Chcesz złożyć protest wyborczy? Masz na to tylko trzy dni. Tłumaczymy, jak to zrobić krok po kroku

Monika Piorun
Nawet jeśli nie brałeś udziału w ostatnim głosowaniu na prezydenta RP, ale byłeś umieszczony na liście wyborców – zarówno w Polsce jak i za granicą – to masz prawo do złożenia protestu wyborczego w każdym przypadku, w którym Twoim zdaniem mogło dość do nieprawidłowości. Na złożenie prawidłowego wniosku mamy jednak tylko trzy doby od momentu ogłoszenia nazwiska zwycięzcy wyborów prezydenckich. Jak to zrobić?
Jeśli uważasz, że podczas głosowania w wyborach prezydenckich 2020 z jakiegoś powodu w Twoim przypadku doszło do nieprawidłowości, sprawdź, w jaki sposób możesz złożyć protest wyborczy. Fot. Cezary Aszkielowicz / Agencja Gazeta
Nie tylko z całej Polski, ale także spoza jej granic, płyną informacje dotyczące nieprawidłowego przebiegu głosowania w II turze wyborów prezydenckich.

Politycy opozycji zachęcają wszystkich wyborców, którzy zauważyli naruszenie obowiązujących przepisów, do tego, by składać protesty wyborcze poprzez stronę internetową protestwyborczy2020. Czytaj także: "Bardzo duża skala nieprawidłowości". Politycy KO ułatwiają złożenie protestów wyborczych

Za pośrednictwem tej platformy można zarówno zgłosić nieprawidłowości, jak i złożyć samodzielny protest wyborczy. Jak to zrobić?

Protest wyborczy – jak złożyć wniosek?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami protest dotyczący wyboru prezydenta RP można złożyć dopiero po ogłoszeniu zwycięzcy, czyli po przekazaniu przez Państwową Komisję Wyborczą pełnych wyników wyborów, które miały miejsce 12 lipca 2020 roku. Mamy na to zaledwie trzy doby od podania do publicznej wiadomości nazwiska nowej głowy państwa na kolejną kadencję (czyli do 16 lipca 2020 roku). Każdy wyborca ma prawo do złożenia protestu wyborczego dotyczącego zarówno I jak i II tury głosowania. Można go wnieść przeciwko wyborowi prezydenta RP (czyli dopiero w momencie, w którym wybór już został dokonany).


Wniosek skierowany do "sądu wskazanego w przepisach szczególnych kodeksu" – w tym przypadku do Sądu Najwyższego (adres: plac Krasińskich 2/4/6, 00-951 Warszawa) – trzeba składać tylko i wyłącznie na piśmie i dostarczyć go albo osobiście, albo drogą pocztową (jeśli chcemy mieć pewność, że przesyłka zostanie doręczona, powinniśmy wysłać ją priorytetem, za pomocą tzw. przesyłki rejestrowanej lub skorzystać z usług kuriera).

Nie można jednak przesłać wniosku za pomocą platformy ePUAP lub poprzez pocztę elektroniczną.

Kto może złożyć protest wyborczy?

Protest wyborczy może składać osoba, która nie brała udziału ani w I, ani w II turze głosowania, ale zwróciła uwagę na nieprawidłowości, które mogły wpłynąć na przebieg wyborów lub ich ostateczny wynik. Wystarczy, że ma czynne prawo wyborcze, a jej nazwisko było dopisane do spisu wyborców w jednym z lokali wyborczych.


Dziennik Ustaw 2019.684 / Rodz. 10 / Protesty wyborcze / Art.82 § 4

Protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania.

Z prawa do wniesienia protestu może skorzystać także przewodniczący właściwej komisji wyborczej oraz pełnomocnik wyborczy.

Protest wyborczy w przypadku wyborcy głosującego za granicą

Jeśli braliśmy udział w wyborach poza granicami naszego kraju, to wniosek należy kierować do konsula.

Z kolei podczas wyborów organizowanych na polskich statkach morskich, protesty trzeba składać u kapitana.

Do każdego wniosku, który składają osoby głosujące za granicą lub na statkach, należy dołączyć informację na temat pełnomocnika, który mieszka na stałe w Polsce (inaczej nasz protest może nie zostać rozpatrzony).

Protest wyborczy – lista zarzutów. Co można zaskarżyć?

⦁ Nadużycia przy wydawaniu kart do głosowania.
⦁ Niedoręczenie na czas karty wyborczej.
⦁ Nieprawidłowe liczenie głosów.
⦁ Niszczenie protokołów wyborczych (lub innych dokumentów).
⦁ Celowe dopisywanie dodatkowych krzyżyków na kartach wyborczych, by doprowadzić do unieważnienia głosu.
⦁ Proponowanie zakupu karty wyborczej.
⦁ Dopuszczanie się nadużyć przy zliczaniu głosów.
⦁ Brak odpowiedniej liczby pieczątek na karcie do głosowania.

Czytaj także: Jak powinny wyglądać karty wyborcze, by można było oddać ważny głos w wyborach 2020?


Art. 82. Przesłanki i podmioty uprawnione do wniesienia protestu wyborczego § 1.

Przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w okręgu lub wyborowi określonej osoby może być wniesiony protest z powodu:

1) dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom, określonego w rozdziale XXXI Kodeksu karnego, mającego wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania lub wyników wyborów lub

2) naruszenia przepisów kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ na wynik wyborów.

Zarzuty, które stawiamy w proteście wyborczym, powinny wskazywać na to, że zauważone przez nas nieprawidłowości w przebiegu głosowania miały wpływ na wynik wyborów.

Fakty, na które zwracamy uwagę, powinny być stosownie udokumentowane za pomocą fotografii, nagrań lub potwierdzone przez konkretnych świadków (najlepiej podać ich pełne dane adresowe). Można też poprosić sąd o to, by zlecił zgromadzenie dowodów, jeśli tylko istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogłoby to wykazać nieprawidłowości w przebiegu wyborów i wpłynąć na ich rezultat.

Jakie informacje trzeba zawrzeć w proteście wyborczym?

Wniosek dotyczący protestu wyborczego powinien zawierać:

⦁ Twoje dane osobowe (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i nr PESEL),

⦁ Nazwę sądu, do którego kierowany jest protest: Sąd Najwyższy,

⦁ Wskazanie na rodzaj pisma: protest wyborczy,

⦁ Wymienienie pozostałych uczestników postępowania (Przewodniczącego właściwej Komisji Wyborczej itp.),

⦁ Własnoręczny podpis (lub podpis naszego pełnomocnika).
Jakie informacje powinien zawierać protest wyborczy?Fot. Fundacja Odpowiedzialna Polityka
źródło: stowarzyszenie.org / sip.lex.pl