W Europie pojawiła się groźna odmiana kleszczy wywołujących gorączkę krwotoczną. Alarm we Francji

Monika Piorun
Kleszcze wędrowne z gatunku Hyalomma marginatum z niewyjaśnionych dotąd przyczyn pojawiły się na południu Francji. Mają 4 pary odnóży w czerwonożółte paski i są dwukrotnie większe od kleszczy pospolitych (mierzą około 8 milimetrów wielkości). Mogą być groźne dla człowieka ze względu na to, że przenoszą wirusa CCHF, który powoduje śmiertelnie niebezpieczną gorączkę krwotoczną (krymsko-kongijską), zwaną również "gorączką krwawiących oczu".
Kleszcze wędrowne Hyalomma atakują na południu Francji. Wydano ostrzeżenia dla ludności. Na zdj. Hyalomma marginatum rufipes, samiec (A), samica (B); Rhipicephalus evertsi C, D; Amblyomma variegatum E, F; Rhipicephalus (Bophilus) decoloratus G,H; Hyalomma Fot. Oleg Mediannikov/Creative Commons Attribution CC BY 4.0
Kleszcze wędrowne (Hyalomma marginatum) zaobserwowano m.in. we wschodniej części Pirenejów, a także w rejonie Oksytanii, Prowansji, Alp Francuskich i Lazurowego Wybrzeża.

Choć gatunek ten od lat spotykany jest m.in. na Korsyce (a przede wszystkim w Afryce Północnej i Azji Wschodniej), to jednak w Europie Południowej, a zwłaszcza w części kontynentalnej nie powinien być tak aktywny jak obecnie – potwierdza Centrum Współpracy Międzynarodowej w Badaniach Agronomicznych na rzecz Rozwoju (CIRAD) w Montpellier. Eksperci nadal wyjaśniają przyczynę pojawienia się tych pajęczaków tej części świata.


Czytaj także: Kleszcze reagują na telefony komórkowe i promieniowanie EMF. Nowe wyniki badań

Kleszcze wędrowne atakują we Francji. Jak je rozpoznać?

Kleszcze wędrowne Hyalomma marginatum mają około 8 mm wielkości i są dwa razy większe niż kleszcze pospolite Ixodes ricinus.

⦁ Najczęściej są rudobrązowe, ale spotykane są również ciemniejsze, prawie czarne osobniki.

⦁ Mają 4 pary odnóży w charakterystyczne, czerwonożółte paski.

⦁ Zwykle można je spotkać w zakrzewieniach, a także na stepach i sawannach.

⦁ Lubią usadawiać się na uszach i w okolicach głowy ludzi lub zwierząt, które atakują.

⦁ Unikają żerowania na gryzoniach, wolą pasożytować m.in. na koniach, zającach, jeżach, ptakach (krukach, kurach i skowronkach). Coraz częściej stanowią zagrożenie także dla człowieka.

⦁ W ciągu 10 minut mogą pokonać dystans około 100 metrów.

⦁ Dorosłe osobniki żerują 1-2 tygodnie.

Dlaczego kleszcze wędrowne mogą być niebezpieczne dla ludzi?

Hyalomma marginatum przenoszą wirusa CCHF (Crimean-Congo hemorrhagic fever), wywołującego gorączkę krwotoczną.

Ta śmiertelnie niebezpieczna choroba wirusowa po raz pierwszy została zaobserwowana w 1944 roku na Krymie, a potem w 1969 roku w Kongo (dlatego upowszechniła się nazwa: gorączka krymsko-kongijska).

Można się nią zarazić nie tylko poprzez kleszcze wędrowne, ale także poprzez zetknięcie się z płynami ustrojowymi, krwią lub tkankami zakażonego człowieka i zwierzęcia oraz zjedzenie zainfekowanego mięsa.

Gorączka krwotoczna – objawy

Pierwsze symptomy zakażenia łatwo pomylić z grypą, ponieważ pojawia się wtedy:

⦁ gorączka (zwykle wysoka),

⦁ bóle mięśni i stawów,

⦁ dreszcze,

⦁ ból głowy,

⦁ ból gałek ocznych,

⦁ nadwrażliwość na światło. Po około 2-3 dniach dochodzi zaś do:

⦁ krwawych wymiotów, biegunek,

⦁ silnego zakrwawienia oczu lub wylewów krwi do oka (dlatego chorobę często nazywa się gorączką krwawiących oczu),

⦁ krwotoków z nosa.

W kolejnych etapach choroby dochodzi do powstania wysypek na skórze i poważnych, krwawiących wybroczyn na tułowiu oraz kończynach.
Wybroczyny skórne na ciele pacjenta cierpiącego na gorączkę krwotoczną krymsko-kongijską.Fot. ResearchGate/CC BY 4.0
Po mniej więcej pięciu dniach może rozwinąć się stan zapalny w wątrobie, pogorszeniu ulega praca nerek i płuc (zakażenie grozi niewydolnością tego narządu).

U niektórych pojawia się także:

⦁ wyraźne pogorszenie nastroju lub stany depresyjne,

⦁ zaburzenie orientacji i agresja.

Jeśli w ciągu 9 dni nie dojdzie do poprawy stanu zdrowia, to w konsekwencji infekcji może dojść nawet do zgonu (najczęściej po około 2 tygodniach). Śmiertelność u osób hospitalizowanych wynosi od 9 do 50 procent.


Gorączka krwotoczna rozwija się od 1 do 13 dni i może ulegać zmianom w zależności od typu transmisji i ilości wirusa:

⦁ w przypadku transmisji przez kleszcza wędrownego – okres inkubacji wynosi 1-3 dni,

⦁ przy ekspozycji na krew lub płyny ustrojowe 3-7 dni.

Gorączka krwotoczna – sposoby leczenia i zapobieganie

Leczenie gorączki krymsko-kongijskiej polega przede wszystkim na dożylnym lub doustnym podawaniu rybawiryny oraz utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej w organizmie.

Na razie nie istnieje żadna szczepionka, która mogłaby chronić przed gorączką krwotoczną.

Osobom, które chcą się ochronić przed kleszczami wędrownymi, zaleca się stosowanie repelentów oraz różnego rodzaju preparatów odstraszających te pajęczaki, a także zakładanie odzieży zakrywającej miejsca, które najczęściej przez nie atakowane.
Które miejsca na ciele najczęściej atakują kleszcze?Fot. GIS
źródło: "Le Monde" / GIS