Idealne wakacje z jedną z najlepszych kuchni świata. Odkryj magię smaków Południowego Tyrolu

Dawid Wojtowicz
Czym byłby urlop za granicą bez nowych doświadczeń również dla... podniebienia? Choć prawdą jest, że do innych krajów wyjeżdżamy, aby delektować się niecodziennym krajobrazem, uprawiać ulubione sporty w najdogodniejszych warunkach czy zobaczyć nieznane zabytki, to trzeba przyznać, że dla wielu taki wyjazd to idealna okazja, by spróbować też innej kuchni. Zapytajcie tych, którzy byli w Południowym Tyrolu.
Południowotyrolska kuchnia stanowi połączenie tyrolskich, włoskich i ladyńskich tradycji kulinarnych Fot.: IDM Südtirol / Andreas Mierswa
Ten najbardziej wysunięty na północ i najbogatszy region Włoch słynie z wielu atrakcji. Zimowi urlopowicze uwielbiają go za świetnie wyposażone i skomunikowane ośrodki narciarskie z różnorodnymi trasami zjazdowymi. Dla wielbicieli krajobrazów największą wartością tego górskiego regionu są zapierające dech w piersiach szczyty Dolomitów, wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Przyrody. Ale wizytówką Południowego Tyrolu jest również wspaniała kuchnia.

Południowotyrolska kuchnia stanowi połączenie tyrolskich, włoskich i ladyńskich tradycji kulinarnych. Jest więc pokłosiem wynikającej z geograficznego położenia miksu kulturowego, który zrodził się na styku dwóch stylów życia: alpejskiej tradycji (duch Tyrolu, czyli solidność i surowość) i śródziemnomorskiego Dolce Vita (duch Włoch, czyli relaks i radość życia). Mieszanka tych klimatów doskonale sprawdza się też na talerzu.
Słynąca z różnorodności kuchnia Południowego Tyrolu bazuje od lat na składnikach pochodzących z lokalnych gospodarstw wiejskichFot.: IDM Südtirol / Andreas Mierswa
Słynąca z różnorodności kuchnia Południowego Tyrolu bazuje od lat na składnikach pochodzących z lokalnych gospodarstw wiejskich, od mieszkających tu od pokoleń rolników, hodowców i producentów żywności. Dzięki tej wielusetletniej tradycji i silnie zakorzenionych w regionie więziach społecznych trafiające na tutejsze stoły potrawy są wyśmienitej jakości, o czym szybko przekonują się smakosze z innych krajów.


Alpejskie oblicze tej kuchni reprezentują przede wszystkim wędliny, knedle, różnorodne regionalne odmiany pierogów, a także sery i strudle. Najbardziej znanym regionalnym specjałem jest Speck, dojrzewający i wędzony udziec wieprzowy nazywany "delicją Południowego Tyrolu". Doskonały na przekąskę i jako element dań speck jest tak ceniony, że został wpisany na unijną listę produktów o Chronionym Oznaczeniu Geograficznym.

Sycącym, jak przystało na kuchnię górskiego regionu, daniem, są knedle serwowane zazwyczaj w trzech wariantach, przy czym kucharze pracujący w południowotyrolskich restauracjach chętnie eksperymentują z "designem" tej potrawy. Warto spróbować np. Knödeltris, czyli knedli ze speckiem, szpinakiem i serem, posypanych parmezanem, ugotowanych i podawanych na surówce z młodej białej kapusty, w rosole lub podsmażanych na maśle.
Alpejskie oblicze kuchni Południowego Tyrolu reprezentują przede wszystkim wędliny, knedle, różnorodne regionalne odmiany pierogów, a także sery i strudle.Fot.: IDM Südtirol / Florian Andergassen
Południowy Tyrol uchodzi również za królestwo pierogów. Bliskie kuchni tyrolskiej, choć z włoskimi inspiracjami, są Schlutzkrapfen, czyli pierożki ze szpinakiem i serem ricotta. Specyficzny rodzaj ravioli polewa się roztopionym masłem i obficie posypuje parmezanem. Skora już mowa o serach, to mamy tutaj pełen ich przekrój: młode, delikatne, krowie, kozie i owcze. Popularnością cieszy się Graukäse, gruboziarnisty szary ser.

Wśród pieczywa wyróżnia się Schüttelbrot, płaski, twardy, ale chrupiący chleb, który często służy do przygotowania kanapek śniadaniowych z dżemem czy miodem. Południowy Tyrol to także jeden z największych sadów Europy. Pochodzące stąd jabłka stanowią bazę dla bardzo popularnego deseru, czyli apfelstrudla, który podaje się z sosem waniliowym lub lodami waniliowymi.

Na południowotyrolskie menu wpływ ma również panujący na stokach śródziemnomorski styl Dolce Vita. O włoskich korzeniach kuchni regionu świadczą głównie domowej produkcji makarony, rozmaite przystawki, a także desery przy klasycznym espresso. Nie wspominając już o pobudzającym apetyt aperitivo, w którego kompozycji pomaga cały wachlarz win. Preferujący włoskie smaki goście mogą skosztować wszelkiej maści przystawek i przekąsek w formie antipasti, na którą składają się polędwiczki, sałatki, grzanki, sery i oliwki. Wśród ciast deserowych króluje tiramisu, a wśród napoi – kawa Caffè Macchiato i Cappucino.
O włoskich korzeniach kuchni Południowego Tyrolu świadczą głównie domowej produkcji makarony, rozmaite przystawki, a także desery przy klasycznym espressoFot.: IDM Südtirol / Andreas Mierswa
Południowy Tyrol słynie na cały świat z uprawy winorośli. Białe i czerwone wina, których źródłem pochodzenia są południowotyrolskie winnice i winiarnie, mogą pochwalić się licznymi wyróżnieniami. Najważniejszymi odmianami winorośli są tu Vernatsch, Gewürztraminer i Lagrein, lecz to tylko wierzchołek góry lodowej. Restauratorzy dbają o to, by regionalne wina tworzyły jak najlepsze połączenia z lokalnymi potrawami.

Warto mieć świadomość, że włoski region, którego stolicą jest Bolzano/Bozen, uchodzi za zagłębie lokali gastronomicznych na światowym poziomie. Wiele miejscowych restauracji, prowadzonych przez utalentowanych szefów kuchni, zostało wyróżnionych prestiżowymi "czapkami kucharskimi" i gwiazdkami Michelin – na tak małej przestrzeni wielbiciele dobrej kuchni znajdą aż 20 restauracji wyróżnionych 25 gwiazdkami!
Wiele restauracji w Południowym Tyrolu zostało wyróżnionych prestiżowymi "czapkami kucharskimi" i gwiazdkami MichelinFot.: IDM Südtirol / Helmuth Rier
Gdzie warto posmakować miksu alpejskich i śródziemnomorskich smaków? Aperitivo z niesamowitym widokiem w pakiecie zaoferuje Górska Chata Oberholz, jedna z najwyżej położonych restauracji w Europie, znajdująca się w ośrodku narciarskim Obereggen. Różnorodność makaronów można zgłębić w schronisku Jora Hütte niedaleko Innichen/San Candido. Najlepsze knedle na stoku zaserwuje restauracja Oberegger Alm na szczycie Kronplatz. Najlepiej przejrzeć przewodnik po restauracjach i karczmach Południowego Tyrolu albo zapytać miejscowych o rekomendację – można w ten sposób odkryć niejedną kulinarną perełkę.

Jak dotrzeć do Południowego Tyrolu?

• Pociągiem
Do wyboru mamy dwie trasy: Monachium – Innsbruck – Brenner/Brennero – Bolzano/Bozen oraz Wiedeń – Salzburg – Innsbruck – Brenner – Bolzano.

• Samochodem
Dojazd trasą Brennerpass lub „drogą brennerską" (Brennerstraße). Podróż z Warszawy zajmie około 15 godzin, a z Krakowa około 11.

• Samolotem
Lotniska położone najbliżej Południowego Tyrolu są zlokalizowane w Innsbrucku lub w Weronie. Inne znajdują się w Monachium, Wenecji, Treviso, Bergamo i Mediolanie.

Więcej informacji pod adresem: https://www.suedtirol.info/pl/informacje/dojazd

Artykuł powstał we współpracy z Südtirol