Co się dzieje na Bliskim Wschodzie? 10 filmów, które pomogą zrozumieć sytuację
Cytrynowy zagajnik, walka rodziców o sprawiedliwość, obrona własnej wioski, a w tym wszystkim miłość, dużo miłości i próby życia "ponad całym złem". Konflikt izraelsko-palestyński jest jednym z najbardziej medialnych konfliktów na świecie. Nie dziwi zatem, że i filmowcy często przyglądają się temu, co dzieje się na Bliskim Wschodzie i za pomocą kamery próbują zrozumieć trwający od lat spór.
- Konflikt izraelsko-palestyński trwa od ponad 70 lat.
- Filmy o sporze na Bliskim Wschodzie mogą pomóc zrozumieć tę sytuację.
- Reżyserzy głównie skupiają się na losach jednostki i przypominają, że nie jest łatwo jednoznacznie ocenić relacji izraelsko-palestyńskich.
Obie strony od lat forsują narrację, że winny jest sąsiad, a opinia publiczna ma często problem z oceną sytuacji. Inną perspektywę przyjęli reżyserzy, którzy zdecydowali się opowiedzieć o konflikcie w mniej jednostronny sposób. Bez wskazywania palcem winnych, z wrażliwością pochylają się nad pojedynczymi historiami ludzi. To w tle tych historii trwają walki. To tam z tyłu wybuchają bomby. Jednak oko kamery skupia się na tym, co ostatecznie jest najważniejsze: nad człowiekiem. Cierpiącym, samotnym, zagubionym.
Wybrałam 8 filmów i dwa seriale, które nie dadzą odpowiedzi na pytanie, "kto jest winny", ale przybliżą trwający od lat konflikt. Przypomną, że świat nie jest czarno-biały, a tak samo źli, jak i dobrzy ludzie są po każdej stronie barykady.
Może cię zainteresować także: Setki rakiet, alarm w Jerozolimie. O co chodzi w nowym konflikcie na Bliskim Wschodzie? [WYJAŚNIAMY]
Omar, 2013
Nie jest to film historyczny. Konflikt izraelsko-palestyński jest właściwie tłem historii o lojalności, sile przyjaźni, miłości i wyborach, przed którymi staje w życiu każdy z nas.
Omar jest palestyńskim piekarzem. Codziennie nielegalnie przekracza mur, żeby spotkać się z ukochaną Nadią. Którejś nocy zostaje przyłapany i musi podjąć decyzję – zostanie uznany za terrorystę lub wstąpi do wojska.
W tej opowieści nie ma właściwie dobrych wyborów. Omar staje się książkowym przykładem bohatera tragicznego. Każda jego decyzja niesie ryzyko, każda może oznaczać upadek tu i teraz. Jedna zarówno on, jak i Nadia są silnymi osobowościami, które łatwo się nie poddają, walczą do końca, idąc za swoimi wewnętrznymi głosami.
Drzewo cytrynowe, 2008
Salma jest palestyńską wdową. Opiekuje się cytrynowym gajem, który rośnie tuż przy granicy z Izraelem. Żyje spokojnie do momentu, gdy jej sąsiadem zostaje izraelski Minister Obrony. Okazuje się, że drzewa stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa ważnej osobistości.
Wdowa rozpoczyna walkę o swoje miejsce na ziemi. Nie podda się łatwo. W filmie pokazane są nie tylko ogólne problemy, z którymi mierzy się Bliski Wschód, ale również ewolucja relacji dwóch kobiet, które stoją po dwóch stronach płotu, łączy je jednak o wiele więcej, niż przypuszczają.
Granaty i mirra, 2008
Kamar i Zaid są młodym palestyńskim małżeństwem. Radość ich wspólnego życia nie trwa jednak długo. Mężczyzna zostaje aresztowany i trafia do izraelskiego więzienia. Kamar musi znaleźć sposób, by przetrwać bez męża. Ma po prostu czekać, czy żyć dalej? Ostatecznie postanawia dołączyć do zespołu tanecznego. W tle rozgrywa się walka o zajmowanie ziemi Palestyńczyków...
Bańka mydlana, 2006
"Bańka mydlana" to opowieść o grupie młodych ludzi, którzy żyją w Tel Awiwie – mieście uznawanym za stolicę imprez, swobód, enklawę wolności, tytułową bańkę, która oddziela mieszkańców od restrykcyjnych tradycji izraelskiego społeczeństwa.
Może cię zainteresować także: Izrael ogłasza stan wyjątkowy po atakach. Są kolejne ofiary wśród ludności cywilnej
Nie zabrakło również w filmie tego, z czym jeszcze kojarzone jest miasto w Izraelu... Do grupy izraelskich bohaterów dołącza Palestyńczyk, Ashraf i zakochuje się w Noamie, żydowskim muzyku, który właśnie skończył służbę w punkcie patrolującym "wroga". Mężczyzn dzieli wszystko, ale łączy coś bardzo silnego. I mieszkają w Tel Awiwie, więc mogłoby się zdawać, że nie dotyczy ich homofobia i konflikty polityczno-narodowościowe...
Tyle że bańki mydlane mają w zwyczaju pękać w najmniej oczekiwanym momencie.
Paradise Now, 2005
Bo główni bohaterowie nie są fanatykami religijnymi, do pewnego momentu nie angażują się w konflikt. To raczej zwykli, przeciętni faceci. Mimo tego zgadzają się przeprowadzić samobójczy zamach terrorystyczny w Tel Awiwie. Gdy docierają do granicy z Izraelem, muszą się jednak rozdzielić. Zostają sami ze swoimi sumieniami i przekonaniami. W osamotnieniu konfrontują się z zadaniem, które zostało im zlecone.
"Paradise Now" to zatem głównie film o zagubieniu, wplątaniu w sytuacje i zdarzenia, w których wcale nie chcemy uczestniczyć, wpływie wielkich sporów na życie jednostki i samotności w tym szalonym świecie.
5 rozbitych kamer, 2011
Już w 2005 roku mężczyzna nagrał, jak izraelskie buldożery wjechały do wioski i zniszczył oliwne drzewka. W tym miejscu powstał mur, oddzielający Żydów i Palestyńczyków. Później Emad zaczął nagrywać swojego syna, który wychowywał się i dojrzewał jako uczestnik i obserwator protestów, ale i rozbudowywanego muru granicznego.
"5 rozbitych kamer" to zatem nie tylko kronika trwającego konfliktu i sporu przekazywanego z pokolenia na pokolenie, ale osobista opowieść o przenikaniu się przemocy, opresji, poniżenia z próbą normalnego życia.
Nasi chłopcy, 2019
Latem 2014 roku trzech żydowskich nastolatków zostało porwanych i zamordowanych przez bojowników Hamasu. Izrael zalała fala wściekłości. Dwa dni później w lesie pod Jerozolimą odnalezione zostaje spalone ciało palestyńskiego chłopaka.
Zaczyna się śledztwo, ale też walka rodziców o sprawiedliwość. Serial jest zapisem tych wydarzeń, które doprowadziły do wybuchu konfliktu pomiędzy Izraelem a Palestyną. Pokazuje historię z różnych perspektyw, ale i przypomina, że ta historia nie jest czarno-biała, a zło czai się po obu stronach murów.
Fauda, 2015
Tytułowa "fauda" oznacza chaos, co idealnie oddaje to, co dzieje się na Bliskim Wschodzie. Serial nie skupia się na tylko jednej stronie konfliktu, dosyć szczegółowo wprowadza widza w świat palestyńskiego Hamasu, izraelskich służb specjalnych i... wewnętrznych światów bohaterów.
Na platformie Arte TV bezpłatnie możemy obejrzeć również kilkuminutowe dokumenty "Wzdłuż zielonej linii", "Palestyńczycy, lud wrogich braci".