroby.
Jednym ze skutecznych sposobów na zabezpieczenie się przed rozwojem raka wątroby są:
⦁ szczepienia przeciwko WZW typu B;
⦁ przestrzeganie higieny, by nie zostać zakażonym WZW typu C;
⦁ stronienie od żywności nieznanego pochodzenia (która może być toksyczna lub rakotwórcza);
⦁ ograniczenie spożywania alkoholu;
⦁ rezygnacja z palenia papierosów;
⦁ regularne badania krwi;
⦁ wykonywanie prób wątrobowych (określających enzymy ALAT/AspAT).
Jedną z osób, która otwarcie mówiła o swojej walce z rakiem wątroby, był Romuald Lipko. Muzyk, kompozytor i twórca największych przebojów legendarnej Budki Suflera zmarł w wieku 69 lat.
Kawa obniża ryzyko raka wątroby. Co jeść, by nie zachorować na nowotwory?
Wczesne objawy nowotworów. Kiedy powinna się zapalić czerwona lampka?
Lekarz wskazuje 5 objawów, które mogą świadczyć o raku. Większość z nich się bagatelizuje
źródło:
Rak wątrobowokomórkowy: epidemiologia i leczenie, Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, Akademii Medycznej w Warszawie (Przegląd Epidemiologiczny 2006; 60: 731–740)